Biblijne fundamenty encykliki Humanae vitae

• Authors: Janusz Nawrot

Title variants

EN

The Biblical foundations of the encyclical Humanae vitae

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

50 lat po opublikowaniu encykliki Humanae vitae, nawet w łonie samego Kościoła wybuchł ostry spór o jej zasadność. Został on następnie rozszerzony o możliwość kierowania życiem wierzących przez magisterium Kościoła oraz granice wolności wyboru człowieka życia według uznanych przez niego zasad. Dokument jest świadectwem zarówno odpowiedzialności papieża wobec Chrystusa i świata za niezmienność prawd nauczanych przez Kościół, jak i odważnego podjęcia tematów seksualnego pożycia małżonków w dobie ogólnego rozluźnienia lub zanego­wania kryteriów moralnych stojących na straży nierozerwalności związku małżeńskiego. Nie dziwi, że papież sięgnął po nieliczne wprawdzie, lecz znamienne teksty biblijne, by uzasadnić wagę podejmowanych zagadnień oraz ich trwałość w odniesieniu do życia poszczególnych wie­rzących. Poniższy artykuł próbuje wykazać, że dobór tekstów Pisma Świętego nie tylko nie był przypadkowy, lecz całkowicie uzasadnia trudne do zaakceptowania przez współczesną mental­ność prawdy poruszane w encyklice. Ze względu na ograniczone rozmiary pracy poruszone zostaną tylko te cytaty, które ukazują głębię zakotwiczenia tekstu encykliki w prawdach wy­ni­kających z nieomylnego słowa Bożego, co posiada niemały wpływ na uzasadnienie jej niena­ruszalności w kwestiach moral­nych szeroko pojmowanej ludzkiej płcio­wości w świetle nau­czania Kościoła.

EN

The problems presented in Humanae vitae have become the object of harsh disagreement even in the Church some fifty years after the encyclical's publication. The dispute has been extended to the possibility that the Magisterium of the Church should give lay people some direction in their lives. Moreover, the disagreement has also concerned the boundaries of freedom of choice for a person who wants to live by their accepted rules. The document in question is a testimony to the pope's responsibility to Christ and the world for the immutability of truths taught by the Church. It is also a courageous testament to the issue of sexual intercourse of spouses in the age of a general slackening or negation of morals which guard the indissolubility of marriage. It comes as no surprise that the pope referred to the few – yet important – biblical texts in order to justify the rightness and significance of the undertaken issues, as well as their permanence in the lives of particular people of faith. The present paper attempts to prove that the choice of the biblical texts was not random; moreover, this paper fully justifies the truths touched upon in the encyclical which are difficult to accept in the contemporary mentality. Due to the limited character of this research, it will only deal with those quotations that show the depth of the encyclical's anchorage in the truths resulting from the infallible Scripture, which has a strong bearing on the justification of the encyclical's sanctity in the moral issues of widely understood human sexuality in the light of the Church teachings.

Keywords

PL

nauczanie Kościoła; moralność; Biblia; Humanae vitae; Paweł VI; encykliki papieskie

EN

Teachings of the Church; morality; Bible; Humanae vitae; Pope Paul VI; papal encyclicals; Teachings of the Church; morality; Bible; Humanae vitae; Pope Paul VI; papal encyclicals

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2018
• Volume: 13
• Issue: 2(24)
• Pages: 45-65

