Europejska karta samorządu lokalnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

• Authors: Leon Kieres

Title variants

EN

European Charter of Local Self-Government in judicial decisions of the Constitutional Tribunal

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Trybunał Konstytucyjny uznaje Konstytucję za podstawowe źródło wzorców kontroli (konstytucyjne wzorce kontroli) aktów normatywnych (ustaw, przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwowe), stanowiących o sytuacji samorządu terytorialnego. Trybunał przywołuje również postanowienia Europejskiej karty samorządu lokalnego jako źródło wzorców kontroli aktów normatywnych, które regulują sytuację samorządu terytorialnego. Przywoływanie to ma jednak przede wszystkim charakter wspierający argumentację i jej wyniki, które Trybunał wywodzi z Konstytucji. Karta w trybunalskiej kontroli zgodności aktów normatywnych, stanowiących o sytuacji samorządu terytorialnego, pełni tym samym rolę aktu pomocniczego. Trybunał dopuszcza zarazem wyłączność Karty w tej kontroli, jeżeli Konstytucja nie pozwala na ustalenie wzorca kontroli w sytuacji zaniechania przez ustrojodawcę ujęcia w Konstytucji problemu, który został uregulowany w Karcie. Pogląd ten ma jednak znaczenie prospektywne i odnosi się do ewentualnych zmian w Konstytucji, które prowadziłyby do takiego konstytucyjnego zaniechania.

EN

When it comes to deciding upon a review model of normative acts regulating the situation of self-government, the Constitutional Tribunal regards the Constitution as the main source of such a model. However, the Constitutional Tribunal also invokes provisions of the European Charter of Local Self-Government as the source of a review model of normative acts that regulate the situation of self-government. The latter, however, is done only to support the rationale of judgments based on the Constitution, thus in the process of a Constitutional Tribunal review of normative acts, the European Charter is an ancillary document. At the same time, it is permissible to exclude the provisions of the European Charter when it is impossible to determine a review model due to the fact that an issue regulated in the European Charter has not been addressed in the Constitution. The significance of this, however, may only become apparent in the future, if certain amendments to the Constitution have been made, resulting in a constitutional omission.

Keywords

PL

Europejska karta samorządu lokalnego; samorząd terytorialny; Trybunał Konstytucyjny; Konstytucja

EN

European Charter of Local Self-Government; self-government; Constitutional Tribunal; Constitution; European Charter of Local Self-Government; self-government; Constitutional Tribunal; Constitution

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2015
• Volume: 77
• Issue: 3
• Pages: 79-99

