РЕПРЕЗЕНТАЦІЯ ОБРАЗУ ГЕРОЯ-ВОЇНА В УКРАЇНСЬКІЙ СОЦРЕАЛІСТИЧНІЙ ЛІТЕРАТУРІ

• Authors: УЛЯНА ФЕДОРІВ

Title variants

EN

REPRESENTATION OF THE HERO-WARRIORʼS IMAGE IN UKRAINIAN SOCIALIST REALISM LITERATURE

PL

REPREZENTACJA OBRAZU BOHATERA WALKI W UKRAIŃSKIEJ LITERATURZE REALIZMU SOCJALISTYCZNEGO

• Languages of publication: UK

Abstracts

PL

Przedstawiony artykuł proponuje analizę kanonu socrealistycznego w ukraińskich tekstach literackich, należących do autorów okresu sowieckiego, takich jak Natan Rybak, Jurij Zbanacki, Ołeś Honczar, Andrij Małyszko, Natalia Zabiła itd. Według licznych badań ów kanon jest traktowany jako ideologiczny projekt w zakresie kultury oraz literatury, którego zadaniem było formowanie odrąbnej tożsamości (homo sovieticus) oraz absolutyzacja władzy sowieckiej na różnych poziomach życia, zarówno państwowego, jak i prywatnego. W tekstach kultury kanon socrealizmu był powołany do stworzenia monostylistycznego systemu ze ścisłymi regułami, rozpisanymi schematami, specjalnie przewidzianymi typami bohaterów. Socrealistyczny kanon narzucał kulturze i sztuce schematy analizy i odzwierciedlenia nie prawdziwej, lecz wyimaginowanej rzeczywistości. Już od lat 30. XX wieku literatura reprezentuje liczne teksty odpowiadające regułom stylu ideologicznego. Wówczas literatura zostaje przekształcona w produkt kultury masowej, mający typową strukturę przewidywalności i uznawalności. Celem takiego eksperymentu nad literaturą piękną było zarównoprzekształcenie kultur narodów podbitych przez ZSRR, jak i zmiana sposobu odbioru rzeczywistości. Estetyzacja i fałszowanie sowieckiego trybu życia, powszechna dominacja pierwiastków ideologicznegooraz totalitarnego w zakresie kultury, formowanie socrealistycznej teorii jako procesu polityzacji świadomości artystycznej - to czynniki decydujące o rozwoju i funkcjonowaniu kanonu literatury ukraińskiej okresu sowieckiego. Autorka artykułu proponuje nowe ujęcie literackiej reprezentacji sowieckiego panteonu bohaterów w tekstach socrealistycznych. System sowiecki, budując utopię o nastaniu „świetlanej przyszłości”, potrzebował „nowego człowieka”, na kształtowanie którego były skierowane wszelkie starania. A zatem główną uwagę w danym badaniu skupiono na roli obrazu bohatera walki w socrealistycznym tekście. Obraz ów na skutek propagandy i agitacji zapisał się na długi czas w świadomości zbiorowej.

EN

The article is devoted to the research of socialist realism canon in Ukrainian literature. This canon is considered an artificially modeled power project in the sphere of culture and literature which aimed at creating a monostylistic system with clearly defined rules and recommended schemes, especially including thought-out characters understandable for the mass Soviet reader in order to monopolize power at all levels and to establish a new Soviet identity (“homo sovieticusˮ). The socialist realism canon is a complex and heterogeneous phenomenon. It imposed patterns for analysing and reflecting on reality in art and culture. From the 1930s, any texts following the authorities’ regulations acquired a typical structure, predictable and recognizable features that turned literature into a mass-produced uniform “artistic” product. The task of such a governmental experiment was both to transform the world, and to change the way reality was perceived. The aesthetized falsification of existence, the clear domination of everything “ideological” and “totalitarian” in the field of culture, shaping the socialist realistic theory as a process of politicizing artistic consciousness - these are the blocks that determined the formation and functioning of the socialist realism canon of Ukrainian literature. The publication reflects a new vision of the problem of the literary representation of the Soviet Pantheon of Heroes in the socialist realism texts, in particular novels by Natan Rybak, Yurii Zbanatskyi, Oles Honchar, Andrii Malyshko, Natalia Zabila etc. Basically, the idea is that in order to build a bright future the Soviet system needed a new man, so all the forces were thrown into the “newanthropological typeˮ. The article deals with the modeling role of the hero-warrior in the socialist realism text. This image was established in the mass consciousness by means of propaganda and agitation.

