Dysfunkcjonalność pojęcia gospodarstwa rodzinnego w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego

• Authors: Katarzyna Leśkiewicz

Title variants

EN

Dysfunctionality of the concept of a family household provided for in the Act on shaping the agricultural system

Abstracts

EN

The premise underlying the conducted considerations is the assertion that the concept of a family household as provided for in the Act on shaping the agricultural system is dysfunctional. Firstly, the theoretical aspects of defining concepts and their functions are presented, followed by an analysis of the concept of a family holding made against the background of its formulation in the regulations in other countries. It is then concluded that the defective definition of this concept hinders the protective function of the family holding which is to secure the family character of farms, their profitability and efficiency. The analysis of the stabilising and dynamising functions of the definition of a family holding also gives rise to the claim that this definition fails to possess the characteristics that would be conducive to the strengthening of such farms and increasing their economic efficiency. A defective definition of a family holding prevents satisfactory protection of the values specified in the Constitution, and consequently obstructs the achievement of the objectives of the Act on shaping the agricultural system in Poland.

PL

Przesłanką leżącą u podstaw prowadzonych rozważań jest twierdzenie, że pojęcie gospodarstwa rodzinnego przewidziane w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego jest dysfunkcjonalne. W pierwszej kolejności przedstawiono teoretyczne aspekty definiowania pojęć i ich funkcji, a następnie dokonano analizy pojęcia gospodarstwa rodzinnego na tle jego ujęcia w regulacjach innych państw. Następnie stwierdzono, że wadliwe zdefiniowanie tego pojęcia utrudnia realizację funkcji ochronnej gospodarstwa rodzinnego, jaką jest zabezpieczenie rodzinnego charakteru gospodarstw rolnych, ich dochodowości i efektywności. Analiza stabilizujących i dynamizujących funkcji definicji gospodarstwa rodzinnego daje również podstawę do twierdzenia, że definicja ta nie posiada cech, które sprzyjałyby wzmocnieniu takich gospodarstw i zwiększeniu ich efektywności ekonomicznej. Wadliwa definicja gospodarstwa rodzinnego uniemożliwia zadowalającą ochronę wartości określonych w Konstytucji, a w konsekwencji utrudnia realizację celów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w Polsce.

Keywords

EN

agricultural system; family farm; definition of terms; functions of law

PL

ustrój rolny; gospodarstwo rodzinne; definicja pojęć; funkcje prawa

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Prawa Rolnego
• Year: 2023
• Issue: 1(32)
• Pages: 25-40

