Inauguracyjne orędzia prezydenckie jako przedmiot interpretacji politologicznej

• Authors: Małgorzata Kołodziejczak

Title variants

EN

Inaugural presidential addresses as an object of interpretation by political science

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jednym z fundamentalnych przedmiotów badań nauki o polityce pozostaje niezmiennie język polityki (w swoich licznych odmianach i formach). Analiza naukowa tego przedmiotu badań przysparza jednak politologii nadal szereg problemów, wynikających z nieprzystawalności metod językoznawstwa do funkcji i zadań współczesnej nauki o polityce. Pojawia się więc potrzeba wypracowania politologicznej metody analizy tekstu, która to metoda pozwoliłaby – za pomocą języka – odkryć i wyeksponować założenia kształtujące orientacje i postawy podmiotów politycznych, czyli treści tworzące ogólną przestrzeń polityczną. Propozycją odpowiedzi na to zapotrzebowanie jest prezentowana w artykule metoda, wyróżniająca trzy podstawowe poziomy analizy: konwencjonalną warstwę tekstu, opisową oraz presupozycjalną. Na przykładzie analizy inauguracyjnych orędzi polskich prezydentów, ukazano specyfikę poszczególnych wymiarów: determinant sytuacyjny (na pierwszym poziomie), kreację treści korzystnych wizerunkowo (na poziomie deskryptywnym), wreszcie – najistotniejszy dla politologa – mechanizm odkrywania założeń ukrytych na poziomie presupozycjalnym.

EN

The language of politics (in its numerous variations and forms) continues to be one of the fundamental objects of political science research. The academic analysis of this object of research, however, continues to generate considerable difficulties for political science as a result of the incompatibility of language studies methodology with the function and tasks of modern political science. Therefore, there emerges a need to develop a method of text analysis for political science that will allow us to use language to discover and present the assumptions that shape the attitudes and ideologies of political entities, or in other words – the content of general political environment. This paper responds to this need by presenting a method that distinguishes three basic levels of analysis: a conventional layer of text, a descriptive one and a presuppositional one. Analyzing the inaugural addresses given by Polish presidents the specificity of their individual dimensions is presented: the situational determinant (level one), the creation of content to boost image (on a descriptive level), and – most importantly to the political scientist – a mechanism revealing the assumptions concealed at the presuppositional level.

Keywords

PL

język polityki; interpretacja; orędzia prezydenckie; presupozycja

EN

language of politics; interpretation; presidential address; presupposition; language of politics; interpretation; presidential address; presupposition

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Politologiczny
• Year: 2014
• Issue: 2
• Pages: 137-148

Dates

published

2014-04-01

Contributors

author

Małgorzata Kołodziejczak

• Poznań

References

• Austin J. (1993), Jak działać słowami, w: Mówienie i poznawanie, red. J. Austin,Warszawa.
• Bachtin M. (1986), Estetyka twórczości słownej, Warszawa.
• Bralczyk J. (2004), O języku polskiej polityki lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, Warszawa.
• Cystal D. (1980), Prozodyczne i parajęzykowe korelaty kategorii społecznych, w: Język i społeczeństwo, red. M. Głowiński, Warszawa.
• Dubisz S. (1992), Język i polityka. Szkice z historii stylu retorycznego, Warszawa.
• Ehrlich S. (1995), Dynamika norm, Warszawa.
• Fras J. (2005), Komunikacja polityczna. Wybrane zagadnienia gatunków i języka wypowiedzi, Wrocław.
• Frassen B. C. (1968), Presupposition, implication and self-reference, „Journal of Philosophy”, nr 68.
• Głowiński M. (1992), Wartościowanie w badaniach literackich a język potoczny, w: Poetyka i okolice, Warszawa.
• Golka M. (1997), Mit jako zwornik kultury i polityki, w: Mity. Historia i struktura mistyfikacji, red. Z. Drozdowicz, Poznań.
• Huszcza R. (1996), Honorytyfikatywność. Gramatyka. Pragmatyka. Typologia, Warszawa.
• Karwat M. (2010), Polityczność i upolitycznienie. Metodologiczne ramy analizy, „Studia Politologiczne”, vol. 17, (Wyjaśnianie polityki, pod red. J. Błuszkowskiego, J. Zaleśnego).
• Kołodziejczak M. (2009a), Hermeneutyka w badaniach politologicznych - modele interpretacji w nauce o polityce, w: Hermeneutyka politologiczna, red. M. Kołodziejczak, Poznań.
• Kołodziejczak M. (2009b) Hermeneutyka w nauce o polityce - formy obecności, „Przegląd Politologiczny”, nr 3.
• Kołodziejczak M. (2012), Język jako przedmiot badań politologicznych, w: Od teorii do praktyki politycznej. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi Blokowi, red. M. Kołodziejczak, R. Rosicki, Poznań.
• Marcjanik M. (2007), Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa.
• Ożóg K. (2009), Uwagi o języku polskiej polityki po roku 19S9, w: Przekazy polityczne, red. A. Siewierska-Chmaj, Kraków-Rzeszów-Zamość.
• Puzynina J. (1997), Komunikacja językowa i je j zakłócenia, w: Słowo - wartość - kultura, red. J. Puzynina, Lublin.
• Sarkowicz R. (1996), Poziomowa interpretacja tekstu prawniczego, Kraków.
• Siewierska-Chmaj A. (2006), Język polskiej polityki. Politologiczno-semantyczna analiza expose premierów Polski w latach 1919-2004, Rzeszów.
• Słownik terminów literackich (1988), red. M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Warszawa-Wrocław-Kraków.
• Stalnaker R. C. (1999), Context and Content: Essays on Intentionality in Speech and Thought, Oxford.
• Sztumski J. (1997), Elity: ich miejsce i rola w społeczeństwie, Katowice.
• Szymura J. (1982), Język, mowa, prawda w perspektywie fenomenologii lingwistycznej J.L. Austina, Wrocław.
• Zaśko-Zielińska Z. (2002), Przez okno świadomości. Gatunki mowy w świadomości użytkowników języka, Wrocław.

Identifiers

DOI

10.14746/pp.2014.19.2.9