Główne nurty w badaniach nad filmem i religią

• Authors: Adam Domalewski

Title variants

EN

Main directions in film and religion studies

Abstracts

EN

The article is a meta-study and provides an original typology of research on film and religion, based on Polish and English academic sources. The author proposes to divide this field of research into four main domains, which he names successively: substantial-theological, anthropological-mythological, socio-cultural and post-secular. The following descriptive criteria were used to introduce this division: the relationship between religion and culture adopted (usually implicitly) in a given direction of research, the concept of both human and religion emerging from them, and the established subject and scope of research, as well as the basic set of tools used within them. The proposed systematic is intended to help capture the significant differences between the main types of research on film and religion, both in terms of research assumptions, methods of analysis, and set goals.

Keywords

EN

motion pictures – religious aspects; religion in motion pictures; postsecularism; film theory

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
• Year: 2021
• Volume: 30
• Issue: 39
• Pages: 5-25

Dates

published

2021

Contributors

author

Adam Domalewski

• Instytut Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000243135146

References

• Agamben G., Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, przeł. M. Salwa, Warszawa 2008
• Barker Ch., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przeł. A. Sadza, Kraków 2005
• Berger P., Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, tłum. W. Kurdziel, Kraków 2002
• Blizek W.L., Using religion to interpret movies, [w:] The Continuum Companion to Religion and Film, red. W.L. Blizek, London – New York 2009, s. 29–38
• Bogalecki P., Trwoga bez Boga? O możliwościach postsekularnej analizy tekstów kultury (casus Larsa von Triera), „Kultura Współczesna” 2012, nr 4, s. 142–155
• Bogalecki P., Mitek-Dziemba A., Drzewo poznania. Wprowadzenie do myśli postsekularnej, [w:] Drzewo poznania. Postsekularyzm w przekładach i komentarzach, red. P. Bogalecki, A. Mitek-Dziemba, Katowice 2012, s. 25–51
• Bradatan C., Introduction: Dealing (Visibly) in “Things Not Seen”, [w:] Religion in Contemporary European Cinema. The postsecular constellation, red. C. Bradatan, C. Ungureanu, New York – London 2014
• Casanova J., Religie publiczne w nowoczesnym świecie, przeł. T. Kunz, Kraków 2005
• Dobbelaere K., Socjologiczna analiza definicji religii, [w:] Socjologia religii. Antologia tekstów, wybór i wprowadzenie W. Piwowarski, Kraków 2012, s. 160–175
• Domalewski A., Za horyzontem kina religijnego. O najnowszych badaniach filmu i religii, „Ekrany” 2019, nr 3–4, s. 103–107
• Eliade M., Traktat o historii religii, przeł. J. Wierusz-Kowalski, Warszawa 1993
• Fielding J.R., Discovering World Religions at 24 Frames Per Second, Lanham – Toronto– Plymouth 2008
• Habermas J., Między naturalizmem a religią. Rozprawy filozoficzne, Warszawa 2012
• Iwanicki J., Procesy sekularyzacyjne a filozofia sekularna i postsekularna. Tradycje i współczesność, Poznań 2014
• Johnston R.K., Reel Spirituality: Theology and Film in Dialogue, Grand Rapids 2006
• Johnston R.K., Theological approaches, [w:] The Routledge Companion to Religion and Film, red. J. Lyden, London – New York 2011, s. 310–328
• Kaufman F.X., Religia i nowoczesność, [w:] Socjologia religii. Antologia tekstów, wybór i wprowadzenie W. Piwowarski, Kraków 2012, s. 414–438
• Kickasola J., Tablets of stone, tablets of flesh: synesthetic appeal in The Decalogue, [w:] Of Elephants and Toothaches. Ethics, Politics, and Religion in Krzysztof Kieślowski’s Decalogue, red. E. Badowska, F. Parmeggiani, New York 2016, s. 30–50
• Kickasola J., Tracking the fallen apple: ineffability, religious tropes, and existential despair in Nuri Bilge Ceylan’s Once Upon a Time in Anatolia, „Journal of Religion & Film” 2016, vol. 20, iss. 1, Article 13, <https://digitalcommons.unomaha.edu/jrf/vol20/iss1/13/>
• Kornacki K., Kino polskie wobec katolicyzmu (1945–1970), Gdańsk 2005
• Kornacki K., Polskie kino fabularne lat 1945–1956 wobec katolicyzmu i Kościoła katolickiego, „Blok” 2002, nr 1, s. 157–196
• Kubiński G., Figury i wydarzenia. Filozofia liminalna: Agamben, Badiou, Negri, Warszawa 2011
• Lyden J.C., Film as Religion. Myths, Morals, and Rituals, New York – London 2003
• Marczak M., Między kontemplacją a dramatem. O pewnej tendencji w kinie religijnym i metafizycznym ostatnich lat, [w:] Sacrum w kinie dekadę później, red. S.J. Konefał, M. Zelent, K. Kornacki, Gdańsk 2013, s. 25–49
• Marczak M., Poetyka filmu religijnego, Kraków 2000
• Marzec A., Widmontologia. Teoria filozoficzna i praktyka artystyczna ponowoczesności, Warszawa 2015
• Miles M., Seeing and Believing: Religion and Values in the Movies, Boston 1996
• Morstin-Popławska A., Jak daleko stąd do raju? Religia jako pamięć w polskim filmie fabularnym, Kraków 2010
• Obirek S., Umysł wyzwolony. W poszukiwaniu dojrzałego katolicyzmu, Warszawa 2011
• Religion in Contemporary European Cinema. The Postsecular Constellation, red. C. Bradatan, C. Ungureanu, New York – London 2014
• Religion in Literature and Film in South Asia, red. D. Dimitrov, New York 2010
• Robertson R., Główne zagadnienia analizy religii, [w:] Socjologia religii. Antologia tekstów, wybór i wprowadzenie W. Piwowarski, Kraków 2012, s. 176–206
• Schrader P., Transcendental Style in Film: Ozu, Bresson, Deyer, Oakland 2018
• Screening the Sacred. Religion, Myth, and Ideology in Popular American Film, red. J.W. Martin, C.E. Ostwalt Jr., Boulder 1995
• Sokołowski M., Kościół, kino, sacrum. W poszukiwaniu definicji filmów o tematyce religijnej, Olsztyn 2002
• Stańczyk M., Doświadczenie transcendencji – współczesne kino religijne, „Kwartalnik Filmowy” 2016, nr 96, s. 33–40
• Syska R., Narracja i produkcja znaczeń w filmowym neomodernizmie, „Images” 2013, vol. XIII, nr 22, s. 91–104
• The Religion and Film Reader, red. J. Mitchell, S.B. Plate, New York – London 2007
• Tomczok P., Zrozumieć widmo – widmowym rozumieniem. W stronę politycznej teologii widma, [w:] Drzewo poznania. Postsekularyzm w przekładach i komentarzach, red. P. Bogalecki, A. Mitek-Dziemba, Katowice 2012, s. 163–170
• Wieczorek B., Wstęp, [w:] Perspektywa teologiczna w badaniach nad filmem, red. B. Wieczorek, Kraków 2018, s. 3–7
• Wright M.J., Religion, film, and cultural studies, [w:] The Continuum Companion to Religion and Film, red. W.L. Blizek, London – New York 2009, s. 101–112
• Wright M.J., Religion and Film. An Introduction, London – New York 2007

Identifiers

DOI

10.14746/i.2021.39.01

Biblioteka Nauki

2135406