Radzenie sobie ze stresem a rozwój potraumatyczny rodziców dzieci ze spektrum autyzmu

• Authors: Tomasz Gosztyła , Anna Prokopiak , Jacek Pasternak

Title variants

EN

Coping with Stress and Posttraumatic Growth in Parents of Children with Autism Spectrum Disorders

Abstracts

EN

Parents of children with autism spectrum disorders (ASD) are likely to be under a permanentstress. ASD diagnosis is recognized as trauma which, apart from having negative impact, may betreated as developmental factor for parents and lead to posttraumatic growth (PTG). The aim of theresearch was to study the relationship between coping strategies and PTG in the group of 114parents of ASD children, aged 22 to 51. Gratitude variable was also controlled. The hypothesiswas that positive coping strategies are related with PTG. The following research tools were used:Posttraumatic Growth Inventory (PTGI) in adaptation of Ogińska-Bulik and Juczyński, Inventory to Measure Coping Strategies with Stress (Mini-COPE) in the adaptation by Juczyński andOgińska-Bulik and the Gratitude Questionnaire (GQ-6) adapted by Kossakowska and Kwiatek.The research is a part of a wider study which aims to identify the psychological predictors ofPTG in the group of parents of children with ASD. The results indicate the significant role ofpositive coping strategies and gratitude as factors influencing the PTG in the group of surveyedparents.

PL

Bycie rodzicem dziecka ze spektrum autyzmu (ASD) wiąże się z odczuwaniem chronicznego stresu, a sama diagnoza stanowi przeżycie traumatyczne, które oprócz negatywnych konsekwencji może prowadzić do pojawienia się potraumatycznego wzrostu (PTG). Celem badań była analiza związku strategii radzenia sobie ze stresem i PTG przy kontroli zmiennej wdzięczności w grupie 114 rodziców dzieci z rozpoznanym ASD, w wieku 22–51 lat. Założono, że pozytywne strategie radzenia sobie są związane z PTG. Wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju (PTGI) w adaptacji Ogińskiej-Bulik i Juczyńskiego, Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (Mini-COPE) w adaptacji Juczyńskiego i Ogińskiej-Bulik oraz kwestionariusz do badania wdzięczności GQ-6 (Gratitude Questionnaire 6) w adaptacji Kossakowskiej i Kwiatka. Prezentowane badania stanową część większego projektu badawczego, w którym ujmowano psychologiczne korelaty i uwarunkowania występowania PTG u rodziców dzieci z ASD. Wyniki potwierdzają znaczącą rolę pozytywnych strategii radzenia sobie oraz wdzięczności dla rozwoju potraumatycznego badanych.

Keywords

PL

radzenie sobie ze stresem; zaburzenia ze spektrum autyzmu; rozwój potraumatyczny; rodzicielstwo

EN

coping strategies; autism spectrum disorders; posttraumatic growth; parenthood

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski
• Journal: Edukacja-Technika-Informatyka
• Year: 2019
• Volume: 10 Numer specjalny
• Issue: 1
• Pages: 46-52

Dates

published

2019

Contributors

author

Tomasz Gosztyła

• Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych,Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii

author

Anna Prokopiak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Instytut Pedagogiki, Katedra Psychopedagogiki Specjalnej i Socjopedagogiki Specjalnej

author

Jacek Pasternak

• Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych,Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii

