Obsceniczne, obraźliwe czy „śmieszne”? O odbiorze społecznym kilku typów nazw miejscowych pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego

• Authors: Mariusz Koper

Title variants

EN

Obscene, Offensive or “Funny”? On the Social Perception of Several Types of Local Place Names in the Polish-Eastern Slavic Borderland

Abstracts

EN

This article examines local place names which may, due to their form or their use in a wider context of a speech act, be considered to be obscene, offensive or funny. The first group includes names that evoke troublesome associations, even though they are not, etymologically speaking, connected with the taboo sphere (e.g. Gacie, Hujsko, Podupce). The second group consists of place names whose obscene or humorous character is recognisable only by those with relevant linguistic knowledge and awareness (e.g. Przedrzymiechy, Pukarzów, Tarzymiechy). The third and final group contains names whose potentially ridiculous and humorous character is present only when accompanied by a broader text and context of an utterance (e.g. Nielisz, Niemce, Cyców).

Keywords

EN

Polish-East Slavic borderland; obscene names; offensive names; funny names; language policy; folk and scientific etymology

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
• Year: 2021
• Volume: 28
• Issue: 2
• Pages: 259-270

Dates

published

2021

Contributors

author

Mariusz Koper

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

• https://orcid.org/0000000298780820

References

• Bulicz-Tornikidis Teresa (1979), Uproszczenia i skrócenia morfologiczne staropolskich przezwisk złożonych, „Język Polski”, z. 3, s. 177–186.
• Buttler Danuta (2001), Polski dowcip językowy, Warszawa.
• Cieślikowa Aleksandra (2002), https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Tarzymiechy;1605.html [dostęp: 9 maja 2021].
• Bystroń Jan Stanisław (1936), Nazwiska polskie, Lwów.
• Czapla Anna (2011), Nazwy miejscowości historycznej ziemi lwowskiej, Lublin.
• Duda Henryk (2021), Hujcze, Hujsko, Nahujowice. Nietypowy rezultat typowego (regularnego) rozwoju fonetycznego, „Acta Onomastica” (w druku).
• Gałecki Zygmunt (2014), Czy wstydliwa Bykowizna?, „Co słychać?”, t. 19, nr 22, s. 11.
• Jelonek Tomasz (2019), Co nazwy terenowe „mówią” o ich twórcach?, w: Społeczność w języku – język w społeczności, red. Karolina Lisczyk, Marcin Maciołek, Katowice, s. 43–55.
• Koper Mariusz (2008), O etymologii ludowej i naukowej kilku nazw miejscowych powiatu tomaszowskiego, „Facta Simonidis”, nr 1, s. 327–339.
• Koper Mariusz (2021), Powiat tomaszowski w pejzażu toponimicznym pogranicza polsko-ukraińskiego, Lublin.
• Kucała Marian (1967), Co już jest, a co jeszcze nie jest nazwą własną, „Onomastica”, t. 12, z. 1–2, s. 153–161.
• Machnicka Violetta (2012), Śmiać się czy płakać? – o nietypowych pomysłach nazewniczych uzasadnionych tradycją, uprawomocnionych przez urzędy, „Kulturalnik. Kulturalny Kwartalnik Miasta i Gminy Mordy”, nr 1, s. 5.
• Makarski Władysław (1999), Nazwy miejscowości dawnej ziemi przemyskiej, Lublin.
• Makarski Władysław (2001), Z toponimii karpackiej historycznego obszaru polsko‑ukraińskiego: Hujsko i Wujskie, w: Toponimia i oronimia, red. Aleksandra Cieślikowa, Barbara Czopek-Kopciuch, Kraków, s. 137–147.
• Makarski Władysław (2018), Odantroponimizować toponimię. Na przykładzie odrzecznych i odbagiennych nazw miejscowych Zamojszczyzny, w: Onomastyka na pograniczach językowo-kulturowych, red. Marcin Kojder, Marek Olejnik, Lublin, s. 39–81.
• Makarski Władysław (2020), Zagadkowe nazwy miejscowe i wodne: Bełz, Czerwien, Kobło, Kocudza, Szczebrzeszyn, Świerże, Tarzymiechy i inne na południowo-wschodnim pograniczu polsko-ruskim jako źródło do poznania zaginionych lub niewłaściwie odczytanych ich apelatywnych podstaw, w: Verba multiplicia, veritas una. Prace dedykowane Profesor Alicji Pihan-Kijasowej, red. Tomasz Lisowski i in., t. 1, Poznań, s. 341–366.
• Malec Maria (2003), Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa.
• Rospond Stanisław (1976), Mówią nazwy, Warszawa.
• Rospond Stanisław (1984), Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław.
• Rutkiewicz-Hanczewska Małgorzata (2012), Nazwy własne w przestrzeni społeczno-komunikacyjnej. Uwagi językoznawcy, „Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji”, t. 23, s. 355–363.
• Rzetelska-Feleszko Ewa (1994), „Nazwy do poprawki”, czyli o pracach Komisji Ustalania Nazw Miejscowych, w: Polszczyzna a/i Polacy u schyłku XX wieku. Zbiór studiów, red. Kwiryna Handke, Hanna Dalewska-Greń, Warszawa, s. 199–210.
• Walczak Bogdan (2013), Jak niespecjaliści piszą o językoznawstwie diachronicznym, „Roczniki Humanistyczne”, t. 61, z. 6, s. 57–75.
• Włoskowicz Wojciech (2019), Nowomowa pseudometanaukowa? O języku polskiej polityki naukowej, „Poradnik Językowy”, z. 10, s. 35–47.
• Wójtowicz Leszek (2017), Cztery Dub, dwa razy Przewale, „Kronika Tygodnia” (Kronika Świąteczna), nr 51, s. 14–15.

Identifiers

DOI

10.14746/pspsj.2021.28.2.15

Biblioteka Nauki

2035339