Podatek od bogactwa w USA: propozycje polityczno-prawne i spory o jego zgodność z Konstytucją

• Authors: Karol Wojciechowski

Title variants

EN

A wealth tax in the USA: political and legal proposals and disputes about its constitutionality

Abstracts

EN

This article examines major proposals and the constitutionality of a federal wealth tax in the USA. Drawing on historical and comparative research, the author analyzes relevant American political and legal writing on the subject and traces, among other things, numerous opinions on the ‘direct tax’ clauses in the U.S. Constitution, in particular those of the Founding Fathers and the U.S. Supreme Court justices. Calls for a wealth tax, especially a comprehensive federal wealth tax, namely on an entity’s net worth above a certain threshold, are relatively new to the United States. Over the last twenty-five years, however, discussions about such a tax have gained momentum. Historical evidence suggests that this is due to an increase in income and wealth inequalities that has accelerated significantly since the 1980s. As a means to address these inequalities, a wealth tax has gained popularity in academia and among politicians from both ends of the political spectrum. Its supporters point out that excessive wealth concentration is harmful both from a political and an economic point of view. Nevertheless, a wealth tax raises doubts in many respects and would necessarily draw review ultimately by the Supreme Court as to whether a federal wealth tax falls within the scope of the ‘direct tax’ clauses of the U.S. Constitution. A further complication is whether a wealth tax may be subject to ‘apportionment’ among the states based on population, making the adoption of a federal wealth tax difficult, if not impossible to implement.

PL

Celem artykułu jest prześledzenie najgłośniejszych w USA propozycji federalnego podatku od bogactwa (wealth tax), a także sporów dotyczących zgodności takiego podatku z amerykańską Konstytucją. Posługując się metodą historyczno-opisową oraz porównawczą, autor analizuje relewantną amerykańską literaturę przedmiotu oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego USA, w tym liczne opinie na temat konstytucyjnej klauzuli o „podatkach bezpośrednich”, między innymi ojców założycieli. Jak wynika z przeprowadzonych badań, propozycje podatku od bogactwa, tj. od wartości netto majątku powyżej określonej wartości, są czymś względnie nowym w historii USA. Jak się wydaje, szczególnym tego powodem jest fakt mocno przyspieszonego od lat osiemdziesiątych wzrostu nierówności dochodowych – a co za tym idzie: majątkowych. Koncepcje podatku od bogactwa pojawiają się bowiem zarówno w środowiskach akademickich, jak i wśród polityków – co świadczy o dużej skali problemu nierówności. Zwolennicy podatku wskazują między innymi, że nadmierna koncentracja majątkowa i wynikające z niej nierówności są szkodliwe tak z punktu widzenia polityczno-prawnego, jak i ekonomicznego. Wokół propozycji podatku od bogactwa istnieje jednak wiele wątpliwości. Przede wszystkim w odniesieniu do tego, czy podatek od bogactwa wchodzi w zakres konstytucyjnej klauzuli o „podatkach bezpośrednich”, a zatem czy podlega konieczności „rozdzielenia” jego wysokości pomiędzy stany proporcjonalnie do liczby ich mieszkańców, co znacznie utrudniłoby przyjęcie takiego podatku, a być może wręcz uniemożliwiłoby.

Keywords

EN

wealth tax; direct taxes; apportionment; USA; income inequalities; wealth inequalities; Supreme Court of the United States

PL

wealth tax; podatki bezpośrednie; rozdzielenie; USA; nierówności dochodowe; Sąd Najwyższy USA

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2023
• Volume: 85
• Issue: 4
• Pages: 133-159

