Передчуття кінця: криза модерного світовідчуття в романі віктора домонтовича без ґрунту

• Authors: Jurij Hanoszenko

Title variants

EN

Anticipation the end: the crisis of the modern perception of the world in Viktor Domontovych’s novel without foundation

PL

Oczekiwanie końca: kryzys nowoczesnego odczuwania świata w powieści Wiktora Domontowycza bez gruntu

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest badaniu ewolucji myślenia twórczego Wiktora Domontowycza w jego ostatniej powieści Bez gruntu. Właśnie ta powieść stała się w naszych czasach intertekstem służącym do badań filozoficznych i kulturoznawczych. W swoich artykułach naukowych i krytycznych poświęconych końcowi epoki autor stale porusza problem wyczerpania wartościowych i estetycznych systemów nowoczesności, które stały się podstawą jego wczesnej twórczości artystycznej. To właśnie analiza postrzegania przez Domontowycza granic epok, wyczerpanie się kulturowego paradygmatu nowoczesności i ucieleśnienie jego poglądów w zakresie sztuki sprawia, że studium to jest aktualne w dzisiejszej sytuacji zmiany podwalin współczesnej kultury światowej. Badania opierają się na strukturalno-semiotycznym podejściu do interpretacji tekstu literackiego, co pozwala na uwzględnienie różnych poziomów organizacji tekstu i dotarcie do szerszych kulturowych uogólnień. Niniejsze opracowanie pozwoli lepiej zrozumieć autorską koncepcję kryzysu kultury i poetykę powieści Bez gruntu.

EN

The article is devoted to the evolution of Victor Domontovych’s creative thinking in his last novel Without Foundation. This work of art became a resume of his writing and an intertext for his philosophical and culturological research in scientific and critical articles from this period. The basic theme of this novel is the end of the epoch; the author addresses the theme of the exhaustion of modernity’s value and aesthetic systems, which formed the basis of his early artistic works. The analysis of Domontovych’s perception of the epoch boundary, his exhaustion of the cultural paradigm of modernism and the embodiment of his conclusions in the works make the research relevant, especially in terms of the changing landmarks of modern global culture. The research is based on the structural-semiotic methodology of literary text interpretations, which allows the different levels of the text organization to be reviewed, thus reaching wider cultural generalizations. This study helps to better understand the author’s concept of the culture crisis and the poetics of the novel Without Foundation.

Keywords

EN

modernity; Victor Domontovych; cultural epoch; crisis; world perception

PL

nowoczesność; Wiktor Domontowycz; epoka kulturowa; kryzys; odczuwanie świata

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Ukrainica Posnaniensia
• Year: 2021
• Volume: 9
• Issue: 2
• Pages: 85-96

