Współczesne oblicza anomii

• Authors: Witold Wrzesień

Title variants

EN

The contemporary faces of anomy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W ostatnich latach wielopłaszczyznowa i wielowątkowa zmiana społeczna stała się stanem nie tyle przejściowym, ile ciągłym, a proces dekompozycji obowiązujących regulacji normatywnych i wzorów zachowań wyraźnie wyprzedza konstruowanie nowych stabilnych i trwałych ich form. Społeczny świat znalazł się stanie permanentnej anomii, nie zawsze łatwo dostrzegalnej, zarówno przez samych uczestników rozmaitych społecznych przestrzeni, jak i z zewnątrz, przez ich obserwatorów. W otaczającej nas współczesności normatywne rozregulowanie stało się normą. Niniejszy tekst stanowi próbę wstępnej diagnozy naszkicowanych powyżej przemian, a tok analizy podporządkowany zostanie perspektywie połączonych ze sobą trzech teorii średniego zasięgu: teorii socjalizacji, teorii kontroli społecznej i teorii anomii.

EN

In recent years, the multi-dimensional and multi-layered social change has become not so much a temporary, but constant state. The process of decomposition of the existing normative regulations and patterns of behaviour is clearly ahead of the construction of their new stable and enduring forms. The social world has now found itself in a permanent state of anomy, not always easily discernible either by the participants of various social spaces or external observers. In the contemporary reality a normative deregulation has become the norm. This paper is an attempt to formulate an initial diagnosis of the changes outlined above. In the course of the analysis, the following perspective of three medium-range theories interconnected with one another have been used: the theory of socialisation, the social control theory and the theory of anomy.

Keywords

PL

anomia; kontrola społeczna; socjalizacja

EN

anomy; social control; socialisation; anomy; social control; socialisation

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2017
• Volume: 79
• Issue: 4
• Pages: 285-304

