Wielokulturowe stanowisko w Wysokiej, stan. 1, pow. łańcucki – wyniki badań sondażowych z 1995 roku (analiza obiektów nieruchomych i źródeł ceramicznych)

• Authors: Joanna Adamik-Proksa

Title variants

EN

Multicultural site in Wysoka, site 1, Łańcut District – results of trial excavations from 1995 (an analysis of immovable finds and ceramic artefacts)

Abstracts

EN

The aim of the article is to present and analyse immovable finds and ceramic materials of the Mierzanowice, Trzicniec and Tarnobrzeg Lusatian cultures collected from site No. 1 in Wysoka, coming from trial excavations carried out in 1995. The uncovered ceramics indicate typical characteristics of the late phase of the Mierzanowice culture, the classical stage of development of the Trzciniec culture and the oldest phase of the Tarnobrzeg Lusatian culture. Research results in Wysoka, site 1 has also provided very important data on the specificity of settlement in the area of the Rzeszów Foothills.

Keywords

EN

Bronze Age; Mierzanowice culture; Trzciniec culture; Tarnobrzeg Lusatian culture; settlement archeology

• Publisher: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie; Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego; Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
• Journal: Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
• Year: 2022
• Issue: 43
• Pages: 29-72

Dates

published

2022

Contributors

author

Joanna Adamik-Proksa

• Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego

References

• Adamik-Proksa J. 2019. Ekumena ludności kultury trzcinieckiej w Polsce południowo-wschodniej. Studium osadniczo-kulturowe (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 40). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Adamik J., Burghardt M. 2011. Osada tarnobrzeskiej kultury łużyckiej w Białobrzegach, pow. Łańcut, stanowisko 5 w świetle ostatnich badań. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 32, 117–167.
• Adamik J., Burghardt M. 2012. Materiały kultury trzcinieckiej ze stanowiska 8 w Trzebownisku, pow. Rzeszów. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 33, 117–167.
• Adamik J., Burghardt M., Rajpold W. 2016. Materiały kultury trzcinieckiej i tarnobrzeskiej kultury łużyckiej ze stanowiska Wierzawice 4, pow. leżajski. w świetle analiz archeologicznych. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 37, 85–123.
• Bąbel J.T. 2013. Cmentarzyska społeczności kultury mierzanowickiej na Wyżynie Sandomierskiej. Część 2. Źródła (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 24/2). Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
• Berezanska S., Samoljuk W., Taras H. 2011. Cmentarzysko kurhanowe kultury trzcinieckiej z okolic Netiszyna na Wołyniu (grupa I). Archeologia Polski Środkowowschodniej 6, 184–214.
• Blajer W. 1987. Osada w Rzeszowie-Baranówce na tle południowej strefy kultury trzcinieckiej. W: P. Poleska, J. Rydzewski (red.), Kultura trzciniecka w Polsce, 187–191. Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne.
• Blajer W. 1998. Wysoka, gm. Łańcut, woj. rzeszowskie, stan. 1. Rocznik Przemyski 34 (3), 67–71.
• Blajer W. 2004. Wysoka, Gde. Łańcut, Woiw. Rzeszów, Fst. 1 (AZP 103–78/13). Recherches Archeologiques de 1993–1998, 75–80.
• Blajer W. 2014. Wysoka k. Łańcuta: studia, szkice i materiały z dziejów parafii i miejscowości. Wysoka: Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej.
• Blajer W., Przybyła M.S. 2003. Ze studiów nad strukturami osadniczymi epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w zachodniej części Pogórza Rzeszowskiego. W: J. Gancarski (red.), Epoka brązu i wczesna epoka żelaza w Karpatach polskich, 257–301. Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie.
