Jean Grondin i aktualność jego perspektywy hermeneutycznej dla Europy i świata

• Authors: Tomasz R. Szymczyński

Title variants

EN

Jean Grondin and the relevance of his hermeneutical perspective for Europe and beyond

Abstracts

EN

Europe and the world, particularly in recent times, are encountering again events and processes that would be difficult to justify in terms other than suffering. Such a state of affairs provokes the formulation of questions about the meaning of existence inscribed in such circumstances. In this context, Jean Grondin, starting from the assumptions of Hans-Georg Gadamer and his philosophical hermeneutics, argues that instead of accepting the supposition of relativism, which carries a number of far-reaching consequences for our understanding of the world, we should return to the position present at the sources of Western culture that reasonable considerations about the existence of man can be reflected only within the clearly defined boundaries of it, because only then we have a chance to find an appropriate measure in relation to how to define our place and its meaning. Grondin justifies his disagreement with the assumption of relativism by drawing attention to the fundamental distinction between fragments and the whole of reality, and disregard of it he considers as an important reason for the popularity of that contemporary trend. On this basis, it appears that it is due to the lack of an adequate recognition of this challenge in the field of science and education that our social world seems to undergo dichotomous progressive radicalization. On the one hand, it becomes more and more mathematized, and on the other hand, the difficult art of practical wisdom is being degraded as a result of far-reaching politicization, in which an increasing gap becomes apparent between what is declared and what is factual. Whereas, the task of problematization of such conjunctures, which should be treated as one of the fundamental aims of the humanities and social sciences, is at times replaced only by careful documenting what as a result of the lack of such reflection is happening around us and with us.

PL

Europa i świat szczególnie ostatnimi czasy napotykają ponownie na coraz to nowe wydarzenia i procesy, których ujmowanie w kategoriach innych niż cierpienie byłoby trudne do uzasadnienia. Taki stan rzeczy prowokuje do formułowania pytań o sens egzystencji wpisanej w tego rodzaju okoliczności. W tym kontekście Jean Grondin, wychodząc od założeń hermeneutyki filozoficznej Hansa-Georga Gadamera, przekonuje, by zamiast przyzwalać na założenie o relatywizmie, co niesie szereg daleko idących konsekwencji dla naszego rozumienia otaczającego nas świata, powracać do tkwiącego u podstaw kultury zachodniej stanowiska, że sensownie można rozważać egzystencję człowieka wyłącznie w wyraźnie zarysowanych dla niej granicach, gdyż tylko wówczas mamy szanse na odnalezienie stosownej miary w odniesieniu do tego, jak określić nasze miejsce i jego sens. Brak zgody na ów relatywizm Grondin uzasadnia poprzez zwrócenie uwagi na fundamentalne rozróżnienie między fragmentami i całością rzeczywistości, którego zlekceważenie uznaje za jedną z ważnych przyczyn popularności tego współczesnego nurtu. Na tej podstawie ukazuje się, że właśnie w wyniku braku adekwatnego rozpoznania tego wyzwania w obszarze nauki i edukacji nasz świat społeczny zdaje się podlegać postępującej radykalizacji o dychotomicznym kształcie. Z jednej strony, staje się coraz bardziej zmatematyzowany, a z drugiej, trudna sztuka mądrości praktycznej ulega degradacji w wyniku daleko idącej polityzacji, w ramach której coraz większy rozdźwięk uwidacznia się między tym, co deklarowane oraz tym, co faktyczne. Natomiast zadanie problematyzowania tego stanu rzeczy, które powinno być traktowane jako jeden z zasadniczych celów nauk humanistycznych i społecznych zastąpione bywa jedynie skrupulatnym odnotowywaniem tego, co w efekcie braku tego rodzaju refleksji się wokół nas oraz z nami dzieje.

Keywords

EN

Jean Grondin; Hans-Georg Gadamer; philosophical hermeneutics; relativism; Europe and the world; hermeneutics of multilinguisticality

PL

Jean Grondin; Hans-Georg Gadamer; hermeneutyka filozoficzna; relatywizm; Europa i świat; hermeneutyka wielojęzykowości

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rocznik Integracji Europejskiej
• Year: 2022
• Issue: 16
• Pages: 391-405

