Znaczenie językowe normy prawnej w poznańsko-szczecińskiej szkole teorii prawa w świetle pragmatyzmu analitycznego

• Authors: Wojciech Rzepiński

Title variants

EN

The linguistic meaning of a legal norm in the Poznan-Szczecin school of legal theory in the light of analytic pragmatism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor rekonstruuje stanowiska przyjmowane w ramach tzw. poznańsko-szczecińskiej szkoły teorii prawa (Szkoła) dotyczące znaczenia językowego normy prawnej. Pozwala to na unaocznienie pewnych dylematów związanych z przyjmowaniem założeń filozofii analitycznej w teorii prawa. Następnie zwrócono uwagę na wpływ filozofii Kazimierza Ajdukiewicza na pojmowanie znaczenia językowego w Szkole. Problem znaczenia językowego może zostać wyjaśniony przy użyciu definicji równoznaczności, której rdzeń stanowi zbiór dyrektyw danego języka. W ostatniej części tekstu omówione zostały natomiast tezy pragmatyzmu analitycznego Roberta B. Brandoma i sposób jego aplikacji do teorii prawa przez Macieja Dybowskiego. Pragmatyzm analityczny poszerza badania semantyczne o próbę zrozumienia uwarunkowań praktycznych.

EN

The author first reconstructs standpoints adopted by the scholars from the Poznan-Szczecin schoolof legal theory regarding the linguistic meaning of a legal norm. This reconstruction allows certaindilemmas related to the adoption of analytic philosophy in the theory of law to be visualized. Inthe next section of the article, attention is paid to the influence of Kazimierz Ajdukiewicz’s philosophyon the understanding of linguistic meaning within the School. The problem of linguistic meaning may be explained by the definition of equivalence, the core of which is a set of directivesof a specific language. Finally, the author comments on the theses of Robert B. Brandom’s analyticpragmatism and the application of the latter to legal theory of Maciej Dybowski. Analytic pragmatismextends semantic research through an attempt to understand practice-related conditions.

Keywords

PL

norma prawna; znaczenie językowe; pragmatyzm analityczny; poznańsko-szczecińska szkoła teorii prawa

EN

legal norm; linguistic meaning; analytic pragmatism; Poznan-Szczecin school of legal theory; legal norm; linguistic meaning; analytic pragmatism; Poznan-Szczecin school of legal theory

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2019
• Volume: 81
• Issue: 1
• Pages: 27-41