Dates

published

2017-12-28

Contributors

author

Witold Wrzesień

• Uniwersytet im. Adam Mickiewicza w Poznaniu

References

• Agnew, R. (1997), The nature and determinants of strain: another look at Durkheim and Merton, [w:] Passas, N., Agnew, R. (eds.) The Future of Anomie Theory, Boston: 27-51.
• Barber, B.R. (2008), Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli, tłum. H., Warszawa.
• Berger, P.L., Luckmann, T. (1983), Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik, Warszawa.
• Bernburg, J.G. (2002), Anomie, social change and crime: a theoretical examination of institutional-anomie theory, British Journal of Criminology 42: 729-742.
• Berridge, K.C., Robinson T.E. (1998), What is the role of dopamine in reward: hedonic impact, reward learning, or incentive salience?, Brain Research Reviews 28: 309-369.
• Besnard, P. (1990), Merton in Search of Anomie, [w:] Clark J., Modgil, C., Modgil S.(eds.), Robert K. Merton: Consensus and Controversy, London: 243-254.
• Bourdieu, P., Passeron, J.-C. (1979), The Inheritors: French Students and Their Relation to Culture, Chicago.
• Cicourel, A. (1973), Cognitive Sociology, Harmodsworth.
• Drożak, J., Bryła, J. (2005), Dopamina – nie tylko neuroprzekaźnik, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 59: 405-420.
• Durkheim, E. (2005), Suicide: A Study in Sociology, London & New York.
• Garfinkel, H. (1967), Studies in Ethnomethodology, Englewood Cliffs.
• Guerreschi, C. (2010), Nowe uzależnienia, Kraków.
• Jędrzejko, M., Kowalski, M., Rosik, B. (red.), (2015), Uzależnienia behawioralne. Wybrane aspekty, Warszawa.
• Matthes, J. (1980), Einführung in das Studium der Soziologie, Opladen.
• Mączyńska, E. (2014) Anomia – jej przyczyny i ekonomiczne następstwa, [w:] Drzyżdżyk, S., Gilski, M. (red.) Oblicza mądrości. Z czego wyrastamy, ku czemu zmierzamy, Kraków: 77-106.
• Mead, G.H. (1975), Umysł, osobowość i społeczeństwo, tłum. Z. Wolińska, Warszawa.
• Merton, R.K. (2002), Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski, Warszawa.
• Messner, S.F., Rosenfeld, R. (1994), Crime and the American Dream, Belmont.
• Messner, S.F., Rosenfeld R. (1997), Markets, morality, and an institutional-anomie theory of crime, [w:] Passas N., Agnew R. (eds.) The Future of Anomie Theory, Boston: 207-224.
• Messner, S.F., Thome H., Rosenfeld R. (2008), Institutions, anomie, and violent crime: clarifying and elaborating institutional-anomie theory, International Journal of Conflict and Violence 2(2): 163-181.
• Nye, I.F. (1958), Family Relationships and Delinquent Behavior, New York.
• Ogińska-Bulik, N. (2010), Uzależnienie od czynności. Mit czy rzeczywistość?, Warszawa.
• Orru, M. (1987), Anomie: History and Meanings, Boston.
• Passas, N. (2000), Global anomie, dysnomie, and economic crime: hidden consequences of neoliberalism and globalization in Russia and around the world, Social Justice 27(2): 16-44.
• Reiss, A. J.(1951), Delinquency as the failure of personal and social controls, American Sociological Review16: 196-207.
• Rowicka, M. (2015), Uzależnienia behawioralne. Terapia i profilaktyka, Warszawa.
• Schutz, A. (1974), Der sinnhafte Aufbau der sozialen Welt, Frankfurt am Main.
• Siemaszko, A. (1993), Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych, Warszawa.
• Szczepański, J. (1970), Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa.
• Sztompka, P. (1967), Teoria kontroli społecznej, Kultura i Społeczeństwo 11(3): 131-149.
• Sztompka, P. (1973), Teoria i wyjaśnianie. Z metodologicznych problemów socjologii, Warszawa.
• Sztompka, P. (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków.
• Świda-Ziemba, H. (2002), Permisywizm moralny a postawy polskiej młodzieży, [w:] Mariański, J. (red.) Kondycja moralna społeczeństwa polskiego, Kraków: 435-452.
• Świda-Ziemba, H. (2010), Niektóre symptomy moralnej anomii społeczeństwa polskiego, Nauka 3: 68-73.
• Tillman, K.-J. (2013), Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, tłum. G. Bluszcz, B. Miracki, Warszawa.
• U.S. Census Bureau (2011), Statistical Abstract of the United States: 2012.
• Weinschenk, S. (2012), Why We're All Addicted to Texts, Twitter and Google, www.psychologytoday.com.
• Wertenstein-Żuławski, J. (1990), To tylko rock’n’roll, Warszawa.
• Wiktor, J. W. (2004), Reklama – między perswazja a manipulacją. Etyczne kontrowersje wokół komunikacji marketingowej, [w:] Garbarski, L. (red.), Kontrowersje wokół marketingu w Polsce – tożsamość, etyka, przyszłość, Warszawa: 289-296.
• Williams, P. (2013), Lawlessness and disorder: an emerging paradigm for the 21st century, [w:] Miklaucic, M., Brewer, J. (eds.), Convergence: Illicit Networks and National Security in the Age of Globalization, Washington: 15-36.
• Wrzesień, W. (2003), Rodzina – jednostka – pokolenie. Studium relacji międzypokoleniowych w rodzinie, Poznań.
• Wrzesień, W. (2009), Europejscy Poszukiwacze. Impresje na temat współczesnego pokolenia polskiej młodzieży, Warszawa.
• Wrzesień, W. (2010), Czy ulegając nastolatyzacji zachowamy młodość?, Roczniki Socjologii Rodziny 20: 37-53.
• Wrzesień, W. (2014), Modyfikacje wzorów socjalizacyjnych w rodzinie w czasach nałogowych konsumentów, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 76(3): 261-280.
• Wrzesień, W. (2015), Pokoleniowość współczesnej polskiej młodzieży, Władza Sądzenia 7: 37-55.
• Wrzesień, W. (2016), Kilka uwag o pokoleniowej sytuacji współczesnej polskiej młodzieży, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 78(1): 229-241.
• Zaltman, G. (2004), Jak myślą klienci. Podróż w głąb umysłu rynku, Poznań.
• Zięba, K. (2004), Granice etycznych praktyk marketingowych w zakresie nowych form promocji, [w:] Garbarski, L. (red.), Kontrowersje wokół marketingu w Polsce – tożsamość, etyka, przyszłość, Warszawa: 297-306.
• Zimmermann, D.H., Pollner, M.(1971), The everyday world as a phenomenon, [w:] Douglad, J.D. (ed.), Understanding Everyday Life: Towards a Reconstruction of Sociological Knowledge, London: 80-103.
• Zweig, J. (2007), Your Money and Your Brain. How The New Science of Neuroeconomics Can Make You Rich, New York.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2017.79.4.22