Zakres zastosowania ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego do regulacji prawnorolnych w Kodeksie cywilnym

• Authors: Dorota Łobos-Kotowska , Marek Stańko

Title variants

EN

The applicability of the act on shaping the agricultural system to legal regulations governing agriculture in the Civil Code

IT

L’ambito di applicazione della legge sul regime agricolo e le regolazioni giuridiche riguardanti l’agricoltura contenute nel Codice Civile

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rozważania dotyczą stosowania przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego do regulacji prawnorolnych zawartych w Kodeksie cywilnym. Obejmują dziedziczenie gospodarstw rolnych, w tym dział spadku, w skład którego wchodzi gospodarstwo rolne, zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego (zarówno w drodze umowy, jak i orzeczenia sądowego) oraz podział majątku wspólnego małżonków, z uwzględnieniem regulacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Założeniem ustawodawcy było zapewnienie ochrony ziemi rolniczej także w zakresie obrotu nieruchomościami rolnymi, przewidzianej w przepisach Kodeksu cywilnego. Wątpliwości interpretacyjne budzi jednak brak tożsamości znaczeniowej zwrotów użytych w obu aktach prawnych, co prowadzi do modyfikacji kodeksowych instytucji. Nie do przyjęcia jest to, że mocą przepisów ustaw szczególnych zmianie ulegają kodeksowe instytucje prawnorolne stanowiące gwarancję własności rolniczej. Taki sposób „nowelizowania” Kodeksu cywilnego prowadzi do niespójności i dysfunkcjonalności systemu prawnego.

IT

Le considerazioni svolte riguardano il problema di applicazione delle disposizioni di legge sul regime agricolo nel campo relativo alle regolazioni giuridiche riguardanti l’agricoltura contenute nel codice civile. Nello specifico, tenendo conto della legge in esame, si intende discutere la successione delle aziende agricole, inclusa la divisione dell’eredità, di cui fa parte l’azienda agricola, la cessazione della comproprietà nonché la cessazione della divisione del patrimonio comune dei coniugi. L’obiettivo che il legislatore si è prefissato è stato quello di garantire la tutela dei terreni agricoli, prevista nelle disposizioni del codice civile, pure a livello della compravendita degli immobili agricoli. Sorgono, tuttavia, dubbi interpretativi relativi alla mancanza di identità semantica nelle espressioni utilizzate in entrambi gli atti giuridici, il che porta a modificare istituti codicistici. È inaccettabile che, in virtù delle disposizioni di leggi specifiche, vengano modificati gli istituti giuridici riguardanti l’agricoltura contenuti nel codice, posti a garanzia della proprietà agricola. Questo modo di „modificare” il codice civile porta a incoerenze e disfunzioni del sistema giuridico.

EN

The considerations concern the applicability of the provisions of the Act on shaping the agricultural system to the legal regulations of agriculture contained in the civil code. The focus is on the inheritance of agricultural holdings, as well as the division of inheritance consisting of an agricultural holding, the abolition of joint ownership of an agricultural holding and the division of joint property of spouses, taking into account the provisions of the Act on shaping the agricultural system. The intention of the legislator was to ensure protection of agricultural land also in the scope of trading in agricultural real estate that has been provided for in the civil code. However, there are doubts regarding the interpretation of the terms used in both legislative acts as it leads to certain differences in  the understanding of institutions defined in the code. However, this is an unacceptable situation and the provisions of special laws must not change the legal definitions of agricultural institutions guaranteeing agricultural property. This way of "amending" the civil code results in the inconsistency and dysfunctionality of the legal system.

Keywords

PL

nieruchomość rolna; gospodarstwo rolne; zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego; dział spadku; podział majątku

IT

immobile agricolo; azienda agricola; cessazione della comproprietà dell’azienda agricola; divisione dell’eredità; divisione del patrimonio

EN

agricultural real estate; agricultural holding; abolition of co-ownership of an agricultural holding; division of inheritance; division of property; agricultural real estate; agricultural holding; abolition of co-ownership of an agricultural holding; division of inheritance; division of property

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Prawa Rolnego
• Year: 2020
• Issue: 1(26)
• Pages: 11-28

Dates

published

2020-10-25

Contributors

author

Dorota Łobos-Kotowska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000-0003-4060-4071

author

Marek Stańko

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000-0002-6085-6455

References

• Banaszkiewicz B., Pięta A. (1989), Praca w gospodarstwie rolnym jako przesłanka szczególnej zdolności do nabycia własności nieruchomości rolnej, „Palestra” nr 1.
• Bieranowski A. (2016), Dekompozycja konstrukcji zasiedzenia w nowym reżimie ograniczeń nabycia własności nieruchomości rolnej – zagadnienia węzłowe i uwagi de lege ferenda, „Rejent” nr 5.
• Błażejczyk M. (1990), Ustrojowe podstawy i kierunkowe założenia programu rolnego w świetle traktatowych zasad polityki rolnej EWG ustanowionych w I Trattato di Roma della politica agricola comune, Wrocław.
• Lichorowicz A. (1991), Podstawowe rozwiązania w zakresie obrotu gruntami rolnymi w ustawodawstwie krajów Europy Zachodniej, „Studia Prawnicze” z. 3.
• Lichorowicz A. (2001), Szczególny porządek dziedziczenia gospodarstw rolnych w Polsce po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 I 2001 r., „Rejent” nr 9.
• Habdas M., Fras M. (red.) (2017), Kodeks cywilny. Komentarz, t. II, Warszawa.
• Pańko W. (1984), O prawie własności i jego współczesnych funkcjach, Katowice.
• Paździk R., Dudzic A. (2002), Nabywanie nieruchomości w Polsce przez osoby fizyczne i prawne z Unii Europejskiej (uwagi na tle stanowiska negocjacyjnego), „Rejent” nr 12.
• Pisuliński J. (2016), O niektórych osobliwościach obrotu nieruchomościami rolnymi, „Rejent” nr 5.
• Ptaszyk M. (1991), Nowe zasady obrotu nieruchomościami rolnymi inter vivos, „Państwo i Prawo” z. 7.
• Stańko M. (2017), Pojęcie nieruchomości rolnej w kodeksie cywilnym i ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego, „Studia Iuridica Agraria” t. 15.
• Stefańska K. (1992), Model indywidualnego gospodarstwa rolnego w świetle znowelizowanego kodeksu cywilnego, „Państwo i Prawo” z. 3.
• Wójcik S. (1983), Przeniesienie własności nieruchomości rolnej między osobami fizycznymi w świetle zmian kodeksu cywilnego, „Nowe Prawo” nr 1.

Identifiers

DOI

10.14746/ppr.2020.26.1.1