Tytuły w dawnej prasie popularnonaukowej (na przykładzie „Nowych Wiadomości Ekonomicznych i Uczonych” 1758–1761)

• Authors: Agnieszka Szczaus

Title variants

EN

Titles in the Old Popular-science Press (Based on the Example of Nowe Wiadomości Ekonomiczne i Uczone [The New Economic and Scholarly News], 1758–1761)

Abstracts

EN

The article analyses the structure and functions of seventy-three titles extracted from the first Polish-language popular-science journal, i.e. Nowe Wiadomości Ekonomiczne i Uczone. It was determined that the examined titles included both uninomial and binomial titles (25) as well as multinomial ones (48). Uninomial titles relate only to relatively short texts whose publication fell within a single issue of the journal. Long texts, divided into several parts and published in subsequent issues of the journal, had multinomial titles. The analysed titles (just as in the case of the titles of strictly-scientific modern articles) fulfilled the informative and substantial function. However, they did not perform the pragmatic and persuasive functions typical of the headlines present in modern popular-science press.

Keywords

EN

press; popular-science press; titles

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
• Year: 2020
• Volume: 27
• Issue: 2
• Pages: 221-231

Dates

published

2020

Contributors

author

Agnieszka Szczaus

• Instytut Językoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego

References

• „Nowe Wiadomości Ekonomiczne i Uczone albo Magazyn wszystkich nauk do szczęśliwego życia ludzkiego potrzebnych, wydane przez Wawrzyńca Mitzlera de Kolof, filozofii i medycyny doktora, historii Rzeczypospolitej pisarza, różnych Akademii cudzoziemskich towarzysza J. K. M.K” (1758–1761), Drukarnia Mitzlerowska, Warszawa.
• Aleksandrowska Elżbieta (1976), Mitzler de Kolof Wawrzyniec Krzysztof, w: Polski Słownik Biograficzny, red. Emanuel Rostworowski, t. 21, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 389–392.
• Estreicher Karol (1888), Bibliografia polska, t. 9: Stólecie XVIII, Wydanie Akademii Umiejętności, Kraków.
• Gajda Stanisław (1987), Społeczne determinacje nazw własnych (tytułów), „Socjolingwistyka”, z. 6, s. 79–89.
• Kartoteka Słownika języka polskiego XVII i pierwszej połowy XVIII wieku, www.rcin.org.pl/publication/20029 [dostęp: 10 września 2019].
• Klimowicz Mieczysław (1953), Mitzler de Kolof – redaktor i wydawca, w: Roman Kaleta, Mieczysław Klimowicz, Prekursorzy oświecenia, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 228–277.
• Kurkowski Jarosław (1994), Warszawskie czasopisma uczone doby Augusta III, Wydawnictwo Retro-Art, Warszawa.
• Loewe Iwona (2006), Strategie paratekstowe w prasie. Na wybranych tytułach z połowy XIX i początku XX wieku, w: Czas i konwersacja. Przeszłość i teraźniejszość, red. Małgorzata Kita, Jan Grzenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 171–181.
• Loewe Iwona (2007), Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Maślanka Julian, red. (1976), Encyklopedia wiedzy o prasie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Mikołajczak Stanisław (1990), Składnia tekstów naukowych. Dyscypliny humanistyczne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
• Pisarek Walery (1967), Poznać prasę po nagłówkach! Nagłówek wypowiedzi prasowej w oświetleniu lingwistycznym, Ośrodek Badań Prasoznawczych RSW „Ruch”, Kraków.
• Pisarek Walery red. (2006), Słownik terminologii medialnej, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków.
• Starzec Anna (1991), Sugestywność tytułów popularnonaukowych, w: Wariancja w języku, red. Stanisław Gajda, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich w Opolu, Opole, s. 255–258.
• Starzec Anna (1994), Formy pozyskiwania odbiorcy w tekstach popularnonaukowych, w: Kształcenie porozumiewania się, red. Stanisław Gajda, Jolanta Nocoń, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 277–282.
• Starzec Anna (1999), Współczesna polszczyzna popularnonaukowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Wolański Adam (2008), Edycja tekstów. Praktyczny poradnik: książka, prasa, www, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Zdanowicz Aleksander i in. (1861), Słownik języka polskiego, Wydany staraniem i kosztem Maurycego Olgerbranda, Wilno.

Identifiers

DOI

10.14746/pspsj.2020.27.2.12

Biblioteka Nauki

1044077