«Ciało» na wojnie. Wokół Soli ziemi Józefa Wittlina

• Authors: Beata Koper

Title variants

EN

A body at war. On Józef Wittlin’s Sól ziemi

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przybliża metodologię badań kulturowych na przykładzie analizy obrazowania ciała żołnierza w powieści Józefa Wittlina Sól ziemi. Teksty wokół powieści oraz artykuły z innych dyscyplin (historia, filozofia, medycyna) pozwalają nakreślić szeroki kontekst interpretacyjny. Pokazują, że zmiany w postrzeganiu ciała wiążą się z postępem nauki i industrializacją. Odczytanie powieści z perspektywy badań kulturowych pozwala ujawnić niejednoznaczność postępu nauk medycznych, które potrafią naprawiać okaleczone ciała żołnierzy, jednocześnie przyczyniając się do rozwoju okrutnych metod walk. Refleksja literacka razem z dyskursami nauk przyrodniczych i społecznych pozwala zrozumieć przemiany, jakie dokonały się w Europie w XX wieku, i dostrzec ich skutki we współczesności.

EN

The article introduces methodology of cultural studies depicting the soldier’s body in Józef Wittlin’s novel Sól ziemi (The Salt of the Earth). Texts about the novel and articles from other scientific disciplines (for example history, philosophy, medicine) allow to draw a wide context of interpretation. They show that changes in the perception of a body depend on scientific progress and industrialization. World War I allows Wittlin to reveal the ambiguous progress of medical science which can cure crippled bodies, but at the same time it requires the very same war to evolve. The literary reflection and discourses of natural and social sciences help us to understand changes that happened in Europe in the 20th century and to notice their present repercussions.

Keywords

PL

ciało; badania kulturowe; I wojna światowa; medycyna; industrializacja

EN

body; cultural studies; World War I; medicine; industrialization; body; cultural studies; World War I; medicine; industrialization

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2016
• Issue: 3
• Pages: 13-22

Dates

published

2016-05-30

Contributors

author

Beata Koper

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Poznań

References

• Audoin-Rouzeau Stéphane, 2014, Masakry. Ciało i wojna, w: Courtine J.-F. (red.), Historia ciała. Różne spojrzenia. Wiek XX, Belaid K., Stróżyński T. (przeł.), Gdańsk, s. 263–297.
• Chamayou Grégoire, 2012, Podłe ciała. Eksperymenty na ludziach w XVIII i XIX wieku, Bodzińska J., Thiel-Jańczuk K. (przeł.), Gdańsk.
• Chwalba Andrzej, 2014, Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 1914-1918, Kraków.
• Foucault Michael, 1977, Archeologia wiedzy, Siemek A. (przeł.), Warszawa.
• Foucault Michael, 2002, Porządek dyskursu. Wykład inauguracyjny wygłoszony w Collège de France 2 grudnia 1970, Kozłowski M. (przeł.), Gdańsk.
• Hirszfeld Ludwik, 2000, Historia jednego życia, Warszawa.
• Lindqvist Sven, 2009, Wytępić całe to bydło, Haykowska M. (przeł.), Warszawa.
• Madajczyk Czesław, 1987, I i II wojna światowa. Analogie i różnice, Warszawa.
• Michalik Marian B. (red.), 1994, Kronika medycyny, Warszawa.
• Przymuszała Beata, 2015, Wobec cielesnej ekspansji – poetyckie reakcje, „Polonistyka. Innowacje”, nr 1, s. 16–26.
• Thomas Louis-Vincent, 1991, Trup, Kocjan K. (przeł.), Łódź.
• Traverso Enzo, 2011, Europejskie korzenie przemocy nazistowskiej, Czarnacka A. (przeł.), Warszawa.
• Trubicka Hanna, 2011, Problem kryzysu humanizmu w „Soli ziemi” Józefa Wittlina, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, z. 2, s. 209–228.
• Wantuch Wiesława, 2015, Wojenna rozsypanka, „Polonistyka. Innowacje”, nr 1, s. 80–90.
• Wittlin Józef, 1991, Sól ziemi, Wiegandt E. (oprac.), Wrocław.
• Wittlin Józef, 1991, Pisma pośmiertne i inne eseje, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2016.1.3.2