Dates

published

2019-03-22

Contributors

author

Janusz Nawrot

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Teologiczny

• https://orcid.org/0000-0002-2498-5081

References

• Allen L.C. (1004), Ezekiel 1-19, Word Biblical Commentary 28, Dallas.
• Anders M. (1997), What You Need to Know About Bible Prophecy in 12 Lessons, Nashville–Dallas–Mexico City–Rio de Janeiro.
• Bailly A. (1963), Le dictionnaire grec-français, Paris.
• Barker K.L. (1999), W. Bailey, Micah – Nahum – Habakkuk – Zephaniah. An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture, The New American Commentary 20, Nashville.
• Bie¬saga T. (2011), Personalizm etyczny K. Wojtyły, w: Encyklopedia filozofii polskiej, t. 2, red. A. Maryniarczyk, Lublin.
• Blomberg C.L. (1992), Matthew: An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture, The New American Commentary 22, Nashville.
• Boring M.E., Craddock F.B. (2009), The People’s New Testament Commentary, Louisville.
• Carroll J.T. (2012), Luke: A Commentary, The New Testament Library, Louisville.
• ---
• Foulkes F. (1989), The Letter of Paul to the Ephesians: An Introduction and Commentary, Tyndale New Testament Commentaries, Grand Rapids–Cambridge.
• Fowl S.E. (2012), Ephesians: A Commentary, The New Testament Library, Louisville.
• France R.T. (2007), The Gospel of Matthew, The New International Commentary on the New Testament, Grand Rapids.
• Geldenhuys N. (1971), The Gospel of Luke, The New International Commentary on the New Testament, Grand Rapids.
• Gilde R., Mark J., Warring A. red. (2017), Europe’s 1968: Voices of Revolt, Oxford.
• Godet F.L. (2004), A Commentary on the Gospel of St. Luke, Eugene.
• Goniszewski P. (2015), Egzegeza Mt 28,16-20 z hebrajskiej wersji Ewangelii wg św. Mateusza (shemtob), „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie” 22, s. 11-19.
• Haręzga S. (2007), Formuła „Bóg jest miłością” w 1 J 4, 8. 16 i jej recepcja z pierwszej encyklice Benedykta XVI, „Collectanea Theologica” 77, nr 3, s. 63-79.
• Harrington D.J. (1991), The Gospel of Matthew, Sacra Pagina, t. 1, Collegeville.
• Hauck F. (1965), art. κόπος, κοπιάω, Theological Dictionary of the New Testament t. 3, s. 827-830.
• Hoehner H.W. (2002), Ephesians: An Exegetical Commentary, Grand Rapids.
• Johnson T.F. (1993), 1, 2 and 3 John, New International Biblical Commentary, Peabody.
• Johnson L.T. (1991), The Gospel of Luke, Sacra Pagina, t. 3, Collegeville.
• Kotecki D. (2016), Chrzest „w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego” (Mt 28,19) w ujęciu biblijnym: od egzegezy do aktualizacji, „Człowiek i Teologia” t. 35, nr 3, s. 11-37.
• Krajewski W. (2006), Etyka jako filozofia pierwsza. Doświad¬czenie normatywnej mocy prawdy źró¬dłem i podstawą etyki, Lublin.
• Krawczyk R. (2014), Dziękczynny hymn Symeona (Łk 2,25-35), „Studia Redemptorystowskie” 12, s. 256-264.
• Kruse C.G. (2000), The Letters of John, The Pillar New Testament Commentary, Grand Rapids.
• Langkammer H. (2001), List do Efezjan, Pismo Święte Nowego Testamentu, Lublin.
• Léon-Dufour X. (1993), Lecture de l’Évangile selon Jean : Les adieux du Seigneur (chapîtres 13-17), t. 3, Paris.
• Mędala S. (2008), Ewangelia według świętego Jana, rozdziały 13-21, Nowy Komentarz Biblijny, Nowy Testament, t. IV/2, Częstochowa.
• Mickiewicz F. (2011), Ewangelia według świętego Łukasza, rozdziały 1-11, Nowy Komentarz Biblijny, Nowy Testament, t. III/1, Częstochowa.
• Morris L. (1992), The Gospel According to Matthew, The Pillar New Testament Commentary, Grand Rapids.
• Mounce R.H. (1995), Romans: An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture, The New American Commentary 27, Nashville.
• Notificationes e curia Metropoli¬tana Cracoviensi, nr 1-4 A.D. 1969, s. 71-105.
• Paciorek A. (2004), Ewangelia według świętego Mateusza, rozdziały 1-13, Nowy Komentarz Biblijny, Nowy Testament, t. 1, cz. 1, Częstochowa.
• Paciorek A. (2008), Ewangelia według świętego Mateusza, rozdziały 14-28, Nowy Komentarz Biblijny, Nowy Testament, t. 1, cz. 2, Częstochowa.
• Parzyszek C. (2010), Treść pojęcia „nowa ewangelizacja” według Jana Pawła II, „Kultura – Media – Teologia” 2, s. 135-151.
• Phillips J. (2005), Exploring the Gospel of Luke: An Expository Commentary, John Phillips Commentary Series, Grand Rapids.
• Phillips J. (1999), Exploring the Gospel of Matthew: An Expository Commentary, John Phillips Commentary Series, Grand Rapids.
• Rengstorf K.H. (1967), art. μαθητεύω, Theological Dictionary of the New Testament, t. 4, s. 461.
• Rensberger D. (1997), 1, 2, & 3 John, Abingdon New Testament Commentaries, Nashville.
• Schnackenburg R. (2002), The Gospel of Matthew, Grand Rapids–Cambridge.
• Senior D. (1998), Matthew, Abingdon New Testament Commentaries, Nashville.
• Siemieniec T. (2014), Antyewangelizacja i ewangelizacja w świetle Mt 28, 11-20, „Kieleckie Studia Teologiczne” 13, s. 119-134.
• Stanley J. (2013), Rebuilding the Church: Pope Francis and After, b.m.
• Stein R.H. (1992), Luke: An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture, The New American Commentary 24, Nashville.
• Stott J.R.W. (1995), The Letters of John, Tyndale New Testament Commentaries, Leicester–Grand Rapids.
• Struzik Z. (2010), „Rodzina Bogiem silna mocą swego narodu”. Nauczanie o rodzinie kard. S. Wy¬szyńskiego, „Kultura – Media – Teologia” 3, s. 105-119.
• Szpyra S. (2003), Nakazy misyjne Chrystusa (Mt 28,19), „Nurt SVD” 37/4, s. 7-19.
• Wróbel M.S. (2014), „A Twoją duszę miecz przeniknie” (Łk 2, 35): wspólnota losu Maryi i Jezusa, „Salvatoris Mater” 14/1/4, s. 11-20.

Identifiers

DOI

10.14746/tim.2018.24.2.3