Public control of share deals in companies owning agricultural real estate in a comparative perspective

• Authors: Paweł Blajer

Title variants

IT

Il controllo pubblico dell’acquisto di quote o azioni in società proprietarie degli immobili agricoli in una prospettiva comparativa

Abstracts

IT

L’articolo sottopone a esame il modello polacco di controllo pubblico dell’acquisto di quote o azioni in società proprietarie degli immobili agricoli nella sua impostazione attuale. L’analisi, svolta in una prospettiva comparata, prende in considerazione regolazioni in materia vigenti in Francia, Svizzera e in alcuni Stati federati dell’Austria, come anche proposte legislative relative al controllo pubblico di questo tipo di transazioni elaborate in alcuni Stati federati della Germania. Nella parte conclusiva l’autore ribadisce la necessità di esercitare il controllo pubblico dell’acquisto in esame, il che permette di fornire una risposta a un fenomeno denominato come “land-grabbing”, rileva anche evidenti carenze della normativa polacca in materia. Tali carenze concernono in particolar modo l’ambito di applicazione del controllo esercitato dal Centro nazionale per il sostegno agricolo, perché non determinato in modo adeguato, riguardano anche alcuni strumenti del controllo controversi, quali diritto di prelazione oppure diritto d’acquisto di competenza del Centro. L’autore fa notare che soluzioni adottate in alcuni ordinamenti giuridici stranieri potrebbero diventare fonte d’ispirazione per il legislatore polacco, qualora esso decida di apportare modifiche agli strumenti di controllo pubblico dell’acquisto in esame.

EN

The aim of the research carried out within the framework of the publication is to evaluate, in a comparative perspective, the Polish concepts of public law control of share deals in companies owning agricultural real estate. In its first part, the general shape of the Polish model of control of transactions concerning shares of companies owning agricultural real estate is presented. The second part of the work refers to attempts to subject such transactions to public law control, undertaken in parallel in other European countries, i.e. France, Switzerland and some Austrian federal states. This part also discusses some interesting legislative projects being developed in this respect in some German federal states, which, however, have not, as yet, entered into force. Conclusions drawn from the comparison of Polish and foreign legal regulations, as well as the resulting observations relating to the most serious problems of the solutions adopted in Poland are, in turn, the subject of the concluding remarks.

PL

Rozważania koncentrują się na analizie aktualnego kształtu polskiego modelu kontroli obrotu udziałami lub akcjami spółek będących właścicielami nieruchomości rolnych w perspektywie prawnoporówanwczej, uwzględniającej odpowiednie regulacje obowiązujące we Francji, Szwajcarii i w niektórych austriackich krajach związkowych, a także projekty aktów prawnych dotyczących publicznoprawnej kontroli tego typu transakcji opracowane w niektórych niemieckich krajach związkowych. W konkluzji autor stwierdza potrzebę publicznej kontroli obrotu udziałami lub akcjami w spółkach będących właścicielami nieruchomości rolnych, jako reakcji na dostrzegalne zjawisko określane jako „land-grabbing”, a także odnotowuje ewidentne braki polskich regulacji w tym zakresie. Braki te dotyczą w szczególności niewłaściwie określonego zakresu przedmiotowego kontroli obrotu sprawowanej prze Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR), jak też kontrowersyjnych narzędzi samej kontroli w postaci prawa pierwokupu i tzw. prawa nabycia przysługujących KOWR. Autor zauważa, że rozwiązania przyjmowane w niektórych zagranicznych porządkach prawnych mogłyby stać się inspiracją dla polskiego ustawodawcy w przypadku planowania przez niego modernizacji instrumentów publicznoprawnej kontroli obrotu udziałami lub akcjami w spółkach będących właścicielami nieruchomości rolnych.

Keywords

EN

agricultural law; agricultural real estate; shaping of the agricultural system; share deals; agricultural companies

PL

prawo rolne; nieruchomości rolne; kształtowanie ustroju rolnego; transakcje sprzedaży akcji; spółki rolne

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Prawa Rolnego
• Year: 2022
• Issue: 2(31)
• Pages: 45-68

