Sankcje za niedozwoloną współpracę konkurentów: aspekty psychologiczne

• Authors: Błażej Koczetkow

Title variants

EN

Penalties for anti-competitive agreements: psychological aspects

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest znaczenie, jakie błąd oceny z perspektywy czasu ma w procesie stosowania prawa, a zwłaszcza przepisów z zakresu konkurencji w Unii Europejskiej. Uwaga skupia się na tym, jak błąd ten może zaważyć na ocenie skutków kooperacji pomiędzy (potencjalnymi) konkurentami. Sprawa ma szczególne znaczenie tam, gdzie przyjmuje się, że kooperacja wywiera skutki w postaci zapobieżenia, ograniczenia lub zakłócenia na rynku wewnętrznym (co jest zabronione na podstawie art. 101(1) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). W tekście nawiązuje się do sposobu, który w literaturze amerykańskiej przedstawiany jest jako metoda zapobiegania negatywnym wpływom błędu oceny z perspektywy czasu na proces stosowania prawa. W artykule przedstawiona również inną koncepcję uwalniania od odpowiedzialności za nieprawidłowe decyzje gospodarcze, niezwiązaną ze sprawą błędów poznawczych. Autor podaje w wątpliwość zastosowanie tej koncepcji w sprawach szkodliwej dla konkurencji kooperacji.

EN

The article looks at the importance of hindsight bias in the process of the application of law, in particular with regard to provisions on competition in European Union law. The focus is on how such a bias can creep into the way the effects of cooperation between (potential) competitors are assessed. The issue is particularly important in the case of cooperation considered to have as its effect the prevention, restriction or distortion of competition within the internal market (which is prohibited under Article 101(1) of the Treaty on the Functioning of the European Union). Reference is made to the way of preventing the negative effects of the hindsight bias on the judicial process that is advocated in the US scholarly literature. Furthermore, a competitive method to restrain liability for consequences of poor commercial decisions, without direct connection to the concept of cognitive errors, is presented. The author calls into question the application of this method to cases involving cooperation that is harmful to competition.

Keywords

PL

błąd poznawczy; błąd oceny z perspektywy czasu; kooperacja; konkurenci; konkurencja; odpowiedzialność; art. 101 TFUE

EN

cognitive error; hindsight bias; cooperation; competitors; competition; liability; cognitive error; hindsight bias; cooperation; competitors; competition; liability

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2019
• Volume: 81
• Issue: 1
• Pages: 221-233

Dates

published

2019-03-29

Contributors

author

Błażej Koczetkow

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0003-2255-5253

References

• Chirkowska-Smolak T., Smolak, M. (2017). Oceny moralne w rozumowaniu sędziowskim. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 79(2): 31–46.
• Gulati, M., Rachlinski, J., Langevoort, D. (2004). Fraud by hindsight. Northwestern University Law Review 98(3): 773–825.
• Haidt, J. (2014). Prawy umysł. Tłum. A. Nowak-Młynikowska. Sopot.
• Jolls, Ch., Sunstein, C.R., Thaler, R. (1998). A behavioral approach to law and economics. Faculty Scholarship Series, Paper 1765: 1471–1550.
• Kahneman, D. (2012). Pułapki myślenia – o myśleniu szybkim i wolnym. Tłum. P. Szymczak, Poznań.
• Lachowski, J., Marek, A. (2018). Prawo karne – zarys problematyki. Warszawa.
• Rachlinski, J. (1998). A positive psychological theory of judging in hindsight. Cornell Law Faculty Publications, Paper 801: 571–625.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2019.81.1.15