References

• Andreica-Săndică, B., Patca, S., Panaete, A., Andreica, S. (2011). The Impact of Autism Diagnosis on the Family. Acta Medica Transilvanica, 16, 478–480.
• Azizzadeh Forouzi, M., Roudi Rashtabadi, O.S., Heidarzadeh, A., Malkyan, L., Ghazanfarabadi, M. (2018). Studying the Relationship of Posttraumatic Growth with Religious Coping and Social Support Among Earthquake Victims of Bam. Health in Emergencies and Disasters Quarterly, 4, 55–61.
• Barr, P. (2011). Posttraumatic Growth in Parents of Infants Hospitalized in a Neonatal Intensive Care Unit. Journal of Loss and Trauma, 16, 117–134.
• Cappe, E., Wolff, M., Bobet, R., Adrien, J. (2011). Quality of Life: A Key Variable to Consider in the Evaluation of Adjustment in Parents of Children with Autism Spectrum Disorders and in the Development of Relevant Support and Assistance Programmes. Quality of Life Research, 20, 1279–1294.
• Casey, L.B., Zanksas, S., Meindl, J.N., Parra, G.R., Cogdal, P., Powell, K. (2012). Parental Symptoms of Posttraumatic Stress Following a Child’s Diagnosis of Autism Spectrum Disorder: A Pilot Study. Research in Autism Spectrum Disorders, 6, 1186–1193.
• Dirik, G.A., Karanci, N. (2008). Variables Related to Posttraumatic Growth in Turkish Rheumatoid Arthritis Patients. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 15, 193–203.
• Emmons, R.A., Mishra, A. (2011) Why Gratitude Enhances Well-being. What We Know, What We Need to Know. W: K.M. Sheldon, T.B. Kashdan, M.F. Steger, (red.), Designing Positive
• Psychology: Taking Stock and Moving Forward (s. 248–264). New York: Oxford University Press.
• Gosztyła, T., Gelleta, K. (2015). Marital Quality and Religiousness of Couples Parenting Children with Autism. Polish Journal of Applied Psychology, 13, 41–52.
• Juczyński, Z., Ogińska-Bulik, N. (2009). Narzędzia Pomiaru Stresu i Radzenia Sobie ze Stresem. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
• Karami, A. Kahrazei, F., Arab, A. (2018). The Role of Humor in Hope and Posttraumatic Growth among Patients with Leukemia. Journal of Fundamentals of Mental Health, 20, 176–184.
• Krakovich, T., McGrew, J., Yu, Y., Ruble, L. (2016). Stress in Parents of Children with Autism Spectrum Disorder: An Exploration of Demands and Resources. Journal of Autism and Developmental Disorders, 46, 2042–2053.
• Kossakowska, M., Kwiatek, P. (2014). Polska adaptacja kwestionariusza do badania wdzięczności GQ-6. Przegląd Psychologiczny, 57, 503–514.
• Loiselle, K.A., Devine, K.A., Reed-Knight, B., Blount, R.L. (2011). Posttraumatic Growth Associated with a Relative’s Serious Illness. Families, Systems & Health: The Journal of Collaborative Family Health Care, 29, 64–72.
• Markoulakis, R., Fletcher, P., Bryden, P. (2012). Seeing the Glass Half Hull: Benefits to the Lived Experiences of Female Primary Caregivers of Children with Autism. Clinical Nurse Specialist, 26, 48–56.
• Morton, R.D., White, M.J., Young, R.M. (2015). Posttraumatic Growth in Family Members Living with a Relative Diagnosed with Schizophrenia. Journal of Loss and Trauma, 20, 229–244.
• Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2010). Rozwój potraumatyczny – charakterystyka i pomiar. Psychiatria, 7, 129–142.
• Ogińska-Bulik, N. (2013). Potraumatyczny wzrost – zróżnicowanie ze względu n rodzaj doświadczonego zdarzenia oraz płeć i wiek badanych osób. Act Universitalis Lodziensis. Folia Psychologica, 17, 51–66.
• Peterson, C., Park, N., Pole, N., D’Andrea, W., Seligman, M.E.P. (2008). Strengths of Character and Posttraumatic Growth. Journal of Traumatic Stress, 21, 214–217.
• Phelps, K.W., McCammon, S.L., Wuensch, K.L., Golden, J.A. (2009). Enrichment Stress, and Growth from Parenting an Individual with an Autism Spectrum Disorder. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 34, 133–141.
• Pisula, E. (2012). Rodzice dzieci z autyzmem. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
• Prati, G., Pietrantoni, L. (2009). Optimism, Social Support, and Coping Strategies as Factors Contributing to Posttraumatic Growth: A Meta-Analysis. Journal Of Loss & Trauma, 14, 364–388.
• Tedeschi, R.G., Calhoun, L.G. (2004). Posttraumatic Growth: Conceptual Foundations and Empirical Evidence. Psychological Inquiry, 15, 1–18.
• Tuncay, T. (2015). Problem-Focused Coping Strategies Predict Posttraumatic Growth in Veterans with Lower-Limb Amputations. Journal of Social Service Research, 41, 466–483.
• Wilson J.Z, Marin D., Maxwell K., Cumming, J., Berger, R., Saini, S., Ferguson, W., Chibnall, J.T. (2016). Association of Posttraumatic Growth and Illness-Related Burden with Psychosocial Factors of Patient, Family, and Provider in Pediatric Cancer Survivors. Journal of Traumatic Stress, 29, 448–456.
• Zhang, W., Yan, T., Dub, Y., Liu, X. (2013). Relationship between Coping, Rumination and Posttraumatic Growth in Mothers of Children with Autism Spectrum Disorders. Research in Autism Spectrum Disorders, 7, 1204–1210.

Identifiers

DOI

10.15584/eti.2019.5.5

Biblioteka Nauki

2042518