Dates

published

2022

Contributors

author

Tomasz R. Szymczyński

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000279351350

References

• Gadamer H.-G. (1979a), Problem dziejów w nowszej filozofii niemieckiej, w: H.-G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Gadamer H.-G. (1979b), Cóż to jest prawda?, w: H.-G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Gadamer H.-G. (1979c), Estetyka i hermeneutyka, w: H.-G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Gadamer H.-G. (1986), Wahrheit und Methode. Grundzüge einer philosophischen Hermeneutik, w: H.-G. Gadamer, Gesammelte Werke, Bd. 1, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen.
• Gadamer H.-G. (1993), Was ist Wahrheit? (1957), w: H.-G. Gadamer, Gesammelte Werke, Bd. 2 (Hermeneutik II (Wahrheit und Methode: Ergänzungen, Register)), J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), 2., durchgesehene Auflage, Tübingen.
• Gadamer H.-G. (2007), Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, przeł. B. Baran, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Grondin J. (1982), Hermeneutische Wahrheit? Zum Wahrheitsbegriff Hans-Georg Gadamers, Forum Academicum (Monographien zur philosophischen Forschung, Bd. 215), Königstein.
• Grondin J. (1987), Le tournant dans la pensée de Martin Heidegger, PUF, collection « Épiméthée », Paris.
• Grondin J. (1989), Kant et le problème de la philosophie: l’a priori, Librairie philosophique J. Vrin, Bibliothèque d’histoire de la philosophie, Paris.
• Grondin J. (1991), Emmanuel Kant. Avant/Après, Criterion, collection « La création de l’esprit », Paris.
• Grondin J. (1993), L’universalité de l’herméneutique, Préface de Hans-Georg Gadamer, PUF, collection « Épiméthée », Paris.
• Grondin J. (1993a), L’universalité de l’herméneutique, Préface de Hans-Georg Gadamer, PUF, collection « Épiméthée », Paaris.
• Grondin J. (1993b), L’horizon herméneutique de la pensée contemporaine, Librairie philosophique J. Vrin, Bibliothèque d’histoire de la philosophie, Paris.
• Grondin J. (1994a), Der Sinn für Hermeneutik, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt.
• Grondin J. (1994b), Kant zur Einführung, Hamburg, Junius Verlag.
• Grondin J., (2013), Kant zur Einführung, Junius Verlag, wyd. 5, Hamburg.
• Grondin J. (1994c), Hermeneutische Wahrheit? Zum Wahrheitsbegriff Hans-Georg Gadamers, wyd. 2 popr. i rozszerzone, Belz Athenäum, Weinheim.
• Grondin J. (1994d), Introduction to Philosophical Hermeneutics, Yale University Press, New Haven.
• Grondin J. (1995), Sources of Hermeneutics, SUNY Press, Albany.
• Grondin J. (1999a), Hans-Georg Gadamer. Eine Biographie, Mohr Siebeck, Tübingen.
• Grondin J. (1999b), Introduction à Hans-Georg Gadamer, Cerf, collection « La nuit surveillée », Paris.
• Grondin J. (2001a), Einführung in die Philosophische Hermeneutik, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt.
• Grondin J. (2001b), Von Heidegger zu Gadamer. Unterwegs zur Hermeneutik, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt.
• Grondin J. (2003a), Le tournant herméneutique de la phénoménologie, PUF, collection « Philosophies », Paris. https://doi.org/10.3917/puf.grond.2003.01
• Grondin J. (2003b), Du sens de la vie. Essai philosophique, Bellarmin, collection « L’essentiel », Montréal.
• Grondin J. (2004), Introduction à la métaphysique, Presses de l’Université de Montréal, collection « Paramètres », Montréal.
• Grondin J. (2007a), Wprowadzenie do hermeneutyki filozoficznej, przeł. L. Łysień, Wydawnictwo WAM, Kraków.
• Grondin J. (2007b), Hans-Georg Gadamer. Biografia, przeł. J. Wilk, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Grondin J. (2019), La beauté de la métaphysique : essai sur ses piliers herméneutiques (Philosophie et théologie), Cerf, Paris.
• Grondin J. (2021), Piękno metafizyki. Esej o filarach hermeneutycznych, przeł. M. Marczak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Saffrey H.-D. (1968), Ἀγεωμέτρητος μηδεὶς εἰσίτω. Une inscription légendaire, „Revue des études grecques”, Paris. DOI: https://doi.org/10.3406/reg.1968.1013
• Szymczyński T. R. (2013), Horyzonty sporu wokół istoty zjawiska deficytu demokratycznego w Unii Europejskiej, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Szymczyński T. R. (2017), Pytanie o miejsce retoryki w hermeneutyce filozoficznej Hansa-Georga Gadamera, w: Powinowactwa retoryki, red. B. Sobczak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Filologia Polska nr 170, Poznań.
• Szymczyński T. R. (2020), Polityka drogi okrężnej jako strategia sensu w chińskim obszarze kulturowym z perspektywy hermeneutyki wielojęzykowości, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
• Szymczyński T. R. (2022), Hans-Georg Gadamer i propozycja zastosowania jego ujęcia rozumu hermeneutycznego w przestrzeni komunikacji międzykulturowej oraz interdyscyplinarnej, w druku.

Identifiers

DOI

10.14746/rie.2022.16.24

Biblioteka Nauki

31233282