Les stratégies d’adaptation de quelques tragédies de Pierre Corneille dans le courant classiciste en Pologne (XVIIIe et XIXe siècles)

• Authors: Michał Bajer

Title variants

EN

Adaptation strategies of Cornelian tragedies in the classical movement in Poland (18th and 19th century)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The study discusses general rules of transforming Pierre Corneille’s texts in the transposition process, so as to fit the linguistic and cultural context of Polish classicism. The analysis concerns translations and adaptations following the first reception period of Corneille’s works in seventeenth-century Poland. These include: “Otto” by Stanisław Konarski, “Herakliusz” by Tomasz Aleksandrowicz from the years 1744-1749 (the second Polish reception period of Corneille’s works), “Cynna” by Franciszek Godlewski, as well as “Cynna” and “Horacjusze” by Ludwik Osiński from the years 1802-1808 (the third reception period). In the 18th century, the strategy of emphasizing didactic elements of texts is dominant. In 19th century, the authors strengthen suspense and the element of surprise; Aleksandrowicz uses prose and Osiński simplifies classical rhetoric. All of the translators share the ambition of enriching the Polish language and creating the tragic canon.

Keywords

PL

theatrical translation; tragedy; classicism; Pierre Corneille; Polish Enlightenment

EN

theatrical translation; tragedy; classicism; Pierre Corneille; Polish Enlightenment; theatrical translation; tragedy; classicism; Pierre Corneille; Polish Enlightenment

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Romanica Posnaniensia
• Year: 2014
• Volume: 41
• Issue: 2
• Pages: 125-139