Dates

published

2022

Contributors

author

Paweł Blajer

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

• https://orcid.org/0000000155355173

References

• Bieluk J. (2019), Przekształcenia spółek kapitałowych a ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego, "Przegląd Prawa Rolnego" no. 2. https://doi.org/10.14746/ppr.2019.25.2.7
• Bieluk J. (2021), Zastaw na udziałach i akcjach w spółkach będących właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości rolnych - paradoks art. 3a ust. 3a ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, "Przegląd Prawa Rolnego" no. 1. https://doi.org/10.14746/ppr.2021.28.1.3
• Blajer P. A. (2009), Koncepcja prawna rolnika indywidualnego w prawie polskim na tle porównawczym, Kraków.
• Blajer P. A. (2015), Sąsiedzkie prawo pierwokupu a struktura gruntowa polskich gospodarstw rolnych – panaceum czy pandemonium? “Przegląd Prawa Rolnego” no. 2.
• Blajer P. A. (2021), Rozważania o rozszerzaniu się zakresu regulacji prawnorolnej z uwzględnieniem perspektywy notariusza, “Przegląd Prawa Rolnego” no. 2. https://doi.org/10.14746/ppr.2021.29.2.4
• Bredow F.F. von (2022), Grundstückverkehrsrechtliche Kontrolle von Share Deals. Beteiligungserwerb an Agrargesellschafte, Hamburg.
• Buszmak D., Kocot W. (2017), Przekształcenie spółki handlowej będącej właścicielem nieruchomości rolnej, “Przegląd Prawa Handlowego” no. 7.
• Byczko Sz. (2017), Ustawowe prawo pierwokupu udziałów i akcji spółek będących właścicielami nieruchomości rolnych, in: P. Księżak, J. Mikołajczyk (eds.), Nieruchomości rolne w praktyce notarialnej, Warszawa.
• Czerwińska-Koral K. (2016), Pojęcie nieruchomości rolnej jako wyznacznik zasad obrotu nieruchomościami rolnymi, “Rejent” no. 6.
• Fortuński W., Kupis M. (2019), Pojęcie nieruchomości rolnej i gospodarstwa rolnego z uwzględnieniem wybranego orzecznictwa, “Nowy Przegląd Notarialny” no. 2.
• Grykiel J. (2016), Ograniczenia obrotu nieruchomościami rolnymi oraz prawami udziałowymi w spółkach po nowelizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, “Monitor Prawniczy” no. 12.
• Marciniuk K. (2017), Pojęcie nieruchomości rolnej jako przedmiotu reglamentacji obrotu własnościowego, “Studia Iuridica Lublinensia” vol. XXVI, no. 1.
• Marciniuk K. (2019), Prawne instrumenty ingerencji władzy publicznej w obrót nieruchomościami rolnymi jako środek kształtowania ustroju rolnego, Białystok.
• Muszalska M. (2020), Spółki handlowe a znowelizowana ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego - uwagi z praktyki notarialnej, "Studia Prawa Publicznego" no. 4. https://doi.org/10.14746/spp.2020.4.32.3
• Opel A. (2016), Ausländische Agrarinvestitionen. "Land-Grabbing" im Spannungsfeld zwischen Menschenrechtsschutz und Investitionsschutzrecht, Berlin. https://doi.org/10.3790/978-3-428-54980-1
• Pastuszko R. (2017), Land grabbing. Podstawowe zagadnienia prawne, “Studia Iuridica Lublinensia” vol. XXVI, no. 1.
• Pastuszko R. (2019), Dostęp do zasobu gruntów rolnych w procesach globalizacji: zagadnienia prawne, Lublin.
• Stranz J. (2016), Wpływ nowelizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego na procedurę podwyższania kapitału zakładowego spółki akcyjnej, “Przegląd Prawa Handlowego” no. 12.
• Suchoń A. (2019), Pojęcie nieruchomości rolnej, gospodarstwa rolnego i działalności rolniczej w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego – wybrane kwestie z praktyki notarialnej, “Przegląd Prawa Rolnego” no. 2. https://doi.org/10.14746/ppr.2019.25.2.6
• Szereda A. J. (2016), Problematyka orzeczenia sądu w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego, “Krakowski Przegląd Notarialny” no. 4.
• Truszkiewicz Z. (2007), Wpływ planowania przestrzennego na pojęcie nieruchomości rolnej w rozumieniu Kodeksu cywilnego, “Studia Iuridica Agraria” no. 6.
• Truszkiewicz Z. (2016), Nieruchomość rolna i gospodarstwo rolne w rozumieniu u.k.u.r., “Krakowski Przegląd Notarialny” no. 2.
• Wierzbowski B. (2005), Pojęcie nieruchomości rolnej w prawie polskim, “Studia Iuridica Agraria” vol. IV.
• Wojciechowski P. (2019), Pojęcie nieruchomości rolnej, in: M. Korzycka (ed.), Instytucje prawa rolnego, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/ppr.2022.31.2.3

Biblioteka Nauki

29993156