Dates

published

2023

Contributors

author

Katarzyna Leśkiewicz

• Adam Mickiewicz University in Poznań

• https://orcid.org/0000000152612752

References

• Bartoszewicz M. (2018), Definicje legalne w świetle zasady określoności prawa, w: R. Balicki, M. Jabłoński (red.), Dookoła Wojtek... : księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, Wrocław, https://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89847/PDF/26_M_Bartoszewicz_Definicje_legalne_w_swietle_zasady_okreslonosci_prawa.pdf [dostęp: 7.02.2022].
• Bieluk J. (2019), Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa, Legalis.
• Blajer P. (2009), Koncepcja prawna rolnika indywidualnego w prawie polskim na tle prawnoporównaczym, Kraków.
• Blajer P. (2014), Gospodarstwa rodzinne w USA – status, znaczenie i aktualne problemy, „Studia Iuridica Agraria” t. XII.
• Blajer P., Gonet W. (2020), Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa.
• Błażejczyk M. (1992), Rodzinne gospodarstwo rolne w ustroju rolnym Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, „Prawo Rolne” nr 2(4).
• Budzinowski R. (1992), Koncepcja gospodarstwa rolnego w prawie rolnym, Poznań.
• Budzinowski R. (2008), Problemy ogólne prawa rolnego. Przemiany podstaw legislacyjnych i koncepcji doktrynalnych, Poznań.
• Gała P., Łobos-Kotowska D., Stańko M. (2021), Konstrukcja gospodarstwa rodzinnego na tle konstrukcji gospodarstwa rolnego w Kodeksie cywilnym i ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego, „Przegląd Prawa Rolnego” nr 2.
• Gregorowicz J. (1962), Definicje w prawie i nauce prawa, Łódź.
• Jeżyńska B. (2014), Współczesne funkcje gospodarstw rodzinnych. Zagadnienia prawne, Opinie i Ekspertyzy, Kancelaria Senatu, Warszawa.
• Jeżyńska B., Pastuszko R. (2012), Ramy prawne obrotu nieruchomościami rolnymi po 2016 roku, Opinie i Ekspertyzy, Kancelaria Senatu, nr OE-197.
• Jeżyńska B., Pastuszko R. (2015), Opinia do projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/14257/Opinia%20do%20projektu%20ustawy%20o%20kształtowaniu%20ustroju%20rolnego%20oraz%20o%20zmianie%20niektórych%20innych%20ustaw.pdf?sequence=1&isAllowed=yustaw [dostęp: 2.05.2023].
• Korzycka M. (red.) (2019), Instytucje prawa rolnego, Warszawa.
• Langrod J. S. (2003), Instytucje prawa administracyjnego. Zarys części ogólnej, Kraków.
• Lichorowicz A. (2000), Status prawny gospodarstw rodzinnych w ustawodawstwie krajów Europy zachodniej, Białystok.
• Lichorowicz A. (2005), Regulacja obrotu gruntami rolnymi według ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego na tle ustawodawstwa agrarnego Europy Zachodniej, „Studia Iuridica Agraria” t. IV.
• Lichorowicz A. (2008), Uwagi w kwestii usytuowania przepisów o obrocie gruntami rolnymi w systemie prawa polskiego (na tle prawnoporównawczym), „Przegląd Prawa Rolnego” nr 2.
• Lichorowicz A. (2010), Perspektywy nowej regulacji obrotu gruntami rolnymi (uwagi wprowadzające), „Studia Iuridica Agraria” t. VIII.
• Lichorowicz A. (2015), Podstawowe rozwiązania regulujące status prawny gospodarstw rodzinnych w krajach Europy Zachodniej, w: P. Litwiniuk (red.), Prawne mechanizmy wspierania i ochrony rolnictwa rodzinnego w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej, Warszawa.
• Litwiniuk P. (2019), Ochrona własności rolniczej w świetle ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, „Przegląd Prawa Rolnego” nr 2.
• Litwiniuk P. (2013), Umocowanie zasad prawa rolnego w Konstytucji RP, „Studia Iuridica Agraria” t. XI.
• Łobos-Kotowska D. (1998), Model gospodarstwa rodzinnego w ustawodawstwie Wspólnot Europejskich oraz ustawodawstwach narodowych państw członkowskich Wspólnot Europejskich, w: S. Prutis (red.), Polskie prawo rolne u progu Unii Europejskiej, Białystok.
• Łobos-Kotowska D., Stańko M. (2019), Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa, LEX.
• Marciniuk K. (2019), Prawne instrumenty ingerencji władzy publicznej w obrót nieruchomościami rolnymi jako środki kształtowania ustroju rolnego, Białystok.
• Oleszko A. (1997), Uznanie rodzinnego gospodarstwa rolnego jako konstytucyjnej podstawy polskiego ustroju rolnego (uwagi do Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r.), „Rejent” nr 5.
• Pańko W. (1984), O prawie własności i jego współczesnych funkcjach, Katowice.
• Pawlak W. (1988), Role społeczne prawa rolnego, w: W. Pawlak, Polskie prawo rolne, Warszawa – Poznań.
• Prutis S. (2015), Status prawny rodzinnego gospodarstwa rolnego w polskim prawie rolnym (ocena stanu regulacji), w: P. Litwiniuk (red.), Prawne mechanizmy wspierania i ochrony rolnictwa rodzinnego w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej, Warszawa.
• Prutis S. (2017), Ochrona własności rolniczej, w: P. Czechowski (red.), Prawo rolne, Warszawa.
• Prutis S. (2018), Instytucje podstawowe prawa prywatnego (w opozycji do regulacji prawa publicznego), Białystok.
• Stelmachowski A. (1985), Własność rolnicza, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” z. 4.
• Truszkiewicz Z. (2017), O własności rolniczej w kontekście zmian w obrocie własnościowym prywatnymi gruntami rolnymi, „Studia Iuridica Agraria” t. XV.
• Wiącek M. (2016), Konstytucyjne aspekty ograniczeń obrotu nieruchomościami rolnymi, w: P. Litwiniuk (red.), Kwestia agrarna. Zagadnienia prawne i ekonomiczne, Warszawa.
• Wronkowska S., Zieliński M. (1993), Problemy i zasady redagowania tekstów prawnych, Warszawa.
• Wronkowska S., Ziembiński Z. (1997), Zarys teorii prawa, Poznań.
• Ziembiński Z. (1978), Teoria prawa, Warszawa – Poznań.

Identifiers

DOI

10.14746/ppr.2023.32.1.2

Biblioteka Nauki

29978341