Dates

published

2023

Contributors

author

Karol Wojciechowski

• University of Warsaw

• https://orcid.org/0000000196010366

References

• Ackerman, B. (1999). Taxation and the Constitution. Columbia Law Review 99(1): 1-58.
• Ackerman, B., Alstott, A. (1999). The Stakeholder Society. New Haven, London: Yale University Press.
• Bahnsen, D.L. (2020). Elizabeth Warren: How Her Presidency Would Destroy the Middle Class and the American Dream. New York: Post Hill Press.
• Brooks, J.R., Gamage, D. (2020, 9 January). Why a Wealth Tax Is Definitely Constitutional. https://scholarship.law.georgetown.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3245&context=facpub
• Brooks, J.R., Gamage, D. (2022). Taxation and the Constitution, reconsidered. Tax Law Review 76: 75157.
• Corwin, E.S. (1950). Court Over Constitution. New York: New York University Press.
• Dodge, J.M. (2013). What federal taxes are subject to the rule of apportionment under the Constitution. University of Pennsylvania Journal of Constitutional Law 11(4): 839–956. https://scholarship.law.upenn.edu/jcl/vol11/iss4/2
• Einhorn, R.L. (2006). American Taxation, American Slavery. Chicago: The University of Chicago Press.
• Epstein, R.A. (2012, 17 January). Death by wealth tax. https://www.hoover.org/research/death-wealth-tax
• Fisher, G.W. (1996). The Worst Tax? A History of Property Tax in America. Lawrence, KS: University Press of Kansas.
• Fleischer, M.P. (2017). Not so fast: the hidden difficulties of taxing wealth. W: J. Knight, M. Schwartzberg (eds.), Wealth (s. 261–308). Nomos 58. New York: New York University Press.
• Friedman, L.M. (2005). A History of American Law. New York: Touchstone.
• Glogower, A. (2020). A constitutional wealth tax. Michigan Law Review 118(5): 718-784.
• Glogower, A., Gamage, D., Richards, K. (2021). Why a federal wealth tax is constitutional. February 2021. https://www.repository.law.indiana.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3960&context=facpub
• Holmes, G.K. (1893). The concentration of wealth. Political Science Quarterly 8(4): 589–600. https://www.psqonline.org/article.cfm?IDArticle=685
• Jensen, E.M. (1999). Taxation and the Constitution: how to read the direct tax clauses. The
• Journal of Law & Politics 15(4): 687-715. https://scholarlycommons.law.case.edu/faculty_publications/527
• Jensen, E.M. (2005). The Taxing Power: A Reference Guide to the United States Constitution. London: Praeger Publishers.
• Johnsen, D., Dellinger, W. (2018). The constitutionality of a national wealth tax. Indiana Law Journal 93(1): 111–137. https://www.repository.law.indiana.edu/ilj/vol93/iss1/8/
• Johnson, C. (1998). Apportionment of direct taxes: the foul-up in the core of the Constitution. William and Mary Bill of Rights Journal 7(1): 1-160. https://scholarship.law.wm.edu/wmborj/vol7/iss1/2
• Kamin, D. (2013). Reducing poverty, not inequality: what changes in the tax system can achieve. Tax Law Review 66(593): 593–640. https://ssrn.com/abstract=2234519
• Kamin, D. (2015). How to tax the rich. Tax Notes 146(1): 119-129. https://ssrn.com/abstract=2550936
• Kennon, D.R. (1989). The Committee on Ways and Means: A Bicentennial History 1789-1989. Washington: United States House of Representatives.
• Kleinbard, E.D. (2016). We Are Better Than This: How Government Should Spend Our Money. Oxford: Oxford University Press.
• Lundberg, F. (1968). The Rich and the Super-Rich. New York: Bantam Books.
• McKinnon, R. (2012, 9 January). The conservative case for a wealth tax. Wall Street Journal. https://www.wsj.com/articles/SB10001424052970203462304577139232881346686
• Natelson R.G. (2015). What the Constitution means by „duties, imposts, and excises” – and „taxes” (direct or otherwise). Case Western Law Review 66(2): 319-322. https://scholarlycommons.law.case.edu/caselrev/vol66/iss2/4
• Piketty, T. (2015). Kapitał w XXI wieku. Tłum. A. Bilik. Warszawa: Krytyka Polityczna.
• Ratner, S. (1967). Taxation and Democracy in America. New York: Science Editions John Wiley & Sons, Inc.
• Rybarski, R. (2015). Nauka skarbowości. Warszawa: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
• Saez, E., Zucman, G. (2019). The Triumph of Injustice: How the Rich Dodge Taxes and How to Make Them Pay. New York: W. W. Norton & Company.
• Sanders, B. (2017). Our Revolution: A Future to Believe In. London: Profile Books Ltd.
• Scheuer, F., Slemrod, J. (2021). Taxing Our Wealth. The Journal of Economic Perspectives 35(1): 207–230.
• Schultz, W.J., Harris, C.L. (1965). American Public Finance. Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice-Hall.
• Seligman, E.R.A. (1895). Essays in Taxation. New York: Macmillan and Co.
• Seligman, E.R.A. (1911). The Income Tax: A Study of the History, Theory, and Practice of Income Taxation at Home and Abroad. Clark, NY: The Lawbook Exchange.
• Semuels, A. (2016). The feudal origins of America’s most-hated tax. The Atlantic. https://www.theatlantic.com/business/archive/2016/08/the-feudal-history-of-property-tax-in-america/497099/
• Shakow, D., Shuldiner, R., (2000). A comprehensive wealth tax. Tax Law Review 53: 499–585. https://scholarship.law.upenn.edu/faculty_scholarship/1264
• Skwirowski, P. (2022, 4 sierpnia). Polacy praktycznie bez oszczędności. Ciekawe wyniki badania. Rzeczpospolita. https://pieniadze.rp.pl/budzet-rodzinny/art36811451-polacy-praktycznie-nie-maja-oszczednosci-ciekawe-wyniki-badania [dostęp: 28.03.2023].
• Tocqueville, A. de (1996). O demokracji w Ameryce. Tom 1. Tłum. B. Janicka, M. Król. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Wallace-Wells, B. (2019, 19 October). The French economist who helped invent Elizabeth Warren’s wealth tax. New Yorker. https://www.newyorker.com/news/the-political-scene/the-french-economist-who-helped-invent-elizabeth-warrens-wealth-tax
• Warren, E. (2021). Persist. New York: Metropolitan Books.
• Williams, S. (2013, 2 November). America’s 5 Most Hated Taxes. https://www.fool.com/investing/general/2013/11/02/americas-5-most-hated-taxes.aspx
• Zucman, G. (2015). The Hidden Wealth of Nations: The Scourge of Tax Havens. Chicago, London: The University of Chicago Press.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2023.85.4.07

Biblioteka Nauki

28812443