Inność, którą trzeba chronić. O empatii zbudowanej na dystansie

• Authors: Elżbieta Winiecka

Title variants

EN

Otherness that deserves to be protected. Empathy built upon distance

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article is a review of Krystyna Pietrych’s book Co poezji po bolu. Empatyczne przestrzenie lektury (Łodż 2009) [What good pain and suffering bring in poetry. Emphatic dimensions of reading]. Since the reviewed book presents a bold and, to a large extent, novel approach to personalistic reading - based on a subjective, compassionate experience of an encounter with uncognizable and unreductible otherness of tormented man-poet, the reviewer focuses on the issues viewed as the most important for the method of emphatic reading adopted by the author. E. Winiecka analyses aesthetical and epistemological, as well as axiological possibilities and risks that emphatic criticism opens up for reexamination. Formulates her own opinion on the analytical method used by K. Pietrych in examining poetry, which is a recording of one’s mind in agony and suffering experienced by seven authors: Aleksander Wat, Zbigniew Herbert, Miron Białszewski, Stanisłw Barańzak, Janusz Szuber, as well as Julian Przybośand Anna Swirszczyńka. Outlines the methodological perspectives of the discussed work that traces the stages in the formation of literary depiction and representation of suffering. The text is also an attempt at defining and indicating the cognitive perspectives of emphatic criticism.

Keywords

PL

personalistic reading; otherness; emphatic reading; emphatic criticism; poetry

EN

personalistic reading; otherness; emphatic reading; emphatic criticism; poetry; personalistic reading; otherness; emphatic reading; emphatic criticism; poetry

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
• Year: 2010
• Issue: 17
• Pages: 203-223

Dates

published

2010-01-01

Contributors

author

Elżbieta Winiecka

• IFP UAM

References

• Balbus S., Znaki róży (O poezji Juliana Przybosia), w: Od tematu do rematu. Przechadzki z Balcerzanem, red. T. Mizerkiewicz, A. Stankowska, Poznań 2007, s. 345–376.
• Barańczak S., „Poezja musi być wieczną czujnością” [rozmowa z P. Wierzchosławskim], w: Zaufać nieufności. Osiem rozmów o sensie poezji 1990–1992, red. K. Biedrzycki, Kraków 1993.
• Biela P., Einfühlung jako dialogiczność personalizmu fenomenologicznego Edith Stein, „Czasopismo Filozoficzne” 2009, nr 4/5.
• Brach-Czaina J., Szczeliny istnienia, Warszawa 1992.
• Caputo J.D., Against ethics: contributions to a poetics of obligation with constant reference to deconstruction, Bloomington 1993.
• Cixous H., Coming to Writing and Other Esseys, red. D. Jenson, wstęp S. R obin Suleiman, Cambridge 1991.
• Davis M.H., Empatia. O umiejętności współodczuwania, przeł. J. Kubiak, Gdańsk 2001.
• Głowiński M., Ekspresja i empatia. Studia o młodopolskiej krytyce literackiej, Kraków 1997.
• Husserl E., Zagadnienie wczucia, przeł. D. Gierulanka, komentarz J. Tischer, „Znak” 1974, nr 3, s. 319–327.
• Kristeva J., Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przeł. M. Falski, Kraków 2007.
• Łebkowska A., Empatia. O literackich narracjach przełomu XX i XXI wieku, Kraków 2008.
• jako doświadczenie, red. R. Nycz, A. Zeidler-Janiszewska, Kraków 2006.
• Nycz R., Wprowadzenie. Kulturowa natura, słaby profesjonalizm. Kilka uwag o przedmiocie poznania literackiego i statusie dyskursu literaturoznawczego, w: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006, s. 5–40.
• Ortega y Gasset J., Dehumanizacja sztuki i inne eseje, przeł. P. Niklewicz, wybór, wstęp S. Cichowicz, Warszawa 1980.
• Pietrych K., Co poezji po bólu. Empatyczne przestrzenie lektury, Łódź 2009.
• Płuciennik J., Literackie identyfikacje i oddźwięki. Poetyka a empatia, Łódź 2004.
• Przyboś J., Linia i gwar, Kraków 1959.
• Ratoń K., Poezje, oprac. J.Z. Brudnicki, Warszawa 2002.
• Skwarczyńska S., Od przełomu antypozytywistycznego do roku 1945, w: Teoria badań literackich za granicą, t. 2, cz. 1, Kraków 1974.
• Stein E., O zagadnieniu wczucia, przeł. D. Gierulanka, F. Gierula, Kraków 1988.
• Wat A., Pisma zebrane, t. 1, Poezje, oprac. A. Micińska, J. Zieliński, posłowie J. Zieliński, Warszawa 1997.
• Worringer W., Abstraction and Emphathy. A Contribution to the Psychology of Style, przeł. M. Bullock, London 1953.

Identifiers

DOI

10.14746/pspsl:2010.17.13