Czynniki lokalne różnicujące natężenie przedsiębiorczości na obszarach wiejskich

• Authors: Janina Szewczyk , Monika Jaworska , Łukasz Kosno , Tomasz Wojewodzic

Title variants

Czynniki lokalne różnicujące natężenie przedsiębiorczości na obszarach wiejskich

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedsiębiorczość stanowi jeden z najważniejszych czynników kreowania rozwoju gospodar­czego kraju. O ile w skali makro uwarunkowania do tworzenia nowych podmiotów są w całym kraju porównywalne, to w układzie lokalnym występują znaczne różnice, co wpływa na natężenie przedsiębiorczości oraz tempo jej zmian. Specyfika obszarów podmiejskich, jest ważnym elemen­tem badań współczesnych procesów urbanizacji. Przemiany przestrzeni w sąsiedztwie dużych miast sprzyjają podejmowaniu szeroko pojętych studiów urbanizacyjnych. Celem opracowania była iden­tyfikacja lokalnych uwarunkowań, które wpływają na zmiany natężenia przedsiębiorczości. Pod­jęte rozważania skoncentrowano głównie na zmiennych opisujących lokalizację poszczególnych powiatów względem ośrodków miejskich, stanowiących regionalne centra rozwoju gospodarczego. Na skalę przedsiębiorczości wpływa wiele czynników o charakterze społeczno-ekonomicznym, większość z nich jest bardzo trudna do uchwycenia w badaniach masowych. W prezentowanej pra­cy skoncentrowano się na kwestiach lokalizacji poszczególnych powiatów ziemskich względem ośrodków miejskich, sieci drogowej o statusie tras międzynarodowych oraz portów lotniczych. Badaniami objęty został obszar sześciu województw: dolnośląskiego, lubelskiego, małopolskiego, mazowieckiego, pomorskiego oraz wielkopolskiego. Materiał źródłowy pozyskano z Banku Da­nych Lokalnych GUS oraz zasobów maps.google.pl. W procesie modelowania wykorzystano jedno z narzędzi Data Miting programu Statistica 13.3, metodę interaktywnych drzew klasyfikacyjnych C&RT. Przeprowadzone analizy wykazały, że najwięcej jednostek gospodarczych zarejestrowanych było w miastach wojewódzkich, stanowiących regionalne centra rozwoju. Szybszemu wzrostowi natężenia przedsiębiorczości sprzyjały przede wszystkim gęstość zaludnienia, liczba miejsc nocle­gowych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców oraz odległość od dużego miasta, czyli cechy świad­czące o chłonności rynku.

EN

Entrepreneurship is one of the most important factors required for the economic development of a country. Under macro scale conditions the creation of new subjects is similar for the whole country, while under local conditions significant differences occur. This influences the density of entrepreneurship and its pace of change. The specificity of suburban areas is an important element in studies about modern urbanization processes. The transformations of space in the vicinity of large cities contribute to undertaking general urbanization studies. The purpose of the study was to identify the local determinants which have the greatest impact on changes in the intensity of entrepreneurship. The considerations were focused mainly on variables describing the location of individual poviats in relation to urban centers, the latter constituting regional centers of economic development. The presented work focuses on the issues concerning the location of individual districts in relation to urban centers, road networks with the status of international routes and airports. The method of interactive C&RT classification trees was used in the modelling process. The analysis showed that the largest number of business units were registered in voivodeship cities constituting regional development centers, both in absolute and relative terms. Faster growths in entrepreneurship was mainly due to population density, the number of places to sleep per 1,000 inhabitants and the distance from a large city, all features that identify the market’s absorbency.

Keywords

PL

natężenie przedsiębiorczości; obszary podmiejskie; natężenie przedsiębiorczości; drzewo klasyfikacyjne C&RT; obszary podmiejskie

EN

entrepreneurship intensity; suburban areas; CART: Classification and Regression Trees

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2020
• Issue: 64
• Pages: 265-277

Dates

published

2020-12-31

Contributors

author

Janina Szewczyk

• Katedra Statystyki i Polityki Społecznej Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

author

Monika Jaworska

• Katedra Statystyki i Polityki Społecznej Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

author

Łukasz Kosno

• Absolwent Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie

author

Tomasz Wojewodzic

• Katedra Ekonomii i Gospodarki Żywnościowej Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

