Prawo stopniowości w posynodalnych adhortacjach o rodzinie Familiaris consortio i Amoris laetitia

• Authors: Krzysztof Gryz

Title variants

EN

Law of Gradualness in the Post-synodal Exhortations on the Family Familiaris con-sortio and Amoris laetitia

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Życie moralne jest dynamicznym procesem nieustannego rozpoznawania woli Boga i odpowiedzi człowieka na Boże wezwanie skierowane do niego w konkretnych uwarunkowaniach, w których się znajduje. Ten proces jest naznaczony swoistym napięciem między obiektywnym i niezmiennym prawem Bożym, a zmieniającymi się sytuacjami i okolicznościami, które nadają ludzkim wyborom charakter niepowtarzalny. Mając na uwadze ów dynamizm refleksja duszpasterska Kościoła wypracowała kategorię prawa stopniowości, która znalazła zastosowanie w odniesieniu do małżeństwa i życia rodzinnego w adhortacji Jana Pawła II Familiaris consortio, a później w adhortacji Franciszka Amoris laetitia. Celem artykułu jest analiza zarówno samej kategorii prawa stopniowości, jego interpretacji teologicznych, jak też sposobu stosowania go w duszpasterstwie, które proponują dokumenty papieskie.

EN

Moral life is a dynamic process of constant recognizing of God's will and the man’s re-sponse to God in the concrete conditions in which man finds himself. This process is marked by a specific tension between the objective and unchangeable law of God, and the changing situations and circumstances that give human choices unique character. Bearing in mind that dynamism, the Church’s pastoral reflection developed a category of gradual law that applied to marriage and family life in the exhortation of John Paul II, Familiaris consortio and later in Francis’ exhortation Amoris laetitia. The purpose of the article is to analyze both the category of the law of gradualness, its theological interpretations, and the manner in which it can be applied in the pastoral practice offered by the papal documents.

Keywords

PL

prawo moralne; sumienie; małżeństwo; duszpasterstwo rodzin; Magisterium Kościoła; Jan Paweł II; Franciszek

EN

moral law; conscience; marriage; pastoral care of the family; hierarchical Magiste-rium; Pope John Paul II; Pope Francis; moral law; conscience; marriage; pastoral care of the family; hierarchical Magiste-rium; Pope John Paul II; Pope Francis

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2018
• Volume: 13
• Issue: 1(23)
• Pages: 153-179

Dates

published

2018-09-18

Contributors

author

Krzysztof Gryz

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny

References

• Augustyn, De natura et gratia, c. 43, 50: CSEL 60, 270.
• Cófreces Merino E., García de Haro R. (2004), Teologia moralna fundamentalna, tłum. A. Liduchowska, Kraków.
• Franciszek (2016), Adhortacja apostolska Amoris laetitia (19 marca 2016), https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/adhortacje/amoris_laetitia_19032016.html [dostęp: 31.05.2018].
• Franciszek (2015), Adhortacja apostolska Evangelii gaudium (24 listopada 2013), http://www.niedziela.pl/download/adhortacja_evangelii_gaudium.pdf [dostęp: 31.05.2018].
• Franciszek, Homilia podczas Mszy św. z nowymi kardynałami (15 lutego 2015), „Acta Aposto-licae Sedis” 107, s. 257.
• García de Haro R. (1988), Gradualidad de la ley y ley de la gradualidad, w: AA.VV., La paternidad responsable, Madryt, s. 107-128.
• Irrazábal G. (2004), La ley de la gradualidad como cambio de paradigma, „Moralia” nr 27, s. 167-190.
• Irrazábal G. (2010), ¿Existe una gradualidad inherente a la ley moral?, „Revista Teología” nr 47, s. 167-187.
• Jan Paweł II (1981), Adhortacja apostolska Familiaris consortio (22 listopada 1981), https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/adhortacje/familiaris.html [dostęp: 31.07.2018].
• Jan Paweł II (1993), Encyklika Veritatis splendor (6 sierpnia 1993), https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/encykliki/veritatis_1.html [dostęp: 31.07.2018].
• Jan Paweł II (1996), Lettera al Card. William W. Baum in occasione del corso sul foro interno organizzato dalla Penitenzieria Apostolica (22 marca 1996), 5: Insegnamenti, XIX, 1.
• Jan Paweł II (1986), Nikt nie może realizować miłości inaczej niż w prawdzie (25 października 1980), 8, w: Jan Paweł II, Nauczanie papieskie, t. III/2, Poznań ̶ Warszawa, s. 517-521.
• Jan Paweł II (1984), Adhortacja apostolska, Reconciliatio et poenitentia (2 grudnia 1984), https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/adhortacje/reconciliatio.html [dostęp: 31.07.2018].
• Kampowski S., Granados J., Pérez-Soba J. (2016), Amoris laetitia. Accopmagnare, discernere, integrare, Rzym.
• Kongregacja Nauki Wiary (1994), List do biskupów Kościoła katolickiego na temat przyjmo-wania Komunii św. przez wiernych rozwiedzionych żyjących w nowych związkach (14 września 1994), http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_14091994_rec-holy-comm-by-divorced_pl.html [dostęp: 31.07.2018].
• Kupczak J., Jaklewicz T. (2017), Przeciętność to nie ideał. O debacie wokół adhortacji „Amo-ris laetitia” i wierności nauczaniu Jana Pawła II o rodzinie mówi Jan Paweł II, „Gość Nie-dzielny” 5 marca, nr 9.
• Melina L. (1996), Moral. Entre la crisis y la renovación, Barcelona.
• Międzynarodowa Komisja Teologiczna (2010), W poszukiwaniu etyki uniwersalnej: nowe spoj-rzenie na prawo naturalne (27 marca 2009), Kraków.
• Papieska Rada ds. Rodziny (1997), Vademecum dla spowiedników. O niektórych zagadnie-niach moralnych dotyczących życia małżeńskiego (12 lutego 1997), http://www.spowiedz.pl/vademecum.htm [dostęp: 31.07.2018].
• Ratzinger J. (1985), Le fonti della teologia morale, Cris Documenti, Rzym.
• Ratzinger J. (1981), Podsumowanie dyskusji nad „Dokumentem podstawowym”, „Chrześcija-nin w Świecie” nr 98, s. 16-20.
• Świerczek A. (2013), Wolne związki w świetle nauczania Kościoła o małżeństwie, Kraków.
• Tomasz z Akwinu (1975-1986), Suma teologiczna, tłum. P. Bełch, London.
• Wicher W. (1969), Podstawy teologii moralnej, Poznań ̶ Warszawa ̶ Lublin.
• You A. (1991), La loi de gradualité: une nouveauté en morale?, Paris.

Identifiers

DOI

10.14746/tim.2018.23.1.9