Refreny uchodźcze w poezji Nelly Sachs

• Authors: Joanna Roszak

Title variants

EN

Refugees’ Refrains in the Poetry by Nelly Sachs

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule badam, jaki zespół przesłanek konstytuuje się w twórczości niemieckojęzycznej noblistki oraz w jaki sposób autorka sprowadza do wiersza zraniony świat. Interpretuję jej utwory związane z wątkiem uchodźczym. Czytam jej neurotyczną poezję także w obrębie współczesnego dyskursu nomadologicznego i postrzegam jako drogowskaz ku językowi solidarności. W twórczości noblistki z 1966 roku można dostrzec zapowiedź stylistyki współczesnych wierszy uchodźców (m.in. Breyten Breytenbach czy Ashur Etwebi), buduje się wspólnota artystyczna osób pozbawionych domu. Artykuł zamykam konkluzją związaną z wykorzystaniem poezji w edukacji na rzecz pokoju.

EN

In the article I have been studying what premises constitute in the work of this German-speaking Nobel Prize winner and how the author brings the wounded world to the poem. I am aiming at interpreting her works in the relation to the refugees theme. I read her neurotic poetry also in the context of the contemporary nomadological discourse and I perceive it as a signpost to the language of solidarity. In the works of the Nobel Prize winner from 1966 one can see a preview of the style of the poems written by contemporary refuges (Breyten Breytenbach or Ashur Etwebi), and the artistic community of people deprived of their homes. I close the article with the conclusion related to the use of poetry in education for peace.

Keywords

PL

poezja; edukacja na rzecz pokoju; Nelly Sachs

EN

poetry; education for peace; Nelly Sachs; poetry; education for peace; Nelly Sachs

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2017
• Issue: 6
• Pages: 61-74

Dates

published

2017-12-29

Contributors

author

Joanna Roszak

• Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk

References

• Barańczak Stanisław, 2006, Wiersze zebrane, Kraków.
• Bierezin Jacek, 1990, Tyle rzeczy, Paris.
• Bower Kathrin M., 2000, Ethics and Remembrance in the Poetry of Nelly Sachs and Rose Ausländer, New York.
• Buber Martin, 2005, Opowieści chasydów, Hertz P. (przeł.), Poznań-Warszawa.
• Buryła Sławomir, 2016, Wokół Zagłady. Szkice o literaturze Holokaustu, Kraków.
• Celan Paul, Sachs Nelly, 1994, Listy, Buras J.S. (wybór, przeł.), „Literatura na Świecie”, nr 6.
• Celan Paul, 1998, Przemówienie z okazji przyjmowania Nagrody Literackiej Wolnego Hanzeatyckiego Miasta Bremy, Przybylak F. (przeł.), w: Utwory wybrane, Krynicki R. (red.), Kraków.
• Dinesen Ruth, 1992, Nelly Sachs. Eine Biographie, aus dem Dänischen von Gabriele Gerecke, Frankfurt am Main.
• Elior Rachel, 2009, Mistyczne źródła chasydyzmu, Tomal M. (przeł.), Austeria, Kraków-Budapeszt.
• Evelein Johannes F., 2014, Literary Exiles from Nazi Germany: Exemplarity and the Search for Meaning, New York.
• Fioretos Aris, 2010, Flucht und Verwandlung. Nelly Sachs, Schriftstellerin, Berlin/Stockholm, aus dem Schwedischen von Paul Berf, Berlin.
• Frankel Alona, 2007, Dziewczynka, Kwiatkowski L. (przeł.), Warszawa.
• Frenz Horst (ed.), 1969, Nobel Lectures, Literature 1901-1967, Amsterdam.
• Garloff Katja, 2005, Words from Abroad: Trauma and Displacement in Postwar German Jewish Writers, Detroit.
• Hoyer Jennifer M., 2014, „The Space of Words”. Exile and Diaspora in the Works of Nelly Sachs, New York.
• Karpowicz Tymoteusz, 1999, Słoje zadrzewne, Wrocław.
• Kersten Paul, 1970, Die Metaphorik in der Lyrik von Nelly Sachs. Mit einer Wortkonkordanz und einer Nelly Sachs-Bibliographie, Hamburg.
• Korte Hermann, 2012, Gedichte der deutschen Lyrik. Band 6: Von 1945 bis heute, Stuttgart.
• Learning the Way of Peace. A Teacher’s Guide to Peace Education, 2001, United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, New Delhi.
• Lyrik nach Auschwitz. Adorno und die Dichter, 2012, hrsg. von Petra Kiedaisch, Stuttgart.
• Martin Elaine, 2014, Nelly Sachs: The Poetics of Silence and the Limits of Representation, De Gruyter, Berlin.
• Nancy Jean-Luc, 2004, Zakazana reprezentacja, Dziadek A. (przeł.), „Teksty Drugie”, nr 5.
• Oz Amos, 2010, Jak uleczyć fanatyka?, Sękalska D. (przeł.), Warszawa.
• Patterson David, Berger Alan L. (ed.), 2002, Encyclopedia of Holocaust Literature, ed. Westport and London.
• Reardon Betty, Higher Education for Peace. Report, Conference in Tromso, 4-6 May 2000.
• Ronne Marta, 2011, A Foreigner to Her Mother Tongue, w: The Invasion of Books in Peripheral Literary Fields: Transmitting, Broomans P., Jiresch E (ed.), Groningen.
• Rose Jonathan, 2008, The Holocaust and the Books: Destruction and Perseveration, Massachusetts.
• Roszak Joanna, 2016, Umeblujmy sobie pokój, „Uczyć lepiej”, nr 5.
• Sachs Nelly, 1988, Fahrt ins Staublose, Frankfurt am Main.
• Sachs Nelly, 2006, Glühende Rätsel. Ausgewählte Gedichte. Rozżarzone zagadki. Wiersze wybrane, Krynicki R. (wybór, przeł.), Kraków.
• Sartorius Joachim, 2017, Zegar szronu, Krynicki R. (przeł.), Kraków.
• Ubertowska Aleksandra, 2002, Aporie, skandale, wyrwy w tekście: etyka opowieści o Zagładzie, „Teksty Drugie”, nr 1/2 (73/74), s. 125-139.
• Wójcik-Dudek Małgorzata, 2016, W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Katowice.

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2017.6.4