Marsjanie. Borowczyk i Lenica na Międzynarodowym Konkursie Filmu Eksperymentalnego w Brukseli

• Authors: Paweł Sitkiewicz

Title variants

EN

Martians. Borowczyk and Lenica on International Experimental Film Competition in Brussels

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The text describes the backstage of the legendary International Experimental Film Competition in Brussels, which accompanied the Expo-58 Exhibition at a turning point of the political thaw in Eastern and Central Europe. The most important representatives of avant-garde cinema and auteur animation of three generations took part in this event. The Grand Prix was awarded to The House of Walerian Borowczyk and Jan Lenica. The prize became the ticket to a European career for these two young filmmakers. The competition was also remembered as a symbolic beginning of the “Polish school of animation” (or the so-called “Polish school of experimental film”) on the global film market. The author of the article also writes about a difficult return to Poland, about a cash prize that caused many problems, about the successes of Polish films in Brussels, and about the reception of The House in Poland and abroad. Finally, he tries to demonstrate why this bleak and difficult to understand film, which builds opposition to the optimism of Expo Exhibitions, won the main prize, beating over 300 competitors from around the world.

Keywords

PL

animated film; experimental film; Jan Lenica; Walerian Borowczyk; The House; Polish School of Animation; Expo-58 in Brussels

EN

animated film; experimental film; Jan Lenica; Walerian Borowczyk; The House; Polish School of Animation; Expo-58 in Brussels; animated film; experimental film; Jan Lenica; Walerian Borowczyk; The House; Polish School of Animation; Expo-58 in Brussels

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
• Year: 2020
• Volume: 27
• Issue: 36

Dates

published

2020-12-15

Contributors

author

Paweł Sitkiewicz

• Uniwersytet Gdański

• https://orcid.org/0000-0003-2039-9154

References

• Borowczyk W., Co myślę, patrząc na rozebraną Polkę, Warszawa 2007
• Borowczyk W., Szanowny Panie Redaktorze!, „Film” 1964, nr 35
• Cudze chwalicie…, „Express Ilustrowany” 1958, nr 108
• „Dom” na ekranie, „Trybuna Ludu” 1958, nr 130
• Durgnat R., Borowczyk and the Cartoon Renaissance, „Film Comment” 1976, vol. 12, nr 1
• Dygat S., Rozmyślania przy goleniu, „Przegląd Kulturalny” 1958, nr 19.
• Entretien avec W. Borowczyk et Jan Lenica, „Image et son” 1960–1961, nr 136/137
• „Filmowy Serwis Prasowy” 1958, nr 6/68
• Gerhard J., Po międzynarodowym Konkursie Filmów Eksperymentalnych, „Wiadomości Filmowe” 1958, nr 22
• Gerhard J., Sukces polskich filmów eksperymentalnych w Brukseli, „Przekrój” 1958, nr 685
• Gerhard J., Walerian Borowczyk i Jan Lenica po sukcesie „Domu” w Międzynarodowym Konkursie Filmów Eksperymentalnych, „Wiadomości Filmowe” 1958, nr 23
• [Gerhard J.] (G), Siedem filmów polskich zakwalifikowanych do konkursu, „Wiadomości Filmowe” 1958, nr 20
• Givray C. de, Bruxelles 58: c’est l’expérience qui manqué le plus au film expérimental, „Arts”, 30 kwietnia 1958
• Grzelecki S., Nad domem błyska i grzmi, „Przegląd Kulturalny” 1958, nr 26
• Haker J., Two Men and a Wardrobe, „Film Quarterly”, Spring 1959, vol. 12, nr 3
• Hendrykowski M., Dwaj ludzie z szafą. Historia pewnej etiudy, Poznań 2015
• Herrmann W., Festival der Outsider, „Telegraf ”, 4 maja 1958
• Horrocks R., Len Lye: A Biography, Auckland 2000
• Jacobs L., Morning for the Experimental Film, „Film Culture” 1959, nr 19
• Kałużyński Z., Film rysunkowy ratuje „szkołę polską”, „Polityka” 1961, nr 2
• Kałużyński Z., Narodziny telewizji z ducha plastyki, „Miesięcznik Literacki” 1968, nr 11
• Kochanowski J., Tylnymi drzwiami. Czarny rynek w Polsce 1944–1989, Warszawa 2016
• Kowalski T., Dom, czyli poszukiwanie uniwersalnej formułki, „Film” 1958, nr 23
• Krakowski Z., Grand Prix dla Polski, „Kierunki” 1958, nr 20, s. 7
• Lassota R., Co poeta chciał przez to powiedzieć, „Ekran” 1958, nr 27
• (lcz), Śmiech dowodem niezrozumienia, „Życie Radomskie” 1958, nr 203
• Le film polonais DOM remporte le Premier Grand Prix de la Compétition Internationale du Film Expérimental, „La nouvelle gazette”, 30 kwietnia 1958
• Lenica J., Labirynt, oprac. E. Czerwiakowska i T. Kujawski, Poznań 2002
• Lenica w „Kwancie” [katalog], Warszawa 1973
• M.J., Soirée de clôture de la compétition internationale en film expérimental, „La derniere heure”, 29 kwietnia 1958
• Mały Rocznik Statystyczny 1959, Warszawa 1959
• Michałek B., Cwaniacy, „Nowa Kultura” 1958, nr 28
• Moritz W., Narrative Strategies for Resistance and Protest in Eastern European Animation, [w:] A Reader in Animation Studies, ed. by J. Pilling, London-Paris-Rome-Sidney 1997
• Na marginesie „Domu”, „Nowa Kultura” 1958, nr 20
• Nie tak, nie tak – Redaktorze!, „Zielony Sztandar” 1958, nr 70
• Onckelinx R., Days of Experiment, „Films and Filming”, June 1958
• Opinie czytelników, „Dookoła Świata” 1958, nr 245
• Opinie redaktora, „Dookoła Świata” 1958, nr 247
• Pijanowski L., Droga eksperymentu filmowego, „Świat” 1958, nr 19
• Piotrowska A., Osęka A., Mitologia „Expo”, „Miesięcznik Literacki” 1968, nr 6
• Płażewski J., Grand Prix w Brukseli, „Życie Warszawy” 1958, nr 102
• Płażewski J., Poszukiwania na celuloidowej taśmie, „Przegląd Kulturalny” 1958, nr 20
• [Płażewski J.] P.J., Polski film „Dom” nagrodzony wielką nagrodą w Brukseli, „Trybuna Ludu” 1958, nr 119
• Reisz K., Experiment at Brussels, „Sight and Sound” 1958, vol. 27, nr 5
• Severe perspectives, „Sight and Sound” 1992, vol. 1, nr 11
• Sitkiewicz P., Powrócić do kina wizualnego. Borowczyk i Lenica w Zespole Autorów Filmowych „Kadr”, „Kwartalnik Filmowy” 2019, nr 105–106
• Sukces polskich filmów eksperymentalnych na konkursie w Brukseli, „Trybuna Ludu” 1958, nr 113
• Tyler P., New Images, „Film Quarterly”, Spring 1959, vol. 12, nr 3
• Wawrzyniak Z., „Dom” pełen niepokoju, „Kurier Polski” 1958, nr 113
• Wojna R., Udany czy nieudany, „Ekran” 1958, nr 23
• Zbiory dokumentów
• Archiwum Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego
• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
• Archiwum Jana Lenicy, Muzeum Narodowe w Poznaniu
• Cinématheque Française, zbiory Waleriana Borowczyka

Identifiers

DOI

10.14746/i.2020.36.18