Od inter- do trans-: ciemne źródła sztuki Erny Rosenstein

• Authors: Marta Tomczok

Title variants

EN

From Inter to Trans: Dark Sources of Erna Rosenstein’s Art

Abstracts

EN

The article examines the operability of the concept of intersemiotic translation in Emma Rosenstein’s post-Holocaust poetry. Both the semiotic origin of the concept as well as its susceptibility to modification and re-definition were taken into account. Ultimately, based on the theory of Bracha L. Ettinger’s matrix, it was proposed to replace the intersemiotic translation with the categories of transcriptum. It turned out to be a concept as if designed from the bottom up by the art and poetry of Rosenstein, the Holocaust survivors, reflecting well the interconnections and interferences. The analysis used poems and ink drawings included in the book of poetry All Paths from 1978, and other drawings published in the monograph by Dorota Jarecka and Barbara Piwowarska entitled Erna Rosenstein. I Can Repeat Only Unconsciously. (Warsaw: Foundation of the Foksal Gallery 2014). The analysis revealed that the source of many of the artist’s works is the remembered image of the death of her parents murdered by a “szmalcownik” in 1942. It turned out that the artist was looking for an opportunity to hide it and show it at the same time, therefore on a philosophical level she reaches for solutions resembling the aforementioned concept by Ettinger and on a formal level she creates anamorphoses.

PL

W artykule przebadano operacyjność pojęcia przekładu intersemiotycznego w poezji pozagładowej Erny Rosenstein. Wzięto pod uwagę zarówno semiotyczny rodowód pojęcia, jak i jego podatność na uzupełnienia, modyfikacje i redefinicje. Ostatecznie w oparciu o teorię macierzy Brachy L. Ettinger zaproponowano zastąpienie przekładu intersemiotycznego kategorią transkryptum. Okazało się ono konceptem jak gdyby zaprojektowanym „oddolnie” przez sztukę i poezję ocalałej z Zagłady Rosenstein, dobrze oddającym ich wspólne związki, interferencje, wpływy. Do analizy wykorzystano wiersze i rysunki tuszem zawarte w książce poetyckiej Wszystkie ścieżki z 1978 roku oraz inne rysunki opublikowane w monografii Doroty Jareckiej i Barbary Piwowarskiej Erna Rosenstein. Mogę powtarzać tylko nieświadome / I can repeat only unconsciously (2014). Analiza ujawniła, że źródłem wielu dzieł artystki jest zapamiętany obraz śmierci rodziców zamordowanych przez szmalcownika w 1942 roku. Okazało się także, że artystka szuka sposobności, aby jednocześnie go ukryć i pokazać, w związku z czym na poziomie filozoficznym sięga po rozwiązania przypominające wspomniany koncept Ettinger, a na poziomie formalnym tworzy anamorfozy.

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2021
• Volume: 28
• Issue: 1
• Pages: 101-121

Dates

published

2021

Contributors

author

Marta Tomczok

• University of Silesia in Katowice

• https://orcid.org/000000019512007X

Identifiers

DOI

10.14746/por.2021.1.5

Biblioteka Nauki

1902820