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Michał Bajer

• Uniwersytet Szczeciński, Szczecin

References

• Textes littéraires analysés:
• CORNEILLE, P., GODLEWSKI, F. (1806): Cynna, traiedja(!) P. Kornela przekładania x. Franciszka Godlewskiego. Wilno : Józef Zawadzki.
• CORNEILLE, P., KONARSKI, S. (1744): Otto tragedja, w Warszawie In Collegio Privato Nobilium Scholaru Piarum, roku 1744 we Dni Zapustne reprezentowana. Warszawa.
• CORNEILLE, P., OSIŃSKI, L. (1978): Cynna albo Łaskawość Augusta. In : Corneille, Racine. Tragedie. Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy.
• CORNEILLE, P., OSIŃSKI, L. (1978): Horacjusze. In : Corneille, Racine. Tragedie. Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy.
• CORNEILLE, P., ALEKSANDROWICZ, T. (1749): Herakliusz tragedja z francuskiego na polski język wytłomaczona. Jaśnie Wielmożnej Annie z Rzewuskich Humeckiej (...) dedykowana, s. l.
• CORNEILLE, P. (1963): OEuvres complètes. Paris : Seuil.
• LONGEPIERRE, H. de (2000): Médée, tragédie suivie du Parallèle de Monsieur Corneille et de Monsieur Racine. E. Minel (éd.). Paris : H. Champion.
• SOGRAFI, A.S. (1797): Gli Orazi e i Curiazi, tragedia per musica. Vienna.
• VOLTAIRE. (1974): Commentaires sur Corneille. In : D. Williams (éd.). Les oeuvres complètes de Voltaire. The complete works of Voltaire, vol. 53-55. Oxford : The Voltaire Foundation
• Autres textes:
• ALBANESE, R. (2008): Corneille à l’école républicaine : du mythe héroïque à l’imaginaire politique en France. 1800-1950. Paris : L’Harmattan.
• ARISTOTE (1980): La Poétique. R. Dupont-Roc, J. Lallot (éds.). Paris : Seuil.
• BEUGNOT, B. (1999): La précellence du style moyen (1625-1659). In : M. Fumaroli (éd.). Histoire de la rhétorique dans l’Europe moderne (1450-1950). Paris : PUF.
• CHARLTON, D. (1992): Rescue opera. In : S. Sadie (éd.). The New Grove Dictionary of Opera, vol. 3. London : Macmillan Press, 1293-1294.
• CRONK, N., VIALA A. (éds.). (2005): La Réception de Racine à l’Age Classique. De la Scène au Monument. Oxford : The Voltaire Foundation.
• CUÉNIN-LIEBER, M. (2002): Corneille et le monologue. Une interrogation sur le héros. Tübingen : Gunter Narr.
• D’A UBIGNAC, F. H. (2001): La pratique du théâtre. H. Baby (éd.). Paris : H. Champion.
• FISHER CANFIELD, D. (1904): Corneille and Racine in England. New York : The Columbia University Press.
• FOLKIERSKI, W. (1917): Cyd Kornela w Polsce. Kraków : Akademia Umiejętności.
• FORESTIER, G. (1996): Essai de génétique théâtrale. Corneille à l’oeuvre. Paris : Klincksieck.
• FUMAROLI, M. (1980): L’âge de l’éloquence. Genève : Droz.
• GOYET, F. (1996): Le sublime du lieu commun : l'invention rhétorique dans l'Antiquité et à la Renaissance. Paris : H. Champion.
• JUDKOWIAK, B. (1990): Z dziejów teatru nieświeskiego. U początków teatru. Pamiętnik Teatralny, 39, 3/4 (155/156) : 305-336.
• KADULSKA, I. (1974): Ze studiów nad dramatem jezuickim wczesnego Oświecenia (1746-1765). Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• KADULSKA, I. (1997): Teatr jezuicki XVIII i XIX wieku w Polsce: z antologią dramatu. Gdańsk : Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• KOSTKIEWICZOWA, T. (1979): Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko: szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia. Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• KOSTKIEWICZOWA, T. (éd.). (1977): Słownik literatury polskiego Oświecenia. Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• KOSTOROSKI, E. P. (1972): The Eagle and the dove. Corneille and Racine in the literary criticism of eighteenth-century France. Oxford : The Voltaire Foundation.
• KUPISZ, K. (1993): Andromède de Corneille et ses avatars polonais du XVIIe siècle. In : G. Cesbron (éd.). Voix d’est en Europe, souffles d’Europe en est (Angers, 21-24 mai 1992). Angers : Université d’Angers, 147-169.
• MEREGAZZI, G. (1906): Le Tragedie di Pierre Corneille nelle traduzioni e imitazioni italiane del secolo XVIII. Bergamo : tip. G. Fagnani.
• MIESZEK, M. (2013): Dramaturgia Jana Bielskiego na tle przemian w teatrze jezuickim. Pamiętnik Literacki, 3 : 119-143.
• MINEL, E. (1999): Trois parallèles de Corneille et Racine: Longepierre, La Bruyère et Fontenelle. In : W. Leiner, R. Zeiser (éds.). Papers on French Seventeenth Century Literature 2000, XXVII, 52. Colloque Corneille et Racine. Tübingen : Gunter Narr, 189-200.
• MORTGAT-LONGUET, E. (2003): Aux origines du parallèle Corneille-Racine : une question de temps. In : G. Declercq, M. Rossellini (éds.). Jean Racine 1699-1999, Paris : PUF, 703-717.
• MROWCEWICZ, K. (2005): Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm – manieryzm – barok. Studia nad poezją XVII stulecia. Warszawa : Instytut Badań Literackich PAN.
• OKOŃ, J. (1970): Dramat i teatr szkolny: sceny jezuickie XVII wieku. Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN.
• OKOŃ, J. (2006): Na scenach jezuickich w dawnej Polsce. Rodzimość i europejskość. Warszawa : DiG.
• PRZYBYLSKI, R. (1983): Klasycyzm, czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego. Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy. QUINTILIEN et PLINE LE JEUNE. (1865): OEuvres complètes. D. Nisard (éd.). Paris : Firmin Didiot.
• SZYJKOWSKI, M. (1920): Dzieje nowożytnej tragedii polskiej. Typ pseudoklasyczny 1661-1831. Kraków : Akademia Umiejętności.
• WEINTRAUB, W. (1939): Les débuts de l’influence de Racine en Pologne. Revue de Littérature Comparée, 19 : 591-604.
• WITTMANN, M. (1993): Meyerbeer and Mercadante? The reception of Meyerbeer in Italy. Cambridge Opera Journal, 5 (2) : 115-132.
• ZAISER, R. (éd.). (2008): Papers on French Seventeenths Century Literature XXXV, 68, Pierre Corneille et l’Europe. Tübingen : Gunter Narr.
• ZUBER, R. (1997): Les émerveillements de la raison : classicismes littéraires du XVIIe siècle français. Paris : Klincksieck.

Identifiers

DOI

10.14746/strop2014.412.011