Dates

published

2019-03-29

Contributors

author

Wojciech Rzepiński

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000-0002-9314-8818

References

• Ajdukiewicz, K. (1965). Logika pragmatyczna. Warszawa.
• Ajdukiewicz, K. (2006a). O znaczeniu wyrażeń, [w:] K. Ajdukiewicz, Język i poznanie. Tom 1. Warszawa: 105–134 [= K. Ajdukiewicz. O znaczeniu wyrażeń, [w:] Księga Pamiątkowa Polskiego Towarzystwa Filozoficznego we Lwowie. Lwów 1931: 31–77].
• Ajdukiewicz, K. (2006b). Zagadnienie empiryzmu a koncepcja znaczenia, [w:] K. Ajdukiewicz, Język i poznanie. Tom 2. Warszawa: 388–400 [= K. Ajdukiewicz. Zagadnienie empiryzmu a koncepcja znaczenia. Studia Filozoficzne 36(1), 1964: 3–14].
• Brandom, R.B. (2012). Między mówieniem a działaniem. W stronę analitycznego pragmatyzmu. Tłum. M. Gokieli. Warszawa.
• Canale, D., Tuzet, G. (2007). On legal inferentialism: toward a pragmatics of semantic content in legal interpretation? Ratio Juris 20(1): 32–44.
• Czepita, S. (2010). Derywacyjna koncepcja wykładni a zagadnienie otwartej tekstowości pojęć prawnych, [w:] A. Choduń, S. Czepita (red.), W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego. Szczecin: 227–255.
• Czepita, S., Wronkowska, S., Zieliński, M. (2013). Założenia szkoły poznańsko-szczecińskiej w teorii prawa. Państwo i Prawo 68(6): 3–16.
• Dąmbska, I. (1989). O niektórych koncepcjach metafilozoficznych w szkole lwowsko-warszawskiej,
• [w:] J. Perzanowski (red.), Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii. Warszawa: 22–29.
• Dybowski, M. (2017a). Teoria prawa wobec wyzwań pragmatyzmu analitycznego. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 14(1): 17–33.
• Dybowski, M. (2017b). Transition to democracy and determinacy of legal concepts, [w:] B. Fekete, F. Gárdos-Orosz (eds.), Central and Eastern European Socio-Political and Legal Transition Revisited. Frankfurt am Main: 57–74.
• Dybowski, M. (2017c). Uwagi o pragmatycznej roli definicji legalnych w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa, [w:] M. Hermann, S. Sykuna (red.), Wykładnia prawa. Tradycja i perspektywy, Warszawa: 115–130.
• Dybowski, M. (2018). Articulating ratio legis and practical reasoning, [w:] M. Dybowski, V. Klappstein (eds.), Ratio Legis. Philosophical and Theoretical Perspectives, Heidelberg: 29–55.
• Hanusek, J. (2012). Argument Tarskiego i dwie teorie znaczenia Kazimierza Ajdukiewicza. Diametros 32: 160–189.
• Klatt, M. (2004). Theorie der Wortlautgrenze: Semantische Normativität in der juristischen Argumentation. Baden-Baden.
• Klatt, M. (2008). Making the Law Explicit: The Normativity of Legal Argumentation. Oxford–Portland.
• Nowak, L. (1966). O znaczeniu wypowiedzi normatywnych, [w:] Naturalistyczne i antynaturalistyczne interpretacje humanistyki. Poznań: 27–52.
• Nowak, L. (1973). Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa. Warszawa.
• Nowaczyk, A. (2000). Ajdukiewicza teoria znaczenia z perspektywy lat. Filozofia Nauki 8(2): 101–113.
• Patryas, W. (1988). Interpretacja karnistyczna. Studium metodologiczne. Poznań.
• Patryas, W. (1997). Definiowanie pojęć prawnych. Poznań.
• Patryas, W. (2001). Rozważania o normach prawnych. Poznań.
• Peregrin, J. (2012). Semantics without meanings? Sellarsian “patterned governed behavior” and the space of meaningfulness, [w:] R. Schantz (ed.), Prospects for Meaning, Berlin: 479–501.
• Szubka, T. (2009). Filozofia analityczna. Koncepcje, metody, ograniczenia. Wrocław.
• Wronkowska, S. (2010). Zygmunt Ziembiński, [w:] T. Buksiński (red.), Filozofia na Uniwersytecie w Poznaniu. Poznań: 335–346.
• Wróblewski, J. (1959). Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego. Warszawa.
• Zarębski, T. (2013). Neopragmatyzm Roberta B. Brandoma. Kraków.
• Zieliński, M. (1972). Interpretacja jako proces dekodowania tekstu prawnego. Poznań.
• Zieliński, M. (2017). Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki. Warszawa.
• Zieliński, M., Ziembiński, Z. (1988). Uzasadnianie twierdzeń, ocen i norm w prawoznawstwie. Warszawa.
• Ziembiński, Z. (1960). Przepis prawny a norma prawna. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 22(1): 105–122.
• Ziembiński, Z. (1966). Logiczne podstawy prawoznawstwa. Warszawa.
• Ziembiński, Z. (1974). Metodologiczne zagadnienia prawoznawstwa. Warszawa.
• Ziembiński, Z. (1980). Problemy podstawowe prawoznawstwa. Warszawa.
• Ziembiński, Z. (2002). Logika praktyczna. Warszawa.
• Znamierowski, C. (1934). Podstawowe pojęcia teorji prawa. Część 1: Układ prawny i norma prawna. Wyd. 2. Poznań.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2019.81.1.2