„Kalifornia galicyjska” w prozie Iwana Franki

• Authors: Danuta Szymonik

Title variants

EN

“GALICIAN CALIFORNIA” IN THE PROSE OF IVAN FRANKO

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wybitny pisarz ukraiński Iwan Franko (1856–1916) w swojej bogatej i różnorodnej twórczości wiele miejsca poświęcił prezentacji borysławskiego zagłębia naftowego. Swoją wizję „Kalifornii galicyjskiej” przedstawiał zarówno w małych formach prozatorskich (cykl opowiadań Borysław, 1877), jak i tematycznie z nim związanych powieściach Boa constrictor (1879) i Borysław się śmieje (1882). Utwory te stanowią pewną całość artystyczną ze względu na podjęty temat, powtarzające się postaci i sposób ich kreacji oraz symbolikę przestrzeni. Jak słusznie zauważył Florian Nieuważny, Franko jako pierwszy wprowadził do literatury ukraińskiej, a nawet wschodniosłowiańskiej tematykę robotniczą, którą ujmował w konwencji realistycznej, sięgając jednocześnie po formy artystycznej umowności. Doświadczenie przestrzeni borysławskiego zagłębia naftowego, z jego rozwarstwieniem społecznym, wiąże się w wymienionych utworach z doświadczeniem przecięcia się różnych dyskursów narodowych i kulturowych.

EN

The famous Ukrainian writer Ivan Franko (1856–1916) paid much attention to the presentation of the oil industry in Boryslav in his rich and varied creative works. He presented his vision of “Galician California” in short stories (cycle Boryslav, 1877), as well as thematically connected novels Boa constrictor (1879) and Boryslav laughs (1882). These literary works are an artistic unity of theme, characters, form of creation and symbolism of space. As Florian Nieuważny had rightly noticed, Franko as the first had brought the theme of working people to Ukrainian and even east-Slavonic literature which he depicted in a realistic convention taking into consideration forms of artistic conditionality. His experience of Boryslav’s continuum with its social stratification is connected with the experience of a “crossroad” of different national and cultural discourses in above mentioned literary works. 

Keywords

PL

Iwan Franko; Galicyjska kalifornia; przestrzeń; opowieść

EN

Ivan Franko; Galician California; space; story; Ivan Franko; Galician California; space; story

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2013
• Volume: 12
• Pages: 163-175

Dates

published

2013-12-02

Contributors

author

Danuta Szymonik

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy

References

• Mnich Roman, Drohobycz, eine versunkene Atlantis: Bruno Schulz und Andrzej Chciuk, w: Polnische Literatur. Ausgewählte Fragen und neuen Zugänge. Wien 2007, s. 43–55.
• ---
• Frankoznavči studiji, T. 1–5. Red. E. Pšenyčnyi. Drogobyč 2001–2012.
• ---
• Simonek Stefan, Ivan Franko i „Moloda Muza”: sorom’jazlyvi ta deklarovani modernysty u Galyčyni kintsia 19 – počatku 20 stolitt’a. Red. R. Mnich. Przeł. J. Prochaśko. Siedlce–Wien 2012.
• ---
• Franko Ivan, Wybór poezji. Oprac. F. Nieuważny. Wrocław–Warszawa–Kraków 2008, s. LVII–LVIII.
• ---
• Gundorova Tamara, Franko ne Kamen’jar. Franko i Kamen’jar. Kyïv 2006; M. Naienko, Ivan Franko: tiažynnia do modernizmu. Kyïv 2006.
• ---
• White Kenneth, Poeta kosmograf. Wybór, opracowanie i przekł. K. Brakoniecki. Olsztyn, Centrum Polsko-Francuskie Côtes d'Armor-Warmia i Mazury 2010, s. 18.
• ---
• Foucault Michel, Inne przestrzenie. Heterotopie. „Teksty Drugie” 2005, nr 6 (96), s. 120.
• ---
• Hrycak Jarosław, Prorok we własnym kraju. Iwan Franko i jego Ukraina (1856–1886). Przeł. A. Korzeniowska-Bihun i A. Wylegała. Warszawa, Krytyka Polityczna 2010, s. 278.
• ---
• Le Bris Michel, Gorączka złota. Przeł. M. Czarnecka-Szostek. Wrocław, Wydawnictwo Dolnośląskie 1994, s. 50.
• ---
• Nicieja Stanisław Sławomir, Kresowe trójmiasto. Truskawiec–Drohobycz–Borysław. Opole, MS 2009.
• ---
• http://groups. google.com/group/soc.culture.polish/browse_thread/t (data dostępu: 19.06.2012).
• ---
• Wiśniowski Sygurd, Listy Amerykanina z Galicyi. „Gazeta Polska” 28 grudnia 1877, nr 286, s. 1.
• ---
• Franko Ivan, Zibrannia tvoriv u piatdsiati tomakh. T. 14. Povisti ta opovidannia (1875–1878). Kyïv 1978, s. 870.
• ---
• Franko Ivan, Utwory wybrane. T. 1. Przeł. Z. i S. Golowiakowie. Warszawa, Czytelnik 1955, s. 145–146.
• ---
• Szymonik Danuta, Subiektywno-liryczna wizja Huculszczyzny w powieści Stanisława Vincenza „Na wysokiej połoninie”, w: Ziemia w literaturach i myśli filozoficznej Słowian. Red. W. Laszczak i D. Ambroziak. Opole 2008, s. 199–206.
• ---
• Mnich Roman, Ivan Franko i evrejstvo u Austro-Ugorščyni kintsia 19 – počatku 20 stolittia, w: Frankoznavči studii 5. Drogobych 2012, s. 147–176.
• ---
• Guzar Z., Lokalnyi koloryt i problema khudozn’ogo uzagalnennia v tvorakh Ivana Franka, w: Ivan Franko i svitova kultura. Knyga 2. Kyïv 1990, s. 218–220.

Identifiers

DOI

10.14746/p.2013.12.11060