• Chochorowski J. 1989. Cmentarzysko grupy tarnobrzeskiej w Manasterzu (stan. 6), gm. Wiązownica, woj. Przemyśl w świetle dotychczasowych badań. W: A. Barłowska, E. Szałapata (red.), Grupa tarnobrzeska kultury łużyckiej. Materiały z konferencji 12–14 listopada 1986 r. w Rzeszowie, 585–615. Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie.
• Czebreszuk J. 1996. Społeczności Kujaw w początkach epoki brązu. Poznań: Wydawnictwo PSO.
• Czerniak L., Kośko A. 1980. Zagadnienie efektywności poznawczej analizy chronologicznej ceramiki na podstawie cech technologicznych. Archeologia Polski 25, 247–280.
• Czopek S. 1994. Materiały z wielokulturowego stanowiska „Krowia Góra” w Piasecznie, woj. Tarnobrzeg. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za rok 1993, 167–183.
• Czopek S. 1996. Grupa tarnobrzeska nad środkowym Sanem i dolnym Wisłokiem. Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie.
• Czopek S. 2003. „Rzeszowskie” skupisko osadnicze kultury trzcinieckiej. W: J. Gancarski (red.), Epoka brązu i wczesna epoka żelaza w Karpatach polskich, 139–150. Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie.
• Czopek S. 2004. Osady tarnobrzeskiej kultury łużyckiej – wielkość, struktura, funkcjonowanie. W: J. Libera, A. Zakościelna (red.), Przez pradzieje i wczesne średniowiecze. Księga jubileuszowa na siedemdziesiąte piąte urodziny docenta doktora Jana Gurby, 221–238. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Czopek S. 2007. Grodzisko Dolne, stanowisko 22 – wielokulturowe stanowisko nad dolnym Wisłokiem, część I. Od epoki kamienia do wczesnej epoki żelaza (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 4). Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
• Czopek S. 2009. Aktualne problemy w badaniach tarnobrzeskiej kultury łużyckiej. W: S. Czopek, K. Trybała-Zawiślak (red.), Tarnobrzeska kultura łużycka – źródła i interpretacje, 15–29. Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
• Czopek S. 2014. Stanowisko 158 w Jarosławiu, woj. podkarpackie. Część II. Osadnictwo od starszej epoki brązu do okresu rzymskiego (= Via Archaelogica Ressoviensia IV). Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
• Czopek S., Niemasik D., Pasterkiewicz W., Pelisiak A. 2014. Rzeszów, stanowisko 117 – osada wielokulturowa. Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie.
• Czopek S., Podgórska-Czopek J. 1995. Osadnictwo pradziejowe w dolinie dolnego Wisłoka. W: K. Ruszel (red.), Wisłok. Rola rzeki w krajobrazie naturalnym i kulturowym regionu, 27–54. Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie.
• Gancarski J. 1994. Pogranicze kultury trzcinieckiej i Otomani-Fűzesabony – grupa jasielska. W: P. Mitura (red.), Problemy kultury trzcinieckiej, 75–104. Rzeszów: Wydawnictwo Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich – Oddział Warszawski.
• Gardawski A. 1959. Plemiona kultury trzcinieckiej w Polsce. Materiały Starożytne 5, 7–189.
• Gedl M. 1960. Sprawozdanie z drobnych prac archeologicznych przeprowadzonych na terenie województwa rzeszowskiego w 1955 r. Sprawozdania Archeologiczne 9, 85–90.
• Gedl M. 1994. Cmentarzysko z epoki brązu w Bachórzu-Chodorówce. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego.
• Górski J. 1991. Osada kultury trzcinieckiej w Jakuszowicach, cz. I. Badania w Jakuszowicach 1. Kraków: Uniwersytet Jagieloński.
• Górski J. 1998. The foundations of Trzciniec Culture taxonomy in Western Małopolska. Baltic-Pontic Studies 6, 7–18.
• Górski J. 2007a. Chronologia kultury trzcinieckiej na lessach Niecki Nidziańskiej. Kraków: Muzeum Archeologiczne.
