(O)błędne odczytania: Jacek Gutorow, Wallace Stevensi zalękniona perspektywa komparatystyki

• Authors: Wit Pietrzak

Title variants

EN

MAD(DENING) READING: JACEK GUTOROW, WALLACE STEVENS AND THE ANXIETY OF COMPARATIVE STUDIES

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym artykule analizuję poezję Jacka Gutorowa, w szczególności poemat Nad brzegiem rzeki, w odniesieniu do Jesiennych zórz Wallace’a Stevensa. Metodologicznym zapleczem pracy jest teoria lęku przed wpływem Harolda Blooma. Zmagania między efebem a silnym prekursorem sytuuję w odniesieniu do starcia między poetą-tłumaczem a poetą tłumaczonym. Przekładając wiersze Stevensa Gutorow niejako tworzy w polszczyźnie silnego prekursora, z którym musi zmagać się we własnej poezji. Stawką jest tu odrębność własnego głosu. W agonie tym rodzi się największa siła wyobraźni poetyckiej Gutorowa, łącząca wzniosłość Stevensa z harakterystycznym dla polskiego poety zakorzenieniem wyobraźni w bliskim mu otoczeniu.

EN

In the present article I analyse Jacek Gutorow’s poem Nad brzegiem rzeki (At the River Bank) in relation to Wallace Stevens’s poetry. The methodological backbone for the essay is Harold Bloom’s theory of anxiety of influence. The struggle between an ephebe and a strong precursor are used in regard to the agon between the poet-translator and the poetry under translation. Translating Stevens’s works into Polish Gutorow creates a strong precursory presence in his native tongue with whom he as poet must now fight. It is in such a strife that Gutorow’s strongest vision is born, which links Stevens’s sublimity with rootedness in the familiar landscapes characteristic for Gutorow’s work.

Keywords

PL

Jacek Gutorow; Harold Bloom; Wallace Stevens; komparatystyka; przekład

EN

Jacek Gutorow; Harold Bloom; Wallace Stevens; comparative literature; translation; Jacek Gutorow; Harold Bloom; Wallace Stevens; comparative literature; translation

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2014
• Volume: 15
• Pages: 323-339

Dates

published

2014-12-02

Contributors

author

Wit Pietrzak

• Uniwersytet Łódzki

References

• Hejmej Andrzej, Komparatystyka kulturowa: interpretacja i egzystencja. W: E. Szczęsna i E. Kasperski (red.), Komparatystyka dzisiaj. Tom I: problemy teoretyczne. Kraków, Universitas 2010, s. 79.
• ---
• Ferriss David, Why Compare? W: A. Behdad i D. Thomas (red.), A Companion to Comparative Literature. London 2011.
• ---
• Bilczewski Tomasz, Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii. Kraków, Universitas 2010, s. 299.
• ---
• Baker Mona, Translation and Conflict: A Narrative Account. New York 2006.
• ---
• Apter Emily, The Translation Zone. A New Comparative Literature. Princeton 2006.
• ---
• Rorty Richard, Przygodność, ironia i solidarność. Przeł. W. J. Popowski. Warszawa, W.A.B. 2009, s. 121–122.
• ---
• Gilbert Roger, Acts of Reading, Acts of Loving: Harold Bloom and the Art of Appreciation. W: R. Sellars i G. Allen (red.), The Salt Companion to Harold Bloom. Cambridge 2007, s. 40.
• ---
• Bloom Harold, Lęk przed wpływem, przeł. A. Bielik-Robson, M. Szuster. Kraków, Universitas 2002.
• ---
• Bielik-Robson Agata, Duch powierzchni. Rewizja romantyczna i filozofia. Kraków, Universitas 2004.
• ---
• Lipszyc Adam, Międzyludzie. Koncepcja podmiotowości w pismach Harolda Blooma z nieustającym odniesieniem do podmiotoburstwa. Kraków, Universitas 2004.
• ---
• Potkański Jan, Parabazy wpływu: Iwaszkiewicz, Bloom, Lacan. Warszawa, Dom Wydawniczy Elipsa 2008.
• ---
• Skwara Marta, Krąg transcendentalistów amerykańskich w literaturze polskiej XIX i XX wieku. Szczecin, Wydawnictwo Naukowe USz 2004.
• ---
• Bloom Harold, wstęp do: H. Bloom i D. Lehman (red.), The Best of the Best American Poetry 1988–1997. New York 1998.
• ---
• Bartczak Kacper, Świat nie scalony. Wrocław, Biuro Literackie 2009.
• ---
• Allen Graham, The Anxiety of Choice, the Western Canon and the Future of Literature. W: R. Sellars i G. Allen (red.), The Salt Companion to Harold Bloom. Cambridge 2007, s. 60.
• ---
• Bloom Harold, Wallace Stevens: The Poems of Our Climate. Ithaca 1980, s. 387.
• ---
• Bloom Harold, The Ringers in the Tower. Chicago 1971, s. 32.
• ---
• Bloom Harold, The Anatomy of Influence. New Haven 2012, s. 17.
• ---
• Bloom Harold, Yeats. London 1970.
• ---
• Rozmowa z K. Bartczakiem i J. Jarniewiczem, Co amerykanista może zobaczyć w najnowszej poezji polskiej? „Dekada Literacka” 2011, nr 5–6, s. 243–244.
• ---
• Stevens Wallace, Żółte popołudnie. Przeł. J. Gutorow. Wrocław, Biuro Literackie 2008.
• ---
• Gutorow Jacek, Luminous Traversing. Wallace Stevens and the American Sublime. Opole 2007.
• ---
• Kałuża Anna, Przebiegła bezosobowość „Akcent” 2002, nr 3, s. 168.
• ---
• Bielik-Robson Agata, The Saving Lie: Harold Bloom and the Deconstruction. Northwestern Univ Pr 2011.
• ---
• Kula Agata, Pod światło „Tygodnik Powszechny” 2007, nr 18, s. 27.
• ---
• Napiórkowski Jacek, Po wyjęciu korka z dna „ja” „Nowa Okolica Poetów” 2001, nr 8, s. 225–226.
• ---
• Bloom Harold, A Map of Misreading. Oxford 1975, s. 19.
• ---
• Derrida Jacques, Szibbolet: dla Paula Celana. Przeł, A. Dziadek. Bytom, Wydawnictwo FA-art 2000, s. 67–68.
• ---
• Bloom Harold, Mapa przekrzywień. Przeł. A. Lipszyc. „Literatura na Świecie” 2003, nr 9–10, s. 27.
• ---
• Stevens Wallace, Adagia. W: Opus Posthumous. Red. S. F. Morse. New York 1957, s. 160.

Identifiers

DOI

10.14746/p.2014.15.10921