Region w teorii Kazimierza Dziewońskiego – założenia i implikacje

• Authors: Zbigniew Rykiel

Title variants

EN

Region in the theory by Kazimierz Dziewoński – assumptions and implications

Abstracts

EN

Kazimierz Dziewoński formally presented a theory of the economic region while in fact his considerations applied to the socio-economic region. The main conceptual categories and assumptions of the theory are presented in this article. This theory should be considered in the context of other concepts of the region. The concepts were presented within various explanatory patterns in Polish human geography, only some of which were paradigms. The various concepts of the region were characterised not only by divergences but also contradictions, which were the departure point for the mutual criticism of individual concepts. In this context, it is worth noting the enormous intellectual potential of Kazimierz Dziewoński’s concepts, still – despite the passage of decades – not used, and unknown in English-language literature.

PL

Kazimierz Dziewoński formalnie przedstawił teorię regionu ekonomicznego, faktycznie jednak jego rozważania dotyczyły regionu społeczno-ekonomicznego. W artykule zaprezentowano główne kategorie pojęciowe i założenia koncepcyjne tej teorii. Należy ją rozpatrywać na tle innych koncepcji regionu. Koncepcje te omawiano w ramach różnych wzorców wyjaśniania w polskiej geografii społeczno-ekonomicznej; niektóre z nich były paradygmatami. Te różne koncepcje regionu cechowały się nie tylko rozbieżnościami, ale i sprzecznościami, będącymi punktem wyjścia do wzajemnej krytyki. W tym kontekście warto zauważyć ogromny potencjał intelektualny koncepcji Kazimierza Dziewońskiego, wciąż – mimo upływu dziesięcioleci – niewykorzystany, a w literaturze anglojęzycznej nieznany.

Keywords

EN

region; theory; explanatory patterns; contradictions; criticism

PL

region; teoria; wzorce wyjaśniania; sprzeczności; krytyka

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
• Year: 2021
• Issue: 54

Dates

published

2021

Contributors

author

Zbigniew Rykiel

• Stowarzyszenie Naukowe Przestrzeń Społeczna i Środowisko

• https://orcid.org/000000024580127X

References

• Chojnicki Z. 1985. Realistyczna koncepcja systemu. Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 1985.
• Chojnicki Z. 1997. Region jako terytorialny system społeczny. [W:] A. Kukliński (red.), Problematyka przestrzeni europejskiej. Uniwersytet Warszawski, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego, Warszawa.
• Dziewoński K. 1957. Niektóre problemy badania regionów gospodarczych w Polsce. Przegląd Geograficzny, 29: 719–739.
• Dziewoński K. 1960. Dyskusja w sprawie „regionów geograficznych Polski” M. Janiszewskiego. Przegląd Geograficzny, 32: 365–371.
• Dziewoński K. 1961. Elementy teorii regionu ekonomicznego. Przegląd Geograficzny, 33: 593–613.
• Dziewoński K. 1967. Teoria regionu ekonomicznego. Przegląd Geograficzny, 39: 33–50.
• Jałowiecki B. 1996. Przestrzeń historyczna, regionalizm, regionalizacja. [W:] B. Jałowiecki (red.), Oblicza polskich regionów. Studia Regionalne i Lokalne, 17(50): 19–88.
• Janiszewski M. 1959. Regiony geograficzne Polski. PZWS, Warszawa.
• Jędrzejczyk D. 1993. Region ekonomiczny jako system. [W:] D. Jędrzejczyk, W. Kusiński (red.), Studia z historii i metodologii geografii ekonomicznej. Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa, s. 57–78.
• Matykowski R. 2017. Zbiorowości społeczno-przestrzenne i ich związki z terytorium: formy i czynniki regionalizmu w Polsce. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Paasi A. 1986. The institutionalization of regions: a theoretical framework for understanding the emergence of regions and the constitution of regional identity. Fennia, 164, 1: 105–146.
• Rychłowski B. 1967. Regionalizacja ekonomiczna (zagadnienia podstawowe). Prace Geograficzne, 64.
• Rykiel Z. 1988. The functioning and the development of Polish human geography. Progress in Human Geography, 12: 391–408.
• Rykiel Z. 2001. Krytyka teorii regionu społeczno-ekonomicznego. Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku, Białystok.
• Rykiel Z. 2002. Region kulturowy i jego istota. [W:] E. Orłowska (red.), Kultura jako przedmiot badań geograficznych. Oddział Wrocławski Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 49–70.
• Rykiel Z. 2008. Koncepcje przestrzeni i teorie regionu a wzorce uprawiania socjologii. [W:] Z. Rykiel (red.), Nowa przestrzeń społeczna w badaniach socjologicznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 13–38.
• Rykiel Z. 2009. Podkarpacie jako region – podstawy teoretyczne. [W:] A. Tuziak, B. Tuziak (red.), Regionalny wymiar procesów transformacyjnych. Scholar, Warszawa, s. 13–28.
• Rykiel Z. 2011. Teorie regionu społecznego. [W:] M.S. Szczepański, A. Śliz, R. Geisler, B. Cymbrowski (red.), Socjologia regionu i społeczności lokalnych. Antologia. Uniwersytet Opolski, Opole, s. 67–107.
• Rykiel Z. 2012. Region jako pojęcie socjologiczne. [W:] A. Pawłowska, Z. Rykiel (red.), Region i regionalizm w socjologii i politologii. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 15–30.
• Rykiel Z. 2014. Społeczno-polityczne uwarunkowania konferencji w Rydzynie. [W:] W. Maik, K. Rembowska, A. Suliborski (red.), Dorobek polskiej geografii po konferencji w Rydzynie. Ocena krytyczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 11–22.
• Wróbel A. 1965. Pojęcie regionu ekonomicznego a teoria geografii. Prace Geograficzne, 48.

Identifiers

DOI

10.14746/rrpr.2021.54.09

Biblioteka Nauki

1628072