• Górski J. 2007b. Powiązania kultury trzcinieckiej z obszarów podkrakowskich z innymi terenami w świetle analizy ceramiki. W: J. Chochorowski (red.), Studia nad epoką brązu i wczesną epoką żelaza w Europie, 253–274. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Górski J. 2015. Osady kultury mierzanowickiej na stanowiskach 10 i 11 w Targowisku, pow. wielicki. W: J. Górski, P. Jarosz (red.), Wielofazowe osady kultury mierzanowickiej w Targowisku i Zakrzowcu na Pogórzu Wielickim (= Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce 3), 33–68. Kraków: Krakowski Zespół do Badań Autostrad.
• Górski J. 2018. Cmentarzysko kultury trzcinieckiej w Guciowie, stan. 6, pow. zamojski. W: J. Górski (red.), Fenomen miejsca. Nekropola kurhanowa z neolitu, epoki brązu i wczesnego średniowiecza w Guciowie, pow. zamojski, 87–149. Kraków: Muzeum Archeologiczne w Krakowie.
• Górski J., Jarosz P. 2015. Z badań nad problematyką chronologii i taksonomii kultury mierzanowickiej w międzyrzeczu Wisły i Raby. W: J. Górski, P. Jarosz (red.), Wielofazowe osady kultury mierzanowickiej w Targowisku i Zakrzowcu na Pogórzu Wielickim (= Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce 3), 243–261. Kraków: Krakowski Zespół do Badań Autostrad.
• Górski J., Makarowicz P., Wawrusiewicz A. 2011. Osady i cmentarzyska społeczności trzcinieckiego kręgu kulturowego w Polesiu, stanowisko 1, woj. łódzkie, t. 1, tekst. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Górski J., Makarowicz P. 2020. Wariacje na temat garnka. W: M. Dębiec, T. Saile (red.), A planitiebus usque ad montes: studia archeeologica Andreae Pelisiak vitae anno sexagesimo quinto oblata, 495–507. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Górski J., Makarowicz P., Taras H. 2004. Podstawy gospodarcze ludności kręgu trzcinieckiego w dorzeczach Wisły i Odry. W: A. Kośko, M. Szmyt (red.), Nomadyzm a pastoralizm w międzyrzeczu Wisły i Dniepru (neolit, eneolit, epoka brązu) (= Archaeologia Bimaris 3), 191–213. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Kadrow S. 1991. Iwanowice stanowisko Babia Góra, cz. I. Rozwój przestrzenny osady z wczesnego okresu epoki brązu. Kraków: Instytut Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk.
• Kadrow S., Machnik J. 1997. Kultura mierzanowicka. Chronologia, taksonomia i rozwój przestrzenny. Kraków: Wydawnictwo Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.
• Kadrow S., Poradyło W. 2016. Kultura ceramiki sznurowej i kultura mierzanowicka. W: M. Glinianowicz, S. Kadrow, P.N. Kotowicz, A. Nowak, W. Poradyło (red.), Boratyn, pow. jarosławski, stan. 17. Materiały z osad kultury mierzanowickiej i grupy tarnobrzeskiej oraz z cmentarzyska wczesnośredniowiecznego (= Via Archaelogica Ressoviensia 10), 11–49. Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
• Kondracki J. 1994. Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. Warszawa: Naukowe PWN.
• Koperski A., Kostek A. 1998. Zespół zabytków kultury mierzanowickiej na st. 5 w Kańczudze, woj. przemyskie. Rocznik Przemyski 34 (3), 37–42.
• Leńczyk G. 1948. Nowe stanowiska przedhistoryczne w woj. rzeszowskim. Sprawozdania PAU 49 (3), 166–169.
• Ligoda J. 2005. Osada grupy tarnobrzeskiej na stanowisku 6 w Czarnej, pow. Łańcut. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 26, 207–261.
• Machnik J. 2011. Znaczenie archeologicznych badań ratowniczych na trasie planowanej budowy autostrady A4 na odcinku Przeworsk–Radymno dla znajomości problematyki schyłku neolitu i początków epoki brązu. W: S. Czopek (red.), Autostradą w przeszłość, 61–78. Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
