MITOLOGIE POWIEŚCIOPISARSTWA HISTORYCZNEGO (NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH Z LITERATURY POLSKIEJ PO 1945 ROKU)

• Authors: Paweł Tomczok

Title variants

EN

THE MYTHOLOGIES OF THE HISTORICAL NOVEL (BASED ON EXAMPLES FROM POLISH LITERATURE AFTER 1945)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą ujęcia wizerunków, jakie zaprezentowali w wywiadach, posłowiach czy wstępach, a także w esejach powieściopisarze historyczni okresu powojennego. Jako materiał ilustracyjny w artykule przytoczone zostały wypowiedzi Teodora Parnickiego, Hanny Malewskiej, Antoniego Gołubiewa, Elżbiety Cherezińskiej oraz Marcina Wolskiego. Ich wypowiedzi zostały ujęte w ramy czterech płaszczyzn, które definiowały możliwe pozycje, jakie zająć mógł powieściopisarz historyczny, gdy opowiadał o swojej pracy pisarskiej. Te cztery płaszczyzny określają mitologię powieściopisarza historycznego, a także możliwości budowania swoistego antymitu opartego na negacji podstawowych wyznaczników literackiego mówienia o przeszłości.

EN

The article attempts to research the images of historical novelists in the post-war period of Polish literature. The basis of the research is a collection of interviews, prefaces, afterwords and criticisms by such authors as Teodor Parnicki, Hanna Malewska, Antoni Gołubiew, Elżbieta Cherezińska and Marcin Wolski. Their opinions are selected in four domains that defined the possible positions that could be taken by the historical novelists when they talked about their work. These four domains define the mythology of the historical novel as well as the possibilities of building a specific anti-myth based on the negation of the basic determinants of the way literature speaks about the past.

Keywords

PL

powieść historyczna po 1945 roku; literatura popularna; nowoczesność

EN

historical novel after 1945; modernity; historical novel after 1945; modernity

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2018
• Volume: 23
• Issue: 2

Dates

published

2019-04-03

Contributors

author

Paweł Tomczok

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bartoszyński, Kazimierz. Powieść w świecie literackości. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 1991.
• Błażejewski, Tadeusz. Historiozofia retoryczna. Formy paraboliczne i apokryficzne w polskiej prozie współczesnej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2002.
• Burska, Lidia. Kłopotliwe dziedzictwo. Szkice o literaturze i historii. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 1998.
• Cherezińska, Elżbieta. Gra w kości. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2010.
• Cherezińska, Elżbieta. Korona śniegu i krwi. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2012.
• Cherezińska, Elżbieta. „Nie można opowiadać o swojej historii przeciwko innym. Między dumą, a pychą jest wielka przepaść”. Rozmawiała Anna Sobańda. Dziennik 08.10.2016. Web 30.09.2018.
• Cherezińska, Elżbieta. Królowa. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2016a.
• Chomiuk, Aleksandra. Między słowem a przeszłością. Strategie dokumentarne w polskiej powieści historycznej ostatniego półwiecza. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009.
• Czapliński, Przemysław. Resztki nowoczesności: dwa studia o literaturze i życiu. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2011.
• Gołubiew, Antoni. Świadkowie przemian. Kraków: Znak, 1974.
• Malewska, Hanna. O odpowiedzialności i inne szkice. Wybór publicystyki (1945–1976). Oprac. A. Sulikowski. Kraków: Znak, 1987.
• Nycz, Ryszard. Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie. Wrocław: Wydawnictwo Leopoldinum, 1997.
• Parnicki, Teodor. „Zmyślenie a prawda historyczna”. Kierunki 8 (1964). S. 1–5.
• Parnicki, Teodor. „Zwierzenia powieściopisarza historycznego czyli rozmowa z Teodorem Parnickim”. Rozmowę przeprowadził A. Piotrowski. Kierunki 39 (1965). S. 1–4.
• Parnicki, Teodor. „Łamigłówki historii. Z Teodorem Parnickim rozmawia Krystyna Nastulanka”. Polityka 9 (1968). S. 1–7.
• Parnicki, Teodor. „Powieść to jakby rozwiązywanie łamigłówki…”. Rozmowę przeprowadził K. Mętrak. Kultura 32 (1968a). S. 1–3.
• Parnicki, Teodor. „Rozmowa z Teodorem Parnickim”. Rozmowę przeprowadził W. Jamroziak. Nurt 1 (1971). S. 5-8.
• Parnicki, Teodor. Historia w literaturę przekuwana. Warszawa: Czytelnik, 1980.
• Parnicki, Teodor. „Pokrzepić umysły. Rozmawiamy z Teodorem Parnickim, laureatem Nagrody Literackiej Przewodniczącego CK SD”. Rozmowę przeprowadził A. Lenar. Kurier Polski 87 (1988). S. 1–2.
• Szymutko, Stefan. Rzeczywistość jako zwątpienie w literaturze i literaturoznawstwie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1998.
• Urbańczyk, Przemysław. „Posłowie”. Cherezińska, Elżbieta. Gra w kości. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2010. S. 397-398.
• Wolski, Marcin. „O pożytku z historii alternatywnych”. Exploring the Benefits of the Alternate History Genre / W poszukiwaniu pożyteczności gatunku historii alternatywnych. Red. Z. Wąsik, M. Oziewicz, J. Deszcz-Tryhubczak. Wrocław: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filologicznej we Wrocławiu, 2011. S. 13-20.
• Ziółkowski, Jan. Homines novi. Warszawa: Czytelnik, 1955.

Identifiers

DOI

10.14746/p.2018.23.18697