Po(st)graniczne narracje miejskie. Literackie re-konstrukcje żydowskiego Szczecina

• Authors: Paweł Wolski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Żydowska tożsamość powojennego Szczecina rysuje się w sposób charakterystyczny dla obrazu żydowskiej społeczności w całej Polsce: jest naznaczona piętnem nie-obecności. Ta nieobecność przedstawia się jednak w sposób ciekawszy i bardziej złożony, niż mogłoby to wynikać z tej nieco zbanalizowanej obserwacji o traumatycznej pustce. Żydowski Szczecin w powojennej literaturze funkcjonuje na zasadzie znaczącego, signifiant żydowskiego miasta, opierającego się na znacznikach zaczerpniętych z innych miejskich struktur – Warszawy, Kielc itd. Niniejszy artykuł omawia przejściowość literackiego Szczecina, jego ulotną tożsamość wyłaniającą się z prozy Anny Frajlich, Ingi Iwasiów, Alana Sasinowskiego, szczególnie zaś z fragmentu tekstu Taube Kron, która opisując powojenny Szczecin wyraźnie odwołuje się do innych miejsc pamięci: warszawskiego getta, pogromowych Kielc, żydowskiego Lwowa. W artykule postawiona zostaje teza, że „podwójna nieobecność” (tożsamości żydowskiej i miejskiej) jest wprawdzie emblematyczna dla powojennej tożsamości żydowskiej w literaturze, ale w przypadku Szczecina opisywanego w tekstach literackich można o niej mówić jako o bardzo charakterystycznej cesze „miasta po(st)granicznego”, stanowiącego miejsce wyłączone, na które składa się wyparta pamięć obecności żydowskiej i niemieckiej oraz nigdy w pełni nie przyswojona tożsamość polska.

Keywords

PL

stosunki polsko-żydowskie; badania regionalne; historiografia polska; Holokaust

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2012
• Volume: 11
• Pages: 291-300

Dates

published

2012-12-02

Contributors

author

Paweł Wolski

References

• Rybicka Elżbieta, Modernizowanie miasta Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków, Universitas 2003, s. 320.
• ---
• Rybicka Elżbieta, Zwrot topograficzny w badaniach literackich, w: Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje. Red. T. Walas, R. Nycz. Kraków, Universitas 2012, s. 337.
• ---
• Iwasiów Inga, Ku słońcu . Warszawa, Swiat książki 2010, s. 221.
• ---
• Kuźma Erazm, Mit Orientu i kultury Zachodu w literaturze XIX i XX wieku. Szczecin 1980.
• ---
• Wuttke Britta, Homunculus z tryptyku . Przedm. Witold Nawrocki. Poznań, Wydawnictwo Poznańskie 1980.
• ---
• bell hooks, Margines jako miejsce radykalnego otwarcia . Przeł. E. Domańska. „Literatura na Świecie” 2008, nr 1–2.
• ---
• Franck Julia, Die Mittagsfrau. Frankfurt am Main 2007.
• ---
• Janicka Elżbieta, Festung Warschau. Raport z oblężonego miasta. Warszawa, Krytyka Polityczna 2011.
• ---
• Panas Władysław, Pismo i rana. Szkice o problematyce żydowskiej w literaturze polskiej. Lublin, Dabar 1997.
• ---
• Frajlich Anna, Mój Szczecin? „Pogranicza” 2003, nr 4, s. 31.
• ---
• Kron Taube, Droga do domu (fragment większej całości). „Pogranicza” 2003, nr 4.
• ---
• Gross Jan Tomasz, Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści . Kraków, Znak 2008.
• ---
• Ostachowicz Igor, Noc żywych Żydów . Warszawa, W.A.B. 2012.
• ---
• Friedberg Anne, „...wi ę c jestem”. Kupujący-widz i przeistoczenie poprzez zakupy. Przeł. B. Brzozowska, w: Miasto w sztuce – sztuka miasta . Red. E. Rewers. Kraków, Universitas 2010.
• ---
• Kołodziejczyk Dorota, Trawersem przez glob: studia postkolonialne i teoria globalizacji . „Er(r)go” 2004, nr 1, s. 21.

Identifiers

DOI

10.14746/p.2012.11.11230