O potrzebie dekolonizacji współczesnych badań nad dzieciństwem i prawami dziecka w krajach Globalnego Południa i Globalnej Północy. Rozważania wstępne

• Authors: URSZULA MARKOWSKA-MANISTA

Title variants

EN

On the need to decolonise contemporary childhood and children’s rights studies in countries of the Global South and Global North. Initial reflections

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst odnosi się do współczesnych badań nad dzieciństwem i prawami dziecka. Podejmuję w nim rozważania nad potrzebą dekolonizacji tych badań z uwagi na zmieniające się uwarunkowania i konteksty życia dzieci, zmieniające się modele dzieciństw oraz sposoby i możliwości funkcjonowania dzieci w XXI wieku. Nowe procesy i przemiany globalne, których najliczniejszą grupę uczestników stanowią dzieci, umożliwiają szerszy wgląd w ich sytuację, aktywizm i jednocześnie wymuszają namysł nad zmianami w podejściach badawczych w prowadzonych badaniach z dziećmi, nad dzieciństwem i o prawach dzieci w krajach Globalnego Południa i Globalnej Północy, którym od trzech dekad towarzyszy Konwencja o prawach dziecka.

EN

The text refers to contemporary childhood and children’s rights studies. I reflect on the need to decolonise these studies resulting from the changing conditioning and contexts of children’s lives, changing models of childhood as well as ways and potentials of children’s functioning in the 21st century. New global processes and transformations, of which children are the most numerous participants, allow us a broader insight into their situation and activism. At the same time, they necessitate reflection on changes in approaches to research with children, on childhood and children’s rights in countries of the Global South and Global North, that has been accompanied by the UNCRC for three decades.

Keywords

PL

teorie dekolonialne i postkolonialne; badania nad dzieciństwem; badania dotyczące praw dziecka; etyka badań z dziećmi; interdyscyplinarność; Globalna Północ; Globalne Południe

EN

decolonial and postcolonial theories; childhood studies; children’s rights studies; ethics in research with children; interdisciplinarity; Global North; Global South; decolonial and postcolonial theories; childhood studies; children’s rights studies; ethics in research with children; interdisciplinarity; Global North; Global South

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Krytyczny
• Year: 2020
• Volume: 2
• Issue: 1
• Pages: 9-20