• Madej P. 1999. Wyniki badań osady kultury mierzanowickiej na stanowisku 5 w Sieteszy, gm. Kańczuga, woj. podkarpackie. Rocznik Przemyski 35 (2), 41–58.
• Madej P. 2003. Sprawozdanie z badań wykopaliskowych w 2000 roku na stanowisku 5 w Sieteszy, pow. Przeworsk (AZP 104-80). Rocznik Przemyski 39 (2), 47–57.
• Madej P., Valde-Nowak P. 2020. Kultura mierzanowicka w karpackim dorzeczu Wisły. Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie.
• Makarowicz P. 1998. Rola społeczności kultury iwieńskiej w genezie trzcinieckiego kręgu kulturowego (2000–1600 BC). Poznań: Instytut Historii UAM.
• Makarowicz P. 2013. Osadnictwo społeczności trzcinieckiego kręgu kulturowego w dorzeczu środkowej Warty. Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Malinowski T. 1961. Katalog cmentarzysk ludności kultury łużyckiej w Polsce. Warszawa: Polska Akademia Nauk.
• Mogielnicka-Urban M. 1984. Warsztat ceramiczny w kulturze łużyckiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Moskwa K. 1960. O badaniach i ochronie zabytków archeologicznych w Rzeszowskiem. Rzeszów: Muzeum w Rzeszowie.
• Moskwa K. 1976. Kultura łużycka w południowo-wschodniej Polsce. Rzeszów: Muzeum Okręgowe.
• Pelisiak A., Rybicka M. 2013. Stanowisko 158 w Jarosławiu, woj. podkarpackie, cz. 1, kultura malicka i kultura mierzanowicka (= Via Archaelogica Ressoviensia 3), 27–124: Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
• Poradyło W. 2016. Grupa tarnobrzeska. W: M. Glinianowicz, S. Kadrow, P.N. Kotowicz, A. Nowak, W. Poradyło (red.), Boratyn, pow. jarosławski, stan. 17. Materiały z osad kultury mierzanowickiej i grupy tarnobrzeskiej oraz z cmentarzyska wczesnośredniowiecznego (= Via Archaelogica Ressoviensia 10), 55–182. Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
• Przybyła M.S. 2003. Uwagi o chronologii ceramiki grupy tarnobrzeskiej. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 24, 27–53.
• Przybyła M.S., Blajer W. 2008. Struktury osadnicze w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza na obszarze podkarpackiej wysoczyzny lessowej między Wisłokiem i Sanem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Rybicka M. 2017. Skołoszów, stanowisko 7, pow. jarosławski, woj. podkarpackie – miejsce o obrzędowym znaczeniu? W: M. Rybicka (red.), Wielokulturowe cmentarzysko w Skołoszowie, stanowisko 7, pow. jarosławski, w kontekście osadnictwa z neolitu i wczesnej epoki brązu we wschodniej części Pogórza Rzeszowskiego, 169–175. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Taras H. 1994. Próba systematyki ceramiki kultury trzcinieckiej na Wyżynie Wschodniomałopolskiej i Zachodniomałopolskiej oraz w północnej części Kotliny Sandomierskiej. W: P. Mitura (red.), Problemy kultury trzcinieckiej, 51–74. Rzeszów: Wydawnictwo Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich – Oddział Warszawski.
• Taras H. 1995. Kultura trzciniecka w międzyrzeczu Wisły, Bugu i Sanu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Taras H. 1998a. Podstawy taksonomii kultury trzcinieckiej w środkowo-wschodniej Polsce. W: A. Kośko, J. Czebreszuk (red.), „Trzciniec” – system kulturowy czy proces interkulturowy? Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Taras H. 1998b. The bases for the taxonomy of the Trzciniec Culture in the southern part of the area between the Vistula and Bug rivers. Baltic-Pontic Studies 6, 32–48.
• Trybała K. 2005. Sondażowe badania wykopaliskowe na stan. 1 w Bratkowicach, gm. Świlcza. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 26, 409–415.
• Żaki A. 1948. Początki rozwoju kultury łużyckiej w dorzeczu górnej Wisły (= Annales UMCS 3/1).

Identifiers

DOI

10.15584/misroa.2022.43.3

Biblioteka Nauki

3144898