Siła współczesnych państw. Ujęcie teoretyczne

• Authors: Robert Łoś

Title variants

EN

The power of contemporary states. Theoretical approach

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Potęga państw współczesnych nie straciła na aktualności. Można to zaobserwować w ujęciu przedstawicieli różnych teorii stosunków międzynarodowych. Dzieje się tak pomimo zmian w systemie międzynarodowym i innym spojrzeniu na zakres siły państw. Zmiany w systemie spowodowały, iż obok tak oczywistych wyznaczników siły państwa, jak wojskowych czy ekonomicznych należy również uwzględnić inne, definiowane poprzez soft power. Należy uwzględnić również mechanizm uruchamiania siły w postaci sprawnie działającego państwa czy woli wspólnoty do realizacji celów. W ocenie współczesnej potęgi należy również uwzględnić aspekt systemu międzynarodowego, który w dużym stopniu wpływa jakie elementy siły są ważne, a jakie mniej istotne w danej sytuacji. Uwzględniając powyższe uwarunkowania, ważne jest przyjęcie, że siła państwa jest zespolonym wynikiem wojskowych, ekonomicznych i miękkich czynników. Należy jednak uwzględnić czynniki zewnętrzne, systemowe, które ostatecznie określają siłę państwa. W badaniach nad problematyką siły państwa wykorzystano kilka metod badawczych. Analiza systemową, której wartość w badaniach siły jest szczególnie ważna z uwagi na konieczność określenia jej miejsca w systemie międzynarodowym na jego różnych poziomach. Ważne, szczególnie w zakresie potęgometrii są metody statystyczne, które uwzględniają zarówno stronę ilościową, jak i jakościową badanych zjawisk. W badaniach nad potęgą zastosowanie ma również metoda porównawcza (analogia) zwana też komparatywną, z uwagi na możliwości wykrycia podobieństw oraz różnic między procesami i zjawiskami.

EN

The issue of the power of contemporary states has not lost its significance, which can be seen in various theories of international relations. It remains valid despite the changes in the international system and different perception of states’ power. The changes in the international system have made soft power as important as the military or economic power of a state. It is also important to consider the source of power, embodied in a well-functioning state or a will of the community to accomplish its goals. The assessment of the power of contemporary states should also take into account the international system, which greatly influences which elements of power are more, and which are less important in a given situation. It has to be recognized that the power of the state is a complex outcome of military, economic and soft factors. However, external, systemic factors that ultimately determine the power of the state should also be taken into account. Several research methods have been used in researching the power of the state. One is the method of systemic analysis, which is particularly important in power studies as it determines where power is located on different levels of the international system. The statistical methods that take into account both quantitative and qualitative aspects of the phenomena studied are important, especially in the field of power. The comparative method (analogy) is also used, as it allows similarities and differences between processes and phenomena to be detected.

Keywords

PL

siła państwa; zasoby siły

EN

power of a state; power resources; power of a state; power resources

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Politologiczny
• Year: 2018
• Issue: 2
• Pages: 31-44