Keywords

EN

“new manˮ; hero-warrior; socialist realism canon; socialist realism; ideology; “new manˮ; hero-warrior; socialist realism canon; socialist realism; ideology

PL

„nowy człowiek”; bohater walki; ideologia; socrealizm; kanon socrealistyczny

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Ukrainica Posnaniensia
• Year: 2020
• Volume: 8
• Issue: 2
• Pages: 107-117

Dates

published

2020-12-31

Contributors

author

УЛЯНА ФЕДОРІВ

• Львівський національний університет імені Івана Франка, Львів — Україна

• https://orcid.org/0000-0001-7295-3343

References

• Bodriiar Zh., Symvolichnyi obmin i smert [A Symbolic Exchange and Death], Lviv: Kalvariia, 2004.
• Borev Yu., Sotsialisticheskij realizm: vzglyad sovremennika i sovremennyj vzglyad [Socialistic Realism: a Modern Man’s Opinion and the Modern Opinion], Moskva: АST, 2008.
• Zakharchuk I., Viina i slovo: militarna paradyhma literatury sotsialistychnoho realizmu [A War and a Word: a Military Paradigm in Literature of Socialist Realism Time], Lutsk: Tverdynia, 2008.
• Istoriia ukrainskoi literatury [The History of Ukrainian Literature]: u 2 t. Kyiv: Vyd-vo AN URSR, 1957, t. 2, Radianska literatura.
• Klark K., Sovetskij roman: istoriya kak ritual [The Soviet Novel: History as a Rite], Ekaterinburg: Izd-vo Uralskogo un-ta, 2002.
• Lakhuzen T., Novyj chelovek, novaya zhenshhina i pozitivnyj geroj, ili K semiotike pola v literaturesotsialisticheskogo realizma [A New Man, a New Woman and a Positive Hero or Towards Gender Semiotics in Literature of Socialist Realism Time], [v:] Voprosy literatury. 1992, № 1, s 184–205.
• Lebedeva E.G., Sovetskaya kultura: ideologiya i mifologiya [Soviet Culture: Ideology and Mythology], [v:] Trudy Russkoj antropologicheskoj shkoly, Moskva: RGGU, 2012, vyp. 11, s. 283–292.
• Lichnost v XX stoletii: analiz burzhuaznykh teorij [A Personality of the XX Century: a Research on Bourgeois Theories], otv. red. M. B. Mitin, Moskva: Mysl, 1979.
• Lunacharskij А.V., Iskusstvo kak vid chelovecheskogo povedeniya [Art as an Expression of Human Behaviour], Moskva-Leningravd: Gos. med. izd-vo, 1931.
• Pro perebudovu literaturno-khudozhnikh orhanizatsii [About a Redevelopment of Literature and Artistic Institutions]: postanova Politbiuro TsK VKP (b) vid 23 kvitnia 1932 r., [v:] Elektronnyi resurs: http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/USSR/1932.htm (13.10.2014).
• Riker P., Ideolohiia ta utopiia [Ideology and Utopia], Kyiv: Dukh i litera, 2005.
• Sovetskoe bagatstvo: stati o kulture, literature i kino [Soviet Cornucopia: Articles about Culture, Literature and Cinema], red. M. R. Balina, Sankt-Peterbur: Аkademicheskij proekt, 2002.
• Sotsrealisticheskij kanon [A Canon of Socialistic Realism], pod obshh, red. Kh. Gyuntera, E. Dobrenko, Sankt-Peterburg: Аkademicheskij proek, 2000.
• Kharkhun V., Sotsrealistychnyi kanon v ukrainskii literaturi: heneza, rozvytok, modyfikatsii [A Socrealistic Canon in Ukrainian Literature: Beginning, Development, Modifications], Nizhyn: TOV „Hidromaks”, 2009.
• Socrealizm: fabuły - komunikaty - ikony [Socialistic Realism: Plots - Messages - Icons], red. Krzysztof Stępnik, Magdalena Piechota, Lublin: Wyd-wo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, 2006.
• Studia Sovietica: zbirnyk, vidp. red. V. P. Kharkhun, Kyiv: In-t lit-ry im. T. H. Shevchenka NAN Ukrainy, 2010, vyp. 1: Ideolohichni ta estetychni stratehii sotsrealizmu.
• Studia Sovietica: zbirnyk, vidp. red. V. P. Kharkhun, Kyiv: In-t lit-ry im. T. H. Shevchenka NAN Ukrainy, Nizhyn: Vydavets PP Lysenko M. M., 2011, vyp. 2: Semiosfera radianskoi kultury: znaky i znachennia.
• Studia Sovietica: zbirnyk, vidp. red. V. P. Kharkhun, Kyiv: In-t lit-ry im. T. H. Shevchenka NAN Ukrainy, Nizhyn: Vydavets PP Lysenko M. M., 2014, vyp. 3: Khronolohiia radianskoi kultury: konstanty y transformatsii.

Identifiers

DOI

10.14746/sup.2020.8.2.08