Zakres władzy prezydenta

• Authors: Maria Kruk

Title variants

EN

The scope of the President’s power

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podejmuje się problem zakresu władzy prezydenta na dwu płaszczyznach. Z jednej – wstępnie – na płaszczyźnie tradycyjnych koncepcji prezydentury w polskich demokratycznych konstytucjach (Konstytucji z 1921, tzw. Malej Konstytucji z 1992 oraz Konstytucji RP z 1997). Analiza pokazuje, jak na gruncie generalnie przyjętego parlamentarnego systemu rządów kształtowano pozycję głowy państwa, uwzględniając decyzję z 1990 r. o powszechnych bezpośrednich wyborach prezydenta. Z drugiej strony – i na tym problemie analiza się głównie koncentruje – poddano oglądowi wszystkie konstytucyjne kanały, którymi prezydent może wpływać na decyzje ustawodawcze i wykonawcze państwa. Wbrew pewnemu przekonaniu, że te możliwości prezydenta są niewielkie, ich podsumowanie nie prowadzi do takiego wniosku. Przeciwnie, aktywność prezydenta może się przejawiać w zakresie równoważenia władz, arbitrażu, konsultacji, współdziałaniu, przestrzeganiu prawa (to nawet obowiązkowo), inicjatywy itd. Ale Konstytucja jest elastyczna i nie wymaga wszystkiego: prezydent może też godzić się na bardziej bierną postawę, tylko obserwującą, jeśli uzna, że jego interwencja nie jest niezbędna. To będzie też swoisty rodzaj czuwania nad sprawami państwa.

EN

The article deals with the problem of the President’s power analysed in two dimensions. First traditional conceptions of the presidency in Polish democratic constitutions (the Constitution of 1921, the Constitution of 1992 termed ‘Small Constitution’, and the Constitution of 1997) were examined to determine how in the generally accepted parliamentary system of government the position of the head of state was shaped. This analysis took into account the decision of 1990 to hold direct universal presidential elections. Then, and this was the main focus of the analysis, all the constitutional channels through which the President can influence the legislative and executive decisions of the state were analysed. Contrary to the belief that the President’s power is limited, the findings of the study conducted do not lead to such a conclusion. On the contrary, the president’s activity may manifest itself in balancing power, arbitration, consultation, cooperation, compliance with the law (this is compulsory), initiative, etc. The Constitution does not contain any rigid provisions in this respect: the President may also accept a more passive attitude, one of a mere observant if he considers that his intervention is not necessary. Such an approach will also constitute a form of monitoring of the country’s affairs.

Keywords

PL

2

EN

2; 2

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2018
• Volume: 80
• Issue: 1
• Pages: 187-204

Dates

published

2018-03-29

Contributors

author

Maria Kruk

• Uczelnia Łazarskiego, Warszawa

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2018.80.1.15