FANTAZMAT ZREALIZOWANY A POSTKOLONIALNY WSTYD – POLSKIE NARRACJE MIGRACYJNE NA WYSPACH BRYTYJSKICH

• Authors: Magdalena Jaremek

Title variants

EN

A FANTASY COMING TO LIFE AND THE POSTCOLONIAL SHAME – POLISH MIGRATION NARRATION IN THE BRITISH ISLES.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Magdalena Jaremek, FANTAZMAT ZREALIZOWANY A POSTKOLONIALNY WSTYD – POLSKIE NARRACJE MIGRACYJNE NA WYSPACH BRYTYJSKICH. „PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. T. XXIV, S. 163-174. ISSN 1733-165X. Przedmiotem artykułu są wybrane polskie narracje migracyjne powstające na Wyspach Brytyjskich po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Autorka analizuje tę prozę przez pryzmat psychoanalizy i teorii postkolonialnej. Szczególnie zwraca uwagę na stosowalność kategorii „hegemona zastępczego”, zaproponowanej przez Ewę M. Thompson. Historia Polski od czasu rozbiorów po późne lata komunizmu stwarzała warunki, które sprzyjały wciąż ponawianemu doznawaniu przez członków podbitej populacji wstydu i upokorzenia. Odcisnęło to trwały ślad na psychice polskiego podmiotu, który uciekał w utopijne wyobrażenia na temat Zachodu. Przemiany społeczne, między innymi globalizacja i otwarcie granic, sprzyjały masowej migracji Polaków na Wyspy Brytyjskie. Tym samym fantazmat został zrealizowany – polski postkolonialny podmiot, znalazłszy się w wymarzonym miejscu, mógł dokonać konfrontacji oczekiwań z rzeczywistością. W referacie autorka poszukuje odpowiedzi na pytanie o to, w jakiej mierze w narracjach polskich migrantów na Wyspach Brytyjskich postkolonialny resentyment, ufundowany na „pamięci ofiary” i wzmagany aktualnymi doznaniami wstydu, upokorzenia i onieśmielenia w miejscu przemieszczenia, determinuje kształtowanietożsamości podmiotu wypowiedzi.

EN

Magdalena Jaremek, A FANTASY COMING TO LIFE AND THE POSTCOLONIAL SHAME – POLISH MIGRATION NARRATION IN THE BRITISH ISLES. “PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. Vol. XXIV, P. 163-174. ISSN 1733-165X. The article concerns Polish contemporary migration narratives in the British Isles after Poland’s accession to the European Union. The author analyses selected novels and short stories through the prism of psychoanalysis and postcolonial theory, utilizing the concept of ‘surrogate hegemon’ proposed by Ewa M. Thompson. From the partitions in the late 1700s until the demise of communism in 1989, the conquered Polish population repeatedly experienced shame and humiliation. These experiences left an indelible mark on the minds of numerous Poles who drifted off into the fantasy of the idealized West. Social changes, such as globalization and open borders, fostered the translocation of a large number of predominantly young and middle-aged Poles to the British Isles. Thus, the fantasy has come true, yet bringing about unexpected results: Polish postcolonial subject, having reached the dream location, was eventually given opportunity to confront their utopian expectations with harsh reality. The author seeks an answer to the question how postcolonial resentment, founded on the victim’s memory and further intensified by present experiences of embarrassment and intimidation in the migrant destination society, influences the subject’s identity.

Keywords

PL

postkolonializm; współczesna polska literatura migracyjna; tożsamość; wstyd

EN

post-colonialism; Polish contemporary migration literature; identity; shame; post-colonialism; Polish contemporary migration literature; identity; shame

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2019
• Volume: 24
• Issue: 1
• Pages: 163-174

Dates

published

2019-06-15

Contributors

author

Magdalena Jaremek

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Bewes, Thimothy. The Event of Postcolonial Shame. Princeton: Princeton University Press, 2010.
• Bhabha, Homi. Miejsca kultury. Przeł. Tomasz Dobrogoszcz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.
• Buden, Boris. Strefa przejścia. O końcu komunizmu. Przeł. Michał Sutowski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2012.
• Czapliński, Przemysław. „Kontury mobilności”. Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku. Red. P. Czapliński, R. Makarska, M. Tomczok. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013. S. 9-42.
• Czerwiński, Piotr. Międzynaród. Warszawa: Świat Książki, 2011.
• Czerwiński, Piotr. Przebiegum życiae, czyli kartonowa sieć. Warszawa: Świat Książki, 2009.
• Dąbrowski, Mieczysław. Swój/Obcy/Inny. Z problemów interferencji i komunikacji międzykulturowej. Izabelin: Świat Literacki, 2001.
• Gruchawka, Ryszard Adam. Buty emigranta. Warszawa: Ex Libris, 2007.
• Gundorova, Tamara. „Ressentiment w perspektywie postkolonialnej. Przypadek ukraiński”. Przeł. Agnieszka Matusiak, Magdalena Smolińska. Porównania 4 (2007). S. 71-81.
• Internalizacja [hasło w:] Słownik psychologii. Red. A. S. Reber, E S. Reber. Przekł. pod red. Idy Kurcz, Krystyny Skarżyńskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2005.
• Jodko, Mirosław. „Neokolonializm współczesny – mit czy rzeczywistość (doświadczenia Polski – wybrane aspekty)”. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 214 (2015). S. 143-154.
• Kopaczewski, Grzegorz. Global nation. Obrazki z czasów popkultury. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2004.
• Ławreniuk, Krystian. Ziemia wróżek. Brzeg: Wydawnictwo Stowarzyszenie Żywych Poetów, 2014.
• Martynowska, Ada. Karpie, łabędzie i Big Ben. Katowice: Sonia Draga, 2009.
• Miłosz, Czesław. Wiersze wszystkie. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2011.
• Nasiłowska, Anna. „Emigracja i migracja”. Teksty Drugie 3 (2016). S. 7-8.
• Pratt, Mary Louise. Imperialne spojrzenie. Pisarstwo podróżnicze a transkulturacja. Przeł. Ewa Elżbieta Nowakowska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
• Skórczewski, Dariusz. Teoria – literatura – dyskurs. Pejzaż postkolonialny. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2013.
• Skrzypniak, Ryszard. „Transmisja międzypokoleniowa wartości wychowawczych w rodzinie”. Roczniki Socjologii Rodziny XIII (2001). S. 149-160.
• Sturis, Dionisios. Gdziekolwiek mnie rzucisz. Wyspa Man i Polacy. Historia splątania. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2015.
• Suskiewicz, Łukasz. Egri bikaver. Szczecin, Bezrzecze: Wydawnictwo Forma, Stowarzyszenie OFFicyna, 2009.
• Ślipko, Łukasz. Pokój z widokiem na Dunnes Stores. Opole: Wydawnictwo RB, 2011.
• The Pervert’s Guide to Cinema. Reż. Sophie Fiennes. Wielka Brytania, Holandia: A Lone Star, Mischief Films, Amoeba Film, 2006.
• Thompson, Ewa M. „Postkolonialne refleksje na marginesie pracy zbiorowej From Sovietology to Postcoloniality: Poland and Ukraine from Postkolonial Perspective pod redakcją Janusza Korka”. Porównania 5 (2008). S. 113-125.
• Winnicka, Ewa. Angole. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2014.
• Wyszkowski, Michał. Na lewej stronie świata. Warszawa: Wydawnictwo MG, 2010.
• Žižek, Slavoj. Wzniosły obiekt ideologii. Przeł. Joanna Bator, Paweł Dybel. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001.

Identifiers

DOI

10.14746/por.2019.1.14