Literatura ukraińska XX wieku: spojrzenie retrospektywne

• Authors: Jarosław Poliszczuk

Title variants

EN

20th century Ukrainian literature: a retrospective view

UK

Українська література XX століття: ретроспективний погляд

Abstracts

EN

The author of the article analyzes Ukrainian literature of the past century as a part of the history of literature. He draws attention to the peculiarities of the literary canon as well as to the interruption in the process of literary development during the different colonial and totalitarian periods. Adverse social conditions determined the neglect of the tradition. Colonial and totalitarian circumstances slowed down the search for a proper form for a long time, and only during the period of Ukraine’s independence did it become possible to make up for past losses. Overcoming all crises, Ukrainian literature has shown extraordinary vitality and resilience. Such circumstances created the conditions at the end of the twentieth century for the realization of a new quality in its literature, which is being formed to this day.

PL

Autor ujmuje literaturę ukraińską XX stulecia jako część historii literatury. Wskazuje na specyfikę tworzenia kanonu literackiego, a także analizuje przerwy w rozwoju literatury. Niekorzystne warunki społeczne spowodowały zaniedbanie tradycji. Kolonialne i totalitarne okoliczności przez długi czas spowalniały poszukiwanie właściwej formy i tylko w okresie niepodległości Ukrainy udało się zrekompensować straty z przeszłości. Przezwyciężając pęknięcia i kryzysy, literatura ukraińska wykazała się niezwykłą żywiołowością i odpornością. Pod koniec XX wieku stworzyło to warunki, aby osiągnąć nową jakość i ten proces trwa do dziś.

Keywords

EN

literature; canon; writer; generation; national culture; tradition

PL

literatura; kanon; pisarz; generacja; kultura narodowa; tradycja

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Ukrainica Posnaniensia
• Year: 2021
• Volume: 9
• Issue: 2
• Pages: 165-176

Dates

published

2021

Contributors

author

Jarosław Poliszczuk

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000190817900

References

• Andreichyk M., Intelektual yak heroi ukrainskoi prozy 90-kh rokiv [Intellectual as a hero of Ukrainian prose of the 1990s], per. z anhl. I. Andrushchenka, Lviv: Piramida, 2014.
• Andrusiak I., „Potsilunok kriz rebra svitla” [Kiss through the ribs of the world], [v:] „Ukrainska literatura sohodni. Eseistyka”, upor. V. Medvid, Kyiv: Neopalyma kupyna, 2005, s. 223–232.
• Bila A., Ukrainskyi literaturnyi avangard: poshuky, stylovi napriamky [Ukrainian literary avantgarde: searches, stylistic directions], Kyiv: Smoloskyp, 2006.
• Hundorova T., Pisliachornobylska biblioteka: Ukrainskyi literaturnyi postmodernizm [Post-Chernobyl Library: Ukrainian literary postmodernism], Kyiv: Krytyka, 2005.
• Danylenko V., Lisorub u pusteli [Logger in the wilderness], Kyiv: Akademiia, 2008.
• Dziuba I., Chy usvidomliuiemo natsionalnu kulturu yak tsilisnist? [Do we recognize national culture as integrity?], [v:] „Z krynytsi” lit: u 3 t., t. 2, Kyiv: vyd-vo „Oberehy”, „Helikon”, 2001, c. 578–594.
• Lavrinenko Yu., Zrub i parosti. Literaturno-krytychni statti, esei, refleksii [Log cabin and parity. Literary and critical articles, essays, reflections], Miunkhen: Suchasnist, 1971.
• Morenets V., Proshchannia z ideolohichnoiu «vichnistiu» (pohliad na ukrainsku poeziiu 80–90-kh rokiv) [Farewell to ideological „eternity” (a look at Ukrainian poetry of the 80’s and 90’s)], [v:] Oksymoron. Literaturoznavchi statti, doslidzhennia, esei [„Ocsymoron. Literary articles, research, essays”], Kyiv: Fakt, 2010, s. 13–33.
• Morenets V., Ukrainskyi literaturnyi kanon: mify i realnist [Ukrainian literary canon: myths and reality], [v:] „Oksymoron. Literaturoznavchi statti, doslidzhennia, esei” [„Ocsymoron. Literary articles, research, essays”], Kyiv: Fakt, 2010, s. 13–33.
• Pavlyshyn M., Kanon ta ikonostas: Literaturno-krytychni statti [Canon and iconostasis: literary and critical articles], Kyiv: Chas, 1997.
• Pavlyshyn M., Olha Kobylianska: prochytannia [Olga Kobylyanska: reading], Kharkiv: Akta, 2008.
• Sverstiuk Ye., Shistdesiatnyky i Zakhid [Generation 60s and West], [v:] „Bludni syny Ukrainy” [„The whone sons of Ukraine”], Kyiv: Znannia Ukrainy, 1993, s. 23–33.
• Tarnashynska L., Ukrainske shistdesiatnytstvo: Profili na tli pokolinnia (Istoryko-literaturnyi ta poetykalnyi aspekty) [Ukrainian generation of the 60’s: profiles against the background of a generation], Kyiv: Smoloskyp, 2010.
• Tynjanov Ju., Literaturnyj fakt [Literary fact], [v:] Тынянов Ю., „Arhaisty i novatory” [„Archaists and innovators”], Leningrad: Pryboj, 1929, s. 5–29.
• Kharchuk R., Suchasna ukrainska proza: postmodernyi period [Modern Ukrainian prose: postmodern period], Kyiv: Akademiia, 2008.
• Matusiak A., Wyjść z milczenia. Dekolonialne zmagania literatury i kultury ukraińskiej XXI wieku z traumą kolonialną [Get out of silence. The decolonal struggles of Ukrainian literature and culture of the 21st century with colonial trauma], Wojnowice – Wrocław: Wydawnictwo KEW, 2019.
• Nowacki A., Treść versus forma. Z rozważań nad naturą tekstu literackiego w świetle ukraińskich manifestów literackich lat 20. XX wieku [Content versus form. From the considerations on the nature of the literary text in the light of the Ukrainian literary manifestoes of the 1920s], [v:] „Studia Ukranica Posnaniensia”, 2020, z. VIII/2, s. 119–130.
• Tucker A., The Legacies of Totalitarianisn. A Theoretical Framework, New York: Cambridge University Press, 2015.
• Yurchak A., Everything was forever, until it was no more: The last Soviet generation, Princeton: Princeton university press, 2006.
• Lavrinenko Yu., Rozstriliane vidrodzhennia: Antolohiia 1917–1933. Poeziia – proza – drama – esei [Shot revival: Anthology 1917–1933. Poetry – prose – drama – essays], Paryzh: Kultura, 1959.
• Ukrainski literaturni shkoly ta hrupy 60–90-kh rr. KhKh st. Antolohiia vybranoi poezii ta eseistyky [Ukrainian literary schools and groups of the 60-90’s Twentieth century. Anthology of selected poetry and essays], upor. V. Gabor, Lviv: LA „Piramida”, 2009.

Identifiers

DOI

10.14746/sup.2021.9.2.13

Biblioteka Nauki

2090306