ВІРШОВАНІ ПРИСВЯТИ ЯК РІЗНОВИД УКРАЇНСЬКВІРШОВАНІ ПРИСВЯТИ ЯК РІЗНОВИД УКРАЇНСЬКОЇ ПАНЕГІРИЧНОЇ ПОЕЗІЇ ДОБИ БАРОКООЇ ПАНЕГІРИЧНОЇ ПОЕЗІЇ ДОБИ БАРОКО

• Authors: СВІТЛАНА ЖУРАВЛЬОВА

Title variants

EN

VERSE DEDICATIONS AS A KIND OF UKRAINIAN PANEGYRIC POETRY OF THE BAROQUE ERA

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Barokowe wierszowane dedykacje, których najwcześniejszymi przykładami są wiersze Herasyma Smotryckiego wysławiające księcia Konstantego z Biblii Ostrogskiej, były popularne w ХVІІ i ХVІІІ wieku. Świadczą o tym m.in. utwory Hawryiła Dorofijewicza, Pamwy Beryndy, Łazarza Baranowicza, Jana Armaszenki, Jana Maksymowicza i innych twórców barokowych. Wspomniane wiersze, które umieszczane były na początku ksiąg, nie tylko pełniły funkcję swoistego wprowadzenia, lecz także wysławiały darczyńców oraz magnaterię. Właśnie tym patronom utwory były poświęcone, a sponsorowane przez nich księgi darowane. Istotny jest fakt, że dedykacje panegiryczne często miały podłoże polityczne i odzwierciedlały tendencje ideologiczne sztuki ukraińskiej. Obecnie barokowe wierszowane dedykacje pozostają w literaturoznawstwie ukraińskim poza kontekstem poezji panegirycznej. Jednocześnie wykorzystanie podniosłej topiki oraz sformułowań wysławiających pozwala określić wierszowane dedykacje jako odmianę ukraińskiej poezji panegirycznej okresu baroku.

EN

Baroque verse dedications, the earliest examples of which are Herasym Smotrytskyi’s poems in honor of Prince Constantine in the Ostrih Bible, remained popular during the 17th and 18th centuries. This is evidenced, in particular, by Havryil Dorofiievych’s, Pamvo Berynda’s, Lazar Baranovych’s, Ioan Armashenko’s, Ioan Maksymovych’s texts etc. These poems were placed at the beginning of books to glorify patrons or rulers who donated money to have the books published. In addition, panegyric dedications often had a political background and reflected the ideological vector of the Ukrainian art. Today in the Ukrainian literary criticism Baroque verse dedications largely remain outside the context of panegyric poetry. However, the use of the majestic topic and glorifying formulas makes it possible to classify these dedications as a kind of Ukrainian baroque panegyric poetry.

Keywords

PL

wierszowane dedykacje; panegiryk; barok; poezja

EN

verse dedication; panegyric; baroque; poetry; verse dedication; panegyric; baroque; poetry

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Ukrainica Posnaniensia
• Year: 2020
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 297-305

Dates

published

2020-06-30

Contributors

author

СВІТЛАНА ЖУРАВЛЬОВА

• Бердянський державний педагогічний університет, Бердянськ — Україна

• https://orcid.org/0000-0001-8089-1867

References

• Brodzhi Berkoff Dzh., Chy isnuie kanon ukrainskoho literaturnoho baroko? [Is There a Canon of Ukrainian Baroque Literature?], [v:] „Ukrainskyi humanitarnyi ohliad”, 2012, vyp. 16– 17, s. 9–54.
• Eleonskaya A. S., Russkie staropechatnye predisloviya i poslesloviya vtoroj poloviny XVI – pervoj poloviny XVII v. (patrioticheskie i panegiricheskie temy) [Russian Old-time Printed Prefaces and Afterwords of the Second Half of the XVIth – the First Half of the XVIIth Century. (Patriotic and Panegyric Themes)], [v:] Russkaya staropechatnaya literatura (XVI – pervaya chetvert’ XVIII v.). Tematika i stilistika predislovij i posleslovij, pod red. A. S. Dyomina, Moskva: Nauka, 1981, s. 71–99.
• Maksymovych Ioann, Alfavit sobrannyi, rifmami slozhennyi... [The Alphabet Gathered and Arranged with the Rhyme…], Chernihiv: Drukarnia Sviato-Troitskoho monastyria, 1705.
• Kurhanova O. Yu., Poetychna molytva yak “tekst u teksti” v ukrainskykh kyrylychnykh vydanniakh doby Baroko [Poetic Prayer as a “Text in Text” in Ukrainian Cyrillic Editions of the Baroque Age], [v:] „Rukopysna ta knyzhkova spadshchyna Ukrainy”, 2016, vyp. 20, s. 90–101.
• Maslov S., Etiudy z istorii starodrukiv, I–VIII [Studies on the History of the Early Printed Books, I–VIII], Kyiv: DVU, 1925 (Vidbytok z „Trudiv Ukrainskoho naukovoho instytutu knyhoznavstva”, t. I).
• Russkaya staropechatnaya literatura (XVI – pervaya chetvert` XVIII v.). Panegiricheskaya literatura petrovskogo vremeni [Russian Old-Time Printed Literature (XVIth – First Quarter of the XVIIIth Century). Peter’s Time Panegyric Literature], izd. podg. V. P. Grebenyuk, pod red. O. A. Derzhavinoj, Moskva: Nauka, 1979.
• Sazonova L. I., Ukrainskie staropechatnye predisloviya konca XVI – pervoj poloviny XVII v. (bor`ba za nacional`noe edinstvo) [Ukrainian Old-time Printed Prefaces of the End of the XVIth – the First Half of the XVIIth Century. (Struggle for National Unity)], [v:] Russkaya staropechatnaya literatura (XVI – pervaya chetvert’ XVIII v.). Tematika i stilistika predislovij i posleslovij, pod red. A. S. Dyomina, Moskva: Nauka, 1981, s. 129–152; 156–187.
• Sazonova L. I., Literaturnaya kul`tura Rossii. Rannee Novoe vremiya [Russian Literary Culture. Early New Time], Moskva: Yazyki slaviyanskikh kul`tur, 2006.
• Ukrainska poeziia: kinets XVI – pochatok XVII st. [Ukrainian Poetry: the End of the ХVІth – the Beginning of the XVIIth Century], upor. V. P. Kolosova, V. I. Krekoten, Kyiv: Naukova dumka, 1978.
• Ukrainska poeziia: seredyna ХVII st. [Ukrainian Poetry: the Middle of the XVII th Century], upor. V. I. Krekoten, M. M. Sulyma, Kyiv: Naukova dumka, 1992.
• Baranowicz Ł., Apollo chrześciański opiewa żywoty świętych… [The Christian Apollo is Singing the Lives of the Saints], Kijów: Z Typographiey Kijowo-Pieczarskiey, 1670.
• Baranowicz Ł., Lutnia Apollinowa, kożdey sprawie gotowa… [The Apollon’s Lute is Ready for Any Cause], Kijów: Z Typographiey Kijowo-Pieczarskiey, 1671, [w:] „Terminus”, 2004, № 2, s. 95–149.

Identifiers

DOI

10.14746/sup.2020.8.1.27