Wilno jako projekt nienostalgiczny. Litewska proza wobec wielokulturowości i palimpsestowości Wilna

• Authors: Marta Kowerko-Urbańczyk

Title variants

EN

VILNIUS AS A NON-NOSTALGIC PROJECT. LITHUANIAN PROSE TOWARDS MULTICULTURALISM AND THE METAPHOR OF THE PALIMPSEST CHARACTER OF VILNIUS

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Punktem wyjścia dla niniejszego tekstu, staną się rozpoznania Tomasa Venclovy, który pozytywnie wartościuje wileńską wielokulturowość i interpretuje miasto jako palimpsestowy wielogłos różnych nacji. Wobec takiego stanowiska teoretycy i badacze regionu zgłaszali jednak szereg zastrzeżeń. Przedmiotem artykułu jest analiza powieści dwóch prozaików litewskich Ricardasa Gavelisa i Jurgisa Kunčinasa powstałych na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. W swoich pracach obaj autorzy dystansowali się wobec koncepcji wielokulturowości i palimpsestowości Wilna oraz podejmowali próbę przepisania wileńskiej przestrzeni używając nienostalgicznegoklucza.

EN

The article is based on recognitions of Tomas Vencova, who positively evaluates Vilnius as a multicultural city and interprets the Lithuanian capitol using the metaphor of palimpsest. Theorists have reported a number of concerns with these conceptions. The article presents an analysis of novels by Ricardas Gavelis and Jurgis Kunčinas created in the late eighties and early nineties of the twentieth century. In their prose both Lithuanian authors distancedthemself to the concept of multiculturalism and metaphor of the city as a palimpsest and theytried to rewrite its space using non-nostalgic keys. 

Keywords

PL

Tomas Venclova; Ricardas Gavelis; Jurgis Kunčinas; multiculturalism; palimpsest; krajobraz miejski; litewska proza

EN

Tomas Venclova; Ricardas Gavelis; Jurgis Kunčinas; multiculturalism; palimpsest; city scape; Lithuanian prose; Tomas Venclova; Ricardas Gavelis; Jurgis Kunčinas; multiculturalism; palimpsest; city scape; Lithuanian prose

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2013
• Volume: 12
• Pages: 87-102

Dates

published

2013-12-02

Contributors

author

Marta Kowerko-Urbańczyk

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

References

• Venclova Tomas, Wilno jako obiekt nostalgii. „Kulturos barai“ 2009, nr 9 lub http://www.eurozine. com/articles/2009-10-06-venclova-pl.html, data dostępu: 08.04.2013.
• ---
• Żyłko Bogusław, Wstęp tłumacza, w: V. Toporov, Miasto i mit. Przeł. B. Żyłko. Gdańsk, słowo/obraz, terytoria 2003, s. 20.
• ---
• „Litwo ojczyzno Twoja” z T. Venclovą rozmawia S. Sierakowski, w: Miłosz. Przewodnik „Krytyki Politycznej”. Warszawa, Krytyka Polityczna 2011, s. 224.
• ---
• Rybicka Elżbieta, Pamięć i miasto. Palimpsest vs pole walki. „Teksty Drugie” 2011, nr 5, s. 210.
• ---
• Briedis Laimonas, Vilnius. City of strangers. Vilnius 2008, s. 228–229.
• ---
• Welsch Wolfgang, Transkulturowość. Nowa koncepcja kultury, w: Filozoficzne konteksty rozumu transwersalnego. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha. Red. R. Kubicki. Poznań, Fundacja Humaniora 1998.
• ---
• Mam nadzieję, że Wilno nigdy nie będzie monoetniczne, z T. Venclovą rozmawia K. Mieszaniec. „Alma Mater” 2007, nr 92, s. 36–37.
• ---
• Sen Mendoga. Antologia literatury litewskiej lat dziewięćdziesiątych pod red. A. Rybałko. Książka i Wiedza, Warszawa 2001.
• ---
• Gavelia Ričardas, Wspomnienia młodego człowieka w tłumaczeniu J. Tabor. Warszawa, Ex Libris 2002.
• ---
• Tamos̆taitis Regimantas, Znaki apokaliptyczne w powieści Ric̆ardasa Gavelisa, w: Zranieni przez czas. Współczesna literatura litewska. Red. D. Mitaite, J. Sprindyte. Przeł. I. Korybut-Daszkiewicz, J. Tabor. Warszawa, IBL PAN 2011, s. 240.
• ---
• Gosk Hanna, Opowieści skolonizowanego/kolonizatora. W kręgu studiów postzależnościowych nad literaturą polską XX i XXI wieku. Kraków, Universitas 2010, s. 151.
• ---
• Gavelis Ričardas, Vilniaus pokeris. Vilnius 2000, s. 77.
• ---
• Samalavic̆ius Almantas, Proza Ric̆ardasa Gavelisa a dekolonizacja. „Literatura na Świecie” 2005, nr 1/2, s. 265.
• ---
• Dalecka Teresa, Kłopoty z tożsamością. „Tygiel Kultury” 2006, nr 4–6.
• ---
• Kaleda Algis, Dzieje literatury litewskiej 1918–2000. T. II. Warszawa, Ex Libris 2003, s. 131.
• ---
• Huelle Paweł, Requem dla Zarzecza. „Rzeczpospolita” 2003, nr 51, s. D3.
• ---
• Czumało V., Oddziaływanie wzgórz. „Autorportret. Pismo o dobrej przestrzeni” 2008, nr 1.
• ---
• Rewers Ewa, Post- polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta. Kraków, Universitas 2005, s. 64–65.
• ---
• Kurkiewicz Juliusz, Miłość w Wilnie. „Tygodnik Powszechny” 16.02.2003.
• ---
• Kunčinas Jurgis, Pamięć wzrokowa. Przeł. z litewskiego K. Korzeniewska. „Krasnogruda” 2001, nr 13, s. 93–98.
• ---
• Kvietkauskas Mindaugas, Pędząc przez tunel czasu: nowe kierunki w literaturze litewskiej. Przeł. Z. Mrozikowa. „Literatura na Świecie”, 2005, nr 1–2, s. 326.

Identifiers

DOI

10.14746/p.2013.12.11053