Paradoksy ideologicznego uprzywilejowania – studium przypadku

• Authors: Kaja Kaźmierska

Title variants

EN

Paradoxes of ideological privilege – a case study

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia swoiste studium przypadku: Łodzi jako miasta robotniczego oraz biografii włókniarki pracującej w jednej z łódzkich fabryk włókienniczych w latach 1975–1998. Korzystając również z innych materiałów – opracowań na temat historii społecznej Łodzi oraz badań socjologicznych Hanny Świdy-Ziemby, umieszczam analizowaną biografię w chronologicznym i społecznym kontekście tak, aby zrekonstruować możliwie kompletny obraz Łodzi jako niezniszczonego przez wojnę miasta przemysłowego, w którym (z punktu widzenia ówczesnych władz) mogły być z sukcesem realizowane założenia nowego systemu, co (z perspektywy analitycznej) doskonale ujawniło jego paradoksy.

EN

The paper discusses a case study based on Lodz as an industrial city and a biography of a female textile worker who worked in one of textile factories in Lodz between 1975 -1998. In order to analyse the case I have also used other materials – works of historians and sociological research carried out by Hanna Świda-Ziemba in late 1940′s in Lodz. I place the analysed biography in both chronological and social context in order to reconstruct a complete image of Lodz and the world of female textile workers. Lodz, as the industrial city which had not been damaged during World War two became – from the point of view of authorities – the place where main assumptions of the new political deal could come true. Conversely the analyses of empirical data disclose the paradoxes of the system related to the asymmetry between the powerful ideological definition of workers as a leading class and the reality of their lives represented in analysed material.

Keywords

PL

biografia; praca; łódzkie włókniarki; realny socjalizm; modernizacja

EN

biography; work; women textile workers; state socialism; modernization; biography; work; women textile workers; state socialism; modernization

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Praktyka Teoretyczna
• Year: 2014
• Volume: 13
• Issue: 3
• Pages: 135-170

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Kaja Kaźmierska

• Kaja Kaźmierska Katedra Socjologii Kultury Instytut Socjologii Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytetu Łódzkiego ul. Rewolucji 1905 r. nr 41 90-214 Łódź

References

• „Mała racjonalizacja czyli wielkie zadania Łodzi fabrycznej.” Dziennik Łódzki 79.
• Bernstein, Basil. 1980. „Socjolingwistyka a społeczne problemy kształcenia.” Tłum. Krzysztof Biskupski. W Język i społeczeństwo, red. Michał Głowiński. Warszawa: Czytelnik.
• Gardawski, Julisz. 1996. Przyzwolenie ograniczone: Robotnicy wobec rynku i demokracji. Warszawa: PWN.
• Geertz, Clifford. 2005. Interpretacja kultur: Wybrane eseje. Tłum. Maria Piechaczek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Kenney, Padraic. 2012. Rebuilding Poland: Workers and Communists 1945–1950. New York: Cornell University Press.
• Leder, Andrzej. 2013. Prześniona rewolucja: Ćwiczenia z logiki historycznej. Warszawa: Wydawnictwo „Krytyki Politycznej”.
• Lesiakowski, Krzysztof. 2008. Strajki robotnicze w Łodzi 1945–1976. Łódź: IPN.
• Lutyński, Jan. 1990. Nauka i polskie problemy: Komentarz socjologa. Warszawa: PIW.
• Malanowski, Jan. 1981. Polscy robotnicy. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Marody, Mirosława. 1987. „Antynomie zbiorowej podświadomości.” Studia Socjologiczne.
• Mianowska, Ewa i Krzysztof Tylski. 2008. Strajki łódzkie w lutym 1971: Geneza, przebieg, reakcje władz. Łódź: IPN.
• Paczkowski, Andrzej. 2003. Strajki, bunty, manifestacje jako „polska droga” przez socjalizm. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
• Paszko, Halina. 1945. „To jest Łódź.” Dziennik Łódzki 11(1).
• Rosenthal, Gabriele. 2012. „Badania biograficzne.” Tłum. Agnieszka Pawlak. W Metoda biograficzna w socjologii: Antologia tekstów, red. Kaja Kaźmierska. Kraków: Nomos.
• Schütze, Fritz. 2012. „Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym: Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne.” Tłum. Katarzyna Waniek. W Metoda biograficzna w socjologii: Antologia tekstów, red. Kaja Kaźmierska. Kraków: Nomos.
• Sielezin, Jan. 2008. „Niektóre aspekty napięć i konfliktów społeczno-politycznych w PRL w latach 1945–1980.” W Obrazy PRL: O konceptualizacji realnego socjalizmu w Polsce, red. Krzysztof Brzechczyn. Poznań: IPN.
• Słabek, Henryk. 2004. Obraz robotników polskich w latach 1945–1989. Warszawa–Kutno: Instytut Historii PAN, WSGK.
• Sokołowska, Magdalena. 1986. Socjologia medycyny. Warszawa: PZWL.
• Świda-Ziemba, Hanna. 1997. Człowiek wewnętrznie zniewolony. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Tischner, Józef. 1992. Etyka solidarności i homo sovieticus. Kraków: Znak.
• Zaremba, Marcin. 2012. Wielka trwoga: Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys. Kraków: Znak.
• Zarzycka, Zofia. 1966. „Praca kobiet w łódzkim przemyśle włókienniczym.” W Włókniarze łódzcy: Monografia, red. . Józef Spychalski. Łódź: Związek Zawodowy Pracowników Przemysłu Włókienniczego, Odzieżowego i Skórzanego.
• Zysiak, Agata. 2010. „Trudne dziedzictwo – w poszukiwaniu tożsamości Łodzi.” W Wokół nowego centrum Łodzi, red. Jakub Gałuszka. Łódź: Wyd. EC1

Identifiers

DOI

10.14746/pt.2014.3.6