Dates

published

2015-01-01

Contributors

author

Leon Kieres

• Uniwersytet Wrocławski, Sędzia Trybunału Konstytucyjnego

References

• Bukowski, Z. (2013), Źródła prawa w zakresie samorządu terytorialnego, [w:] Bukowski, Z., Jędrzejewski, P., Rączka, P., Ustrój samorządu terytorialnego, Warszawa: 95-124.
• Dolnicki, B. (2012), Samorząd terytorialny, Warszawa.
• Gonet, W. (2011), Zakres swobody w zawieraniu umów przez jednostki samorządu terytorialnego, Warszawa.
• Horubski, K. (2010), Udział gminy w spółce prowadzącej działalność w sferze sportu profesjonalnego, [w:] Kieres, L. (red.), Nowe problemy badawcze w teorii publicznego prawa gospodarczego z uwzględnieniem samorządu terytorialnego, Wrocław: 107-119.
• Izdebski, H. (2009), Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa.
• Jagoda, J. (2011), Sądowa ochrona samodzielności samorządu terytorialnego, Warszawa.
• Kieres, L. (1998), Analiza zgodności polskiego prawa samorządu terytorialnego z Europejską Kartą Samorządu Terytorialnego, Samorząd Terytorialny 93(9): 3-80.
• Kieres, L. (2009), Spojrzenie europejskie, [w:] Lipińska, M., Krasnowolski, A. (red.), Samorząd terytorialny w państwie i w społeczeństwie. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Wicemarszałka Senatu Marka Ziółkowskiego oraz Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej 30 czerwca 2009 r., Warszawa: 73-78.
• Kokocińska, K. (2014), Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego w organizowaniu usług publicznych, [w:] Jabłoński, M., Kiczka, K. (red.), Współdziałanie podmiotów publicznych i prywatnych w sferze gospodarki komunalnej, Przegląd Prawa i Administracji 98: 79-89.
• Korczak, J. (2012), Konstytucyjne podstawy struktury i funkcji samorządu terytorialnego, [w:] System prawa administracyjnego, t. 2: Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicznej, Warszawa: 151-271.
• Kowalik, J. (2013), Finanse gminne w Polsce w świetle standardów Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, [w:] Jaskiernia, J. (red), Wpływ standardów międzynarodowych na rozwój demokracji i ochronę praw człowieka. Materiały konferencyjne (Warszawa, 22-23.04.2012), t. 2, Warszawa: 114-128.
• Kruszewska-Gagoś, M. (2006), Podmiotowość prawna gminy w Polsce w świetle Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, Roczniki Nauk Prawnych 16(2): 367-392.
• Lisowski, P. (2013), Relacje strukturalne w polskim samorządzie terytorialnym, Wrocław.
• Miemiec, W. (1997), Europejska Karta Samorządu Terytorialnego jako zespół gwarancji samodzielności finansowej gmin – wybrane zagadnienia teoretycznoprawne, [w:] Dolata, S. (red.), Funkcjonowanie samorządu terytorialnego – diagnozy i perspektywy, Opole: 201-218.
• Orłowska-Bednarz, M. (2005), Społeczność lokalna jako podstawa ustroju demokratycznego w świetle Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, [w:] Paradowski, R. (red.), Unia Europejska a społeczeństwo obywatelskie, Poznań: 159-165.
• Perkowski, M. (2012), Główne podstawy prawnomiędzynarodowe aktywności zagranicznej samorządu terytorialnego w Europie, Białostockie Studia Prawnicze 12: 13-22.
• Piekara, A. (2011), Podstawy doktrynalne odrodzonego samorządu terytorialnego w Polsce, [w:] Jasiuk, E. (red.), XX lat odrodzonego samorządu terytorialnego w Polsce, Radom: 15-28.
• Sowiński, R. (1993), Europejska Karta Samorządu Terytorialnego – Powstanie i ratyfikacja (wprowadzenie w problematykę), [w:] Gilowska, Z., Kieres, L., Sowiński, R. (red.), Samorząd terytorialny w Polsce a standardy europejskie, Warszawa: 5-15.
• Skrzydło-Niżnik, I. (2007), Model ustroju samorządu terytorialnego w Polsce na tle zagadnień ustrojowego prawa administracyjnego, Kraków.
• Strzyczkowski, K. (2011), Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa.
• Szewc, T. (2003), Charakterystyka Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, Samorząd Terytorialny 13(1-2): 132-139.
• Szewc, T. (2002), Uwagi w sprawie ratyfikacji Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, Państwo i Prawo, 57(9): 47-56.
• Szewc, T. (2004), Formy realizacji prawa do samorządu w Europejskiej Karcie Samorządu Terytorialnego i w prawie polskim, Państwo i Prawo 59(7): 53-58.
• Szewc, T. (2002), Uwagi w sprawie tłumaczenia EKST, Samorząd Terytorialny 12(11): 3-28.
• Szewc, T. (2005), Dostosowanie prawa polskiego do zasad Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, Bydgoszcz.
• Szpor, A. (2003), Likwidacja gminy w świetle Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego – doświadczenia państw Europy Zachodniej, Samorząd Terytorialny 13(2-3): 114-132.
• Szydło, M. (2011), Wolność działalności gospodarczej jako prawo podstawowe, Bydgoszcz-Wrocław.
• Szypliński, M. (2011), Organizacja, zadania i funkcjonowanie samorządu terytorialnego, Toruń.
• Tegler, E. (1996), Glosa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 25.X.1995 r. K 4/95, Samorząd Terytorialny 6(7/8): 152-162.
• Waniewska-Bobin, M. (2013), Europejskie modele samorządu terytorialnego, Lublin.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2015.77.3.7