Korzenie i źródło. Hannah Arendt i Roger Scruton o genezie totalitaryzmu (w Conradowskim kontekście)

• Authors: Wiesław Ratajczak

Title variants

EN

Roots and Source. Hannah Arendt and Roger Scruton about the Genesis of Totalitarianism (in Conrad’s Context)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The three authors’ community of thought can be noticed in the analysis  of their attitude towards the Nietzschean concept of ressentiment. Arendt observed the ressentiment and contempt of educated people towards society that grew since the mid-eighteenth century. In Conrad’s prose, a specific culmination of such emotions can be found in the character of the Professor in The Secret Agent novel. Scruton understood a totalitarian state as an institutionalised form of executing ressentiment. Another crucial common point of reference for the three authors was the issue of authority.Scruton reminded us that society exists thanks to authority. The opposite of ressentiment seems to be affirmation, while revolutionary aims of radicalrevaluation can be contrasted with conservatism as a philosophy of attachment to what is valuable. One can understand Conrad’s concept of loyalty as such.

Keywords

EN

Nietzschean ressentiment; conservatism; authority in society; colonialism; twentieth-century novel; critical analysis of the revolution

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
• Year: 2020
• Issue: 37
• Pages: 105-118

Dates

published

2020-09-15

Contributors

author

Wiesław Ratajczak

• Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Arendt Hannah (1991), O rewolucji, przeł. Mieczysław Godyń, Totus, Kraków.
• Arendt Hannah (2014), Korzenie totalitaryzmu, przeł. Daniel Grinberg i Mariola Szawiel, Świat Książki, Warszawa.
• Conrad Joseph (1973), Tajny agent. Opowieść prosta, przeł. Agnieszka Glinczanka, PIW, Warszawa.
• Conrad Joseph (1974), Korsarz, przeł. Ewa Krasnowolska, PIW, Warszawa.
• Conrad Joseph (2011), Jądro ciemności, przeł. Magda Heydel, Znak, Kraków.
• Conrad Joseph (2017), Serce ciemności. Hearth of Darkness, spolszczenie Jacek Dukaj, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Drożdż Jacek (2000), Resentyment w ujęciu Friedricha Nietzschego i Maxa Schelera, „Pisma Humanistyczne”, t. 2, s. 157-180.
• Kuniński Miłowit (2006), Totalitaryzm w ujęciu Hannah Arendt, w: Totalitaryzm a zachodnia tradycja, red. Miłowit Kuniński, Ośrodek Myśli Politycznej, Księgarnia Akademicka, Kraków.
• Michalski Rafał (2016), Konserwatywna krytyka humanitaryzmu. Część druga. Max Scheler, Hannah Arendt, „Ruch Filozoficzny”, nr 2, s. 29-52.
• Najder Zdzisław (2000), Sztuka i wierność. Szkice o twórczości Josepha Conrada, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Scheler Max (2008), Resentyment a moralność, przeł. Bogdan Baran, Fundacja Aletheia, Warszawa.
• Scruton Roger (2002), Co znaczy konserwatyzm, przeł. Tomasz Bieroń, Zysk i S-ka, Poznań.
• Scruton Roger (2006), Źródło totalitaryzmu, przeł. Tomasz Kuniński, w: Totalitaryzm a zachodnia tradycja, red. Miłowit Kuniński, Ośrodek Myśli Politycznej, Księgarnia Akademicka, Kraków.
• Scruton Roger (2016), Jak być konserwatystą, przeł. Tomasz Bieroń, Zysk i S-ka, Poznań.
• Tischner Józef (1999), Siostra Faustyna i Fryderyk Nietzsche, „Tygodnik Powszechny”, nr 2, s. 8 [przedruk w: Józef Tischner (2015), Drogi i bezdroża miłosierdzia, Znak, Kraków].

Identifiers

DOI

10.14746/pspsl.2020.37.7