Dates

published

2020-05-23

Contributors

author

URSZULA MARKOWSKA-MANISTA

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000-0003-0667-4164

References

• Alderson, Priscilla. 2001. “Research by children.” International journal of social research methodology 4(2): 139-153.
• Alderson, Priscilla & Virginia Morrow. 2011. The ethics of research with children and young people: A practical handbook. London: SAGE Publications Ltd.
• Baranowski, Mariusz. 2019a. „Cywilizacja nierówności: Teoretyczne praktyczne granice rozwoju społeczeństwa.” Athenaeum 62(2): 45-64 DOI: 10.15804/athena.2019.62.03.
• Baranowski, Mariusz. 2019b. “The Struggle for Social Welfare: Towards An Emerging Welfare Sociology.” Society Register 3(2): 7-19. https://doi.org/10.14746/sr.2019.3.2.01.
• Beazley, Harriot, Bessell, Sharon, Ennew, Judith, Waterson, Roxana. 2009. “The right to be properly researched: Research with children in a messy, real world.” Children's Geographies 7(4): 365-378.
• Budde, Rebecca, Markowska-Manista Urszula (red.). 2020. Childhood and Children’s Rights between Research and Activism: Honouring the Work of Manfred Liebel. Wiesbaden: Springer VS.
• Canosa, Antonia & Anne Graham. 2020. “Tracing the contribution of childhood studies: Maintaining momentum while navigating tensions.” Childhood 27(1): 25-47.
• Christensen, Pia, Allison James (red.). 2008. Research with children: Perspectives and practices. London: Routledge.
• Denzin, Norman K. 2017. “Critical qualitative inquiry.” Qualitative Inquiry 23(1): 8–16.
• Ennew, Judith & Dominique Pierre Plateau. 2005. ‘I cry when I am hit’: Children have the right to be properly researched. Paper contributed to UNESCO, Eliminating Corporal Punishment – The Way Forward to Constructive Child Discipline. Paris: UNESCO.
• Fanon, Franz. 1985. Wyklęty lud ziemi. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Fine, Michelle. 2017. Just research in contentious times: Widening the methodological imagination. New York, NY: Teachers College Press.
• James, Allison, Adrian L. James. 2001. “Childhood: Toward a theory of continuity and change.” The Annals of the American Academy of Political and Social Science 575(1): 25-37.
• James, Allison, Jenks Chris, Prout Alan. 1998. One Childhood or Many? W: A. James, C. Jenks, A. Prout, Theorizing Childhood. Cambridge: Polity, 124-145.
• Kaltmeier, Olaf. 2012. ‘Hacia la descolonización de las metodologías: reciprocidad, horizontalidad y poder.’ W: S. Corona Berkin & O. Kaltmeier (red.) En diálogo. Metodologías horizontales en Ciencias Sociales y Culturales (ss. 25-54). Barcelona: Editorial Gedisa.
• Kozłowski, Jan. 1996. „Narodziny i rozwój dyscyplin naukowych”. Sprawy Nauki, Biuletyn Komitetu Badań Naukowych nr 1, [online], http://kbn.icm.edu.pl/pub/kbn/sn/archiwum/9601/kozlow.html, [05.05.2020].
• Liebel, Manfred 2020. Decolonizing Childhoods: From Exclusion to Dignity. Bristol & Chicago: Policy Press.
• Liebel, Manfred. 2020a. Some thoughts on Childhood Studies and Children's Rights between Research [list niepublikowany z dn. 30.04.2020]. and Activism and an open letter to my esteemed colleagues Olga and Karl
• Liebel, Manfred i Markowska-Manista Urszula. 2017. Prawa dziecka w kontekście międzykulturowości: Janusz Korczak na nowo odczytany. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej.
• Liebel, Manfred. 2017. Badania realizowane przez dzieci: doświadczenia z dziećmi „niedopasowanymi”. W: Manfred Liebel & Urszula Markowska-Manista. Prawa dziecka w kontekście międzykulturowości. Janusz Korczak na nowo odczytywany (ss. 221–240). Warszawa: Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Liebel, Manfred. 2017. „Dzieci bez dzieciństwa? Konceptualizacje dzieciństw(a) w Krajach Globalnego Południa w świetle teorii postkolonialnych”. W: Manfred Liebel & Urszula Markowska-Manista. Prawa dziecka w kontekście międzykulturowości. Janusz Korczak na nowo odczytywany (ss. 182–202). Warszawa: Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Markowska-Manista, Urszula. 2018. “The ethical dilemmas of research with children from the countries of the Global South. Whose participation?” Polish Journal of Educational Studies 71(1): 51-65.
• Mongia, Padmini. 1996. “Introduction.” W: P. Mongia (red.). Contemporary postcolonial theory: A reader. London: Arnold.
• Morrow, Virginia. 2008. “Ethical dilemmas in research with children and young people about their social environments.” Children’s geographies 6(1): 49–61.
• Nandy, Ashis. 1984. “Reconstructing childhood: A critique of the ideology of adulthood.” Alternatives 10(3): 359-375 https://doi.org/10.1177/030437548401000303.
• Nieuwenhuys, Olga. 2013. “Theorizing childhood(s): Why we need postcolonial perspectives.” Childhood 20(1): 3–8.
• Nigel, Thomas and Claire O'kane. 1998 "The ethics of participatory research with children." Children & Society 12(5): 336-348.
• Peleg, Noam. 2019. The child's right to development. Cambridge: Cambridge University Press.
• Punch, Samantha. 2002. “Research with children: the same or different from research with adults?” Childhood 9(3): 321-341.
• Said, Edward. 1978. Orientalism. New York: Pantheon.
• Scott, Jacqueline. 2008. “Children as Respondents: the Challenge for Quantitative Methods.” W: P. Christensen, A. James (red.). Research with children. Perspectives and Practices (ss. 87–108). London and New York: Routledge.
• Smolińska-Theiss, Barbara. 2010. „Rozwój badań nad dzieciństwem-przełomy i przejścia”. Chowanna 34(1): 13-26.
• Spivak, Gayatri Chakravorty. 1988. Can the subaltern speak? Reflections on the history of an idea, W: C. Nelson, & L. Grossberg (red.). Marxism and the Interpretation of Culture (ss. 21–78). London: Macmillan.
• Standing, Guy. 2015. Karta prekariatu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Taft, Jessica K. 2019. The Kids Are in Charge: Activism and Power in Peru's Movement of Working Children. New York: NYU Press.
• Thorne, Barrie. 2007. “Crafting the interdisciplinary field of childhood studies.” Childhood SAGE 14(2): 147-152.
• Twum-Danso Imoh, Afua, Bourdillon, Michael, & Meichsner, Sylvia. 2019. Introduction: Exploring Children’s Lives Beyond the Binary of the Global North and Global South. In: A. Imoh Twum-Danso, M. Bourdillon, & S. Meichsner, Global Childhoods beyond the North-South Divide (ss. 1–10). Palgrave Macmillan.
• Twum-Danso, Imoh, Afua & Okyere Samuel. 2020. “Towards a more holistic understanding of child participation: Foregrounding the experiences of children in Ghana and Nigeria.” Children and Youth Services Review 112. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2020.104927
• Smith, Linda Tuhiwai. 2013. Decolonizing methodologies: Research and indigenous peoples. Zed Books Ltd.
• Twum-Danso Imoh, Afua. 2019. “Terminating Childhood: Dissonance and Synergy between Global Children's Rights Norms and Local Discourses About the Transition from Childhood to Adulthood in Ghana.” Human Rights Quarterly 41(1): 160-182.
• Vandenhole, Wouter. 2020. ‘Decolonising children’s rights: of vernacularisation and interdisciplinarity.’ W: R. Budde & U. Markowska-Manista (red.) Childhood and Children’s Research between Research and Activism (ss. 187-206). Wiesbaden: Springer VS.
• Viruru, Radhika. 2005. "The impact of postcolonial theory on early childhood education." Journal of Education 35(1): 7-30.
• Wihstutz, Anne (red.). 2019. Zwischen Sandkasten und Abschiebung. Zum Alltag junger Kinder in Unterkünften für Geflüchtete. Leverkusen: Verlag Barbara Budrich.

Identifiers

DOI

10.14746/pk.2020.2.1.01