Dates

published

2021

Contributors

author

Jurij Hanoszenko

• Запорізький державний медичний університет, Запоріжжя – Україна

• https://orcid.org/0000000166492376

References

• Aheieva V., Poetyka paradoksa: Intelektualna proza Viktora Petrova-Domontovycha [Poetics of paradox: Intellectual prose of Victor Petrov-Domontovich], Kyiv: Fakt, 2006.
• Belimova T., Literatura ukrainskoho modernizmu: „Divchyna z vedmedykom” Viktora Domontovycha [Literature of Ukrainian modernism: „Girl with a bear” by Victor Domontovych], [v:] „Ukrainska literatura v zahalnoosvitnii shkoli”, 2004, № 7, s. 12–15.
• Briukhovetskyi V., Viktor Petrov: verkhy doli verkhy i doli [Victor Petrov: on horseback of fate, top and bottom], Kyiv: Tempora, 2013.
• Vasylyshyn I. , Virtualnyi svit ukrainskoho ekzystentsializmu (Iu. Kosach i V. Domontovych) [The virtual world of Ukrainian existentialism (Y. Kosach and V. Domontovych)], [v:] „Slovo i Chas”, 2003, № 6, s. 70–75.
• Hirniak M., Taiemnytsia rozdvoienoho oblychchia: Avtorska svidomist v intelektualnii prozi Viktora Petrova-Domontovycha [The Mystery of the Forked Face: Author’s Consciousness in the Intellectual Prose of Viktor Petrov-Domontovych], Lviv: Litopys, 2008.
• Demchyk T., V. Petrov – mifotvorets, abo Zamaskovane oblychchia avtentychnosti (na materiali romaniv „Doktor Serafikus” i „Bez gruntu”) [V. Petrov – myth-maker, or Masked face of authenticity (based on the novels „Doctor Seraficus” and „Without Ground”)], [v:] „Naukovi zapysky NaUKMA. Filolohichni nauky”, 2011, № 124, s. 38–48.
• Dneprov V., Chertу romana ХХ veka [Features of the novel of ХХ century], Moskva–Lenynhrad: Sov. pysatel,1965.
• Lavrinenko Yu., Na shliakhakh syntezy kliarnetyzmu [On the way to synthesis of klyarnetizm], [Niu-York]: Suchasnist, 1977.
• Liotar Zh.-F., Sostoyanie postmoderna [The Postmodern Condition], Moskva: Institut e’ksperimental’noj sociologii, 1998.
• Narivska V., „Personalna istoriia” Viktora Petrova, abo ne shostyi u hroni [Viktor Petrov’s „personal history”, or Not sixth in the bunch], [v:] „Filolohichni seminary. Neoklasyky i filolohichna metodolohiia literaturoznavstva”, 2014, № 17, s. 83–97.
• Pavlychko S., Dyskurs modernizmu v ukrainskii literaturi [The discourse of modernism in Ukrainian literature], Kyiv: Lybid, 1999.
• Portnov A., Istorii istorykiv. Oblychchia y obrazy ukrainskoi istoriohrafii XX stolittia [Stories of historians. Faces and images of Ukrainian historiography of the XX century], Kyiv: Krytyka, 2011.
• Pronkevych O., M. de Unamuno – Kh. Orheta-i-Haset – V. Domontovych: „istorii vyhadanykh kokhan” [M. de Unamuno – H. Orgeta-y-Gasset – V. Domontovych: „stories of fictional love”], [v:] „Magisterium. Vypusk chetvertyi. Literaturoznavchi studii”, Kyiv, 2000, s. 74–79.
• Pukhonska O., Totalitaryzm i literatura: vid vzaiemodii do vykryttia [Totalitarianism and literature: from interaction to detection], [v:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2020, t. VIII/2, s. 131–140.
• Fizer I., Ukrainskyi Fuko chy frantsuzkyi Petrov? Raziucha skhozhist dvokh istoriosofiv Shostyi u hroni. V. Domontovych v istorii ukrainskoi prozy [Sixth in the bunch. V. Domontovych in the history of Ukrainian prose], [v:] „Naukovi zapysky NaUKMA. Filolohiia”, 1999, № 17, s. 42–44.
• Sherekh Yu., Shostyi u hroni. V. Domontovych v istorii ukrainskoi prozy [Sixth in the bunch. V. Domontovych in the history of Ukrainian prose], [v:] Yu. Sherekh, Poza knyzhkamy i z knyzhok, Kyiv: Chas, 1998.
• E’pshtejn M., Postmodern v Rossii: literatura i teoriya [Postmodern in Russia: Literature and Theory], Moskva: LIA R. E’linina, 2000.
• Grebeniuk T., Possible Worlds of Planet Solaris: The Reader’s Consciousness in the Condition of Indeterminacy, [v:] „Pshestsheni Teorii”, 2020, nr 33, s. 209–227.
• Spysok vykorystanykh dzherel [References]
• Domontovych V., Proza. Try tomy [Prose. Three volumes], t. 2, Niu-York: Suchasnist, 1989.
• Petrov V., Rozvidky. V 3 tomakh [Intelligences. In 3 volumes], t. 2, Кyiv: Теmpora, 2013.

Identifiers

DOI

10.14746/sup.2021.9.2.07

Biblioteka Nauki

2090132