НОВІ АСПЕКТИ НАРАТОЛОГІЇ: ІНТЕРПРЕТАЦІЯ ЕСЕЇСТИЧНОГО ТЕКСТУ

• Authors: ТЕТЯНА ШЕВЧЕНКО

Title variants

EN

NEW ASPECTS OF NARRATOLOGY: INTERPRETATION OF ESSAYISTIC TEXT

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł powstał stworzony z potrzeby wszechstronnej analizy narracji w tekście eseistycznym. Autorka posługuje się narzędziem metodologicznym narratologii jako jednego z najbardziej aktualnych kierunków we współczesnej filologii oraz stosuje podejście narratologiczne wobec komunikacyjnej strategii w tekście eseju. Celem artykułu jest wprowadzenie i uzasadnienie pojęcia egzoginarratora, tzn. charakterystycznej postaci w eseju pisarza jako praktyce dyskursywnej. Na podstawie badania autorka dochodzi do wniosku, iż tradycyjna kategoria „narrator” w przypadku eseju pisarza może być stosowana jedynie z pewnym dystansem, ponieważ nie jest w nim obecna właśnie opowieść jako taka, lecz jest realizowana sytuacja opowieści przechodzącej w refleksje. Udowodniono, że proces rozważania i proces opowieści w eseju łączą się w spójną całość. Nośnikiem tych czynności jest narrator, który właśnie w eseju przybiera cechy myśliciela bądź wręcz występuje jako myśliciel. Wprowadzone pojęcie zostało przedstawione na materiale eseistyki ukraińskiego pisarza Stepana Prociuka.

EN

The articleʼs relevance lies in the need to understand the peculiarities of narrativity in essays. The article is written within the scope of narratology as one of the most relevant disciplines in modern philology, narrative approach to communicative strategies in essay is used. The articleʼs goal is to introduce and argumentate the concept “exogynarrator”, narrative instance in essay as a discursive practice. As a result of the research, it is concluded that ‘narrator’ as a traditional category in epic works, can be applied to a writerʼs essay conventionally: in the essay there is no actual story or narration, etc., except that it may be possible if narration turns into mediatation. It is proven that the process of meditation and the process of narration in an essay become a single entitiy. The bearer of these actions is the narrator, who in the essay acquires features of a thinker or turns into him. The introduced concept is illustrated based on the essays written by Ukrainian author S. Protsiuk.

Keywords

PL

esej; narracja; egzoginarrator; autor; praktyka dyskursywna

EN

essay; narrative; exogynarrator; author; discursive practice; essay; narrative; exogynarrator; author; discursive practice

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Ukrainica Posnaniensia
• Year: 2020
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 281-295

Dates

published

2020-06-30

Contributors

author

ТЕТЯНА ШЕВЧЕНКО

• Одеський національний університет імені І. І. Мечникова, Одеса — Україна

• https://orcid.org/0000-0002-8118-9663

References

• Dejk van T., Yazyk. Poznanie. Kommunykaciya [Language. Cognition. Communication], Moskva: Progress, 1989.
• Zacepin K., E’sse kak kommunikativnaya forma: problemy chteniya (na materyale sovremennoj e’sseystiki) [Essay as a Communicative Form: Problems of Reading (Based on Modern Essays], avtoref. … kand. filol. nauk, Samara 2006.
• Kuznecov Y., Maksimova N., Tekst v stanovlenii: oppoziciya ҆„narrativ-mentativ» [Text in Its Foundation: Opposition „Narrative-Mentative”], „Kritika i semiotika”, № 11, 2007, s. 54–67.
• Maksimova N., Ponimanie v dialoge: tekstovye modeli mentativa, [Understanding the Dialogue: Textual Models of Mentative], Novosibirsk 2012, [v:] Elektronnyj resurs: https://www.metod-kopilka.ru/tekstovaya_kultura_modeli_rassuzhdeniya_v_russkom_tekste._monografiya-26564.htm (01.03.2019).
• Maslakov A., Nositel’ vyskazyvaniya v poe’ticheskix esse O. E. Mandelshtama i M. Y. Cvetaevoj [Statement Carrier in Poetic Essays of O. E. Mandelshtam and M.Y. Tsvetaeva], „Izvestiya vuzov. Severo-Kavkazskij region. Obshchestvennye nauki”, 2010, № 6, s. 120–123.
• Matsevko-Bekerska L., Typolohiia naratora: komunikatyvni aspekty khudozhnoho dyskursu [Narrator Typology: Communicational Aspects of Artistic Discourse], „Naukovyi visnyk Mykolaivskoho natsionalnoho universytetu imeni V. O. Sukhomlynskoho. Filolohichni nauky (literaturoznavstvo)”, № 8, 2011, [v:] Elektronnyi resurs: http://litzbirnyk.com.ua/wp-content/uploads/2013/11/31.4.8.pdf (01.03.2019).
• Proxorov G., Poe’tika xudozhestvenno-publicisticheskogo edinstva (na materiale literatury perioda klassicheskogo posttradicionalizma) [Poetics of Artistic and Publicist Unity (Based on Classic Post-Traditionalism Period in Literature], avtoref. … d-ra filol. nauk, Moskva 2013.
• Protsiuk S., Tini ziavliaiutsia na svitanku [Shadows Appear at Dawn], Lutsk: Tverdynia, 2011. Tyupa V., O granicax narratologii [On Limits of Narratology], „Problemy narratologii i opyt formalizma / strukturalizma”, Sankt-Peterburg 2008, [v:] Elektronnyj resurs: http://papusha.at.ua/tiupa-o_granicax_narratologii.doc (02.03.2019).
• Shevchenko T., Ese yak dyskursyvna praktyka: do postanovky problem [Essay as a Discursive Practice: to the Problem Statement], Sribnyi vik: dialoh kultur, zb. nauk. st. za mater. IV Mizhnar. nauk. konf., prysv. pamiati prof. S. P. Iliova, Odesa 2018, s. 290–303.
• Shevchenko T., Udovol’stvye ot chteniya e’sse ili o prichinax vostrebovaniya zhanra [Pleasure from Reading Essays or on the Reasons Why this Genre is So Relevant], Czas wolny, rozrywka, używky w najnowszej literaturze rosyjskiej, pod redakcją L. Kality, Gdańsk: Wyd-wo Un-tu Gdańskiego, 2018, s. 147–163.
• Shmyd V., Narratologiya [Narratology], Moskva: Yazyki slavyanskoy kul’tury, 2003.
• Baroni R., Françoise R., Narrative Sequence in Contemporary Narratology, Columbus: The Ohio State University Press, 2016.
• Genette G., Figures of Literary Discourse, New York 1982.
• Nycz R., Literatura nowoczesna: cztery dyskursy (tezy), Teksty Drugie, 2002, 4.
• Prince G., Narratology: The Form and Function of Narrative, Berlin 1982.
• Todorov Tzv., Grammaire du Décaméron, Paris: Mouton, 1969.
• Wolf W., Das Problem der Narrativitat in Literatur, bildender Kunst und Musik: Ein Beitrag zu einer intermedialen Erzahltheorie, Erzahltheorie transgenerisch, intermedial, interdisziplinar, hrsg. V. Nunning, A. Nunning, Trier 2002.

Identifiers

DOI

10.14746/sup.2020.8.1.26