Dates

published

2018-06-26

Contributors

author

Robert Łoś

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000-0002-0211-2415

References

• Anioł W. (2002), Paradoksy globalizacji, Oficyna Wydawnicza ASPRA JR, Warszawa.
• Apanowicz M. (2003), Metodologia nauk, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, Toruń.
• Arquilla J., Ronfeldt D. (1999), The Emergence of Noopolitik: Toward an American Information Strategy, RAND National Security Research Division, Santa Monica.
• Baldwin D. A. (1989), Paradoxes of power, Colambia University Press, New York.
• Barnet M., Duvall R. (red.) (2005), Power in Global Governance, Cambridge University Press, Cambridge.
• Cammack P. (2008), Smart Power and US Leadership: A Critique of Joseph Nye, „49th Parallel an Interdisciplinary Journal of North American Studies”, Issue 22.
• Cieślarczyk M. (2011), Teoretyczne i metodologiczne podstawy badania problemów bezpieczeństwa i obronności państw, Siedlce.
• Cline R. S. (1975), Word Power Assessment. A Calculus of Strategic Drift, West View Press, New York.
• Cooper R. N. (2005), Pękanie granic. Porządek i chaos w XXI wieku, tłum. P. Kłossowicz, Media Rodzina, Poznań.
• Dahl R. A. (1957), The concept of power, „Behavioral Science”, vol. 2.
• Ferguson N. (2004), Colossus. The Rise and fall of the American Empire, Cambridge University Press, London.
• Fontana B. (1993), Hegemony and Power: on the Relation Between Gramsci and Machiavelli, University of Minennesota Press, London.
• Friedman T. (1999), The Lexus and the Olive Tree: Understanding Globalization, Farrar Straus Giroux, New York.
• Fukuyama F. (2005), Budowanie państwa. Władza i ład międzynarodowy w XXI wieku, Dom wydawniczy REBIS, Poznań.
• Fucks W. (1978), Maechte von Morgen. Kraftfelder, Tendenzen, Konsequenzen, Stuttgart.
• German F. C. (1960), A tentative evaluation of Word Power, „Journal of Conflict Resolution”, vol. 4.
• Gray C. S. (2011), Hard power and soft power: The utility of military force as an instrument of policy in the 21st century, Strategic Studies Institut, New York.
• Hungtington S. P. (1999), The Lonely Superpower, „Foreign Affairs”, vol. 78, nr 2.
• Jameson F. (1998), The Cultural Turn: Selected Writings on the Postmodern 1983–1998, Cornel University Press, New York.
• Kagan R. (2009), Powrót historii i koniec marzeń, tłum. G. Sałuda, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań.
• Keohane R., Nye J. S. (1977), Power and Interdependence, Longman, New York.
• Kleinowski M. (2010), Czynniki budujące siłę i potęgę państwa, „Świat Idei i Polityki”, Toruń, t. 10.
• Kissinger H. (2014), World Order, Penquin Books, New York.
• Knorr K. (1970), Military power and Potential, Princton University Press.
• Mojsiewicz Cz. (red.) (2000), Leksykon współczesnych międzynarodowych stosunków politycznych, Atla 2, Wrocław.
• Łoś R. (2012), Soft power w niemieckiej polityce zagranicznej, „Atheneum. Polskie Studia Politologiczne”, nr 35.
• Łoś R. (2017), Soft power we współczesnych stosunkach międzynarodowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Madej M. (2005), Terroryzm i inne zagrożenia asymetryczne w świetle współczesnego pojmowania bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego – próba teoretycznej konceptualizacji, w: Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku, red. R. Kuźniar, Warszawa.
• Michalski T. (1994), Statystyka, WSiP, Warszawa.
• The Military Balance Report 2016 (2016), International Institute of Strategic Studies, London.
• Mearsheimer J. (2001), The Tragedy of Great Power Politics, W. W. Norton & Company, New York.
• Moczulski L. (1999), Geopolityka: potęga w czasie i przestrzeni, Bellona, Warszawa.
• Morgenthau H. J. (1948), Politics Among Nations. The Struggle for Power and Peace, Alfred A. Knopf, New York.
• Mroz-Jagiełło A., Wolanin A. (2012), Współzależność obszarów badań nauki o bezpieczeństwie i nauki obronności, „Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej”, nr 2.
• Nye J. S. (1991), Bound to Lead: The Changing Nature of American Power, Oxford University Press, New York.
• Nye J. S. (2002), The Paradox of American Power, Oxford University Press, New York.
• Nye J. S. (2005), Soft Power: The Means to Success in World Politics, Public Affairs, New York.
• Nye J. S. (2007), Soft Power. Jak osiągnąć sukces w polityce światowej, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Nye J. S. (2009), Konflikty międzynarodowe. Wprowadzenie do teorii i historii, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Nye J. S. (2011), The Future of Power, Public Afairs, New York.
• Nowak S. (1985), Metodologia nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Pietraś Z. (1986), Podstawy teorii stosunków międzynarodowych, Lublin.
• Pietraś M. (2006), Pozimnowojenny ład międzynarodowy, w: Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Pillsbury M. (2000), China Debates the Future Security Environmment, Paperback, Washington.
• Przeworski A., Limongi F. (1993), Political Regimes and Economic Growth, „Journal of Economic Perspectives”, vol. 7, no. 3.
• Przeworski A., Alvarez M. (1967), What Makes Democracies Endure?, „Journal of Democracy”, nr 1.
• Robinsons R. H. (1992), Globalization: Social Theory and Global Culture, London University Press, London.
• Miasiak W. (2010), Globalizacja – więcej niż podręcznik, DIFIN, Warszawa.
• Ruszkowski J. (2008), Ponadnarodowość jako postwestfalski komponent stosunków międzynarodowych, w: Późnowestfalski ład międzynarodowy, red. M. Pietraś, K. Marzęda, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Scholte J. A. (2000), Globalization: A Critical Introduction, Palgrave Higer Education, New York.
• Smith R. (2010), Przydatność siły militarnej. Sztuka wojenna we współczesnym świecie, PISM, Warszawa.
• Stiglitz J. (2005), Globalizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Sułek M. (2003), Modelowanie i pomiar potęgi państw w stosunkach międzynarodowych, „Stosunki Międzynarodowe”, nr 3–4.
• Sułek M. (red.) (2015), Potęga 2015. Międzynarodowy układ sił w procesie zmian. Raport potęgometryczny, Kraków.
• Sułek M. (2001), Podstawy potęgonomii i potęgometrii, Kieleckie Towarzystwo Edukacji Ekonomicznej, Kielce.
• Toffler A. (2003), Zmiana władzy. Wiedza, bogactwo i przemoc u progu XXI wieku, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.
• Touraine A. (2007), A New paradigm for understand today’s world, Cambridge University Press, Cambridge.
• Waltz K. (1979), Theory of International Politics, Colambia University Press, New York.
• Wilson E J. III (2008), Hard Power, Soft power, Smart Power, „The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science”, March, vol. 616, no. 1.
• Wójcik A. (2010), Dylemat potęgi: praktyczna teoria stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo UW, Warszawa.
• Zakaria F. (1998), From Wealth to Power: The Unusual Origins of America’s World Role, Princenton University Press, Princeton.
• Ziętek A. (2010), Globalizacja a kultura, w: Międzynarodowe stosunki kulturowe, red. A. Ziętek, Wydawnictwo Poltext, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/pp.2018.23.2.2