References

• Bański, J. (2008). Wiejskie obszary sukcesu gospodarczego. Przegląd Geograficzny, 80(2), 199–222.
• Barczyk, J., Nogieć, M., Sroka, W., Wojewodzic, T. (2018). Pozarolnicza działalność gospodarcza w gminach położonych w zasięgu oddziaływania Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 105(1), 47–57. DOI: 10.22630/RNR.2018.105.1.4.
• Burns, P. (2016). Entrepreneurship and small business. Palgrave MacMillan Education, Houndmills. DOI: 10.1007/978-1-137-43034-2.
• Chądzyńska, E. (2014). Powiązania funkcjonalne dużego miasta i aglomeracji z otoczeniem regionalnym w kontekście dostępności przestrzennej (przykład Szczecina). Studia Miejskie, 14, 27–42.
• Czyżewski, B. (2013). Renty ekonomiczne w gospodarce żywnościowej w Polsce. Warszawa: PWE.
• Davidsson, P. (2003). The domain of entrepreneurship research: Some suggestions. W: J. A. Katz, D. A. Shepherd (red.), Cognitive approaches to entrepreneurship research (s. 315–372). London: Elsevier, JAI. DOI: 10.1016/S1074-7540(03)06010-0.
• Dutkowski, M., Gawlikowska-Hueckel, K. (2000). Sytuacja społeczno-gospodarcza nowych województw. Gdańsk: IBnGR.
• Gałązka, A., Mync, A. (1999). Zmiany społeczno-gospodarcze na obszarach przygranicznych w warunkach otwierających się granic. W: A. Mync, R. Szul (red.), Rola współpracy transgranicznej w rozwoju regionalnym i lokalny (s. 42–111). Warszawa: Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego UW.
• Jończy, R. P., Rokita-Poskart, D., Tanas, M. (2013). Exodus absolwentów szkół średnich województwa opolskiego do dużych ośrodków regionalnych kraju i za granicę. Opole: Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu.
• Kamińska, W. (2006). Pozarolnicza indywidualna działalność gospodarcza w Polsce w latach 1988–2003. Prace Geograficzne, 203, Warszawa: IGiPZ PAN.
• Kirzner, I. M. (1978). Competition and entrepreneurship. Chicago: University of Chicago Press. DOI: 10.7208/chicago/9780226375489.001.0001.
• Kudłacz, M. (2013). Analiza potencjału gospodarczego małych miast położonych w strefie funkcjonalnego wpływu ośrodków metropolitalnych w Polsce, Studia Ekonomiczne, Część 1: Nowoczesne instrumenty polityki rozwoju lokalnego – zastosowanie i efekty w małych miastach. Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 81–93.
• Landi, Ch., Stefani, G., Rocchi, B., Lombardi, G. V., Giampaolo, S. (2016). Regional dif¬ferentiation and farm exit: a hierarchical model for Tuscany, Journal of Agricultural Economics, 67(1), 208–230. DOI: 10.1111/1477-9552.12130.
• Łapczyński, M. (2010). Drzewa klasyfikacyjne i regresyjne w badaniach marketingowych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
• Marks-Bielska, R. (2010). Rynki ziemi rolniczej w Polsce – uwarunkowania i tendencje rozwoju. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
• Paluch, Ł., Satoła, Ł. (2017). Przestrzenne zróżnicowanie uwarunkowań rozwoju przedsiębiorczości w Polsce, Marketing i Rynek, 10, 479–492.
• Raczyk, A. (2009). Metody badania przedsiębiorczości oparte na rejestrze podmiotów gospodarki narodowej. Przedsiębiorczość – Edukacja, 5, 133–146.
• Salamon, J. 2009. Przestrzenne zróżnicowanie wartości wskaźnika przedsiębiorczości na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 5, 231–239.
• Satoła, Ł. (2014). Wpływ polityki podatkowej gmin na poziom przedsiębiorczości (na przykładzie podatku od nieruchomości). Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 40(4/2014), 238–247.
• Schumpeter, J. A. (1983). The theory of economic development. New York: Routledge. DOI: 10.4324/9781315135564.
• Simon, D. (2008). Urban environments: Issues on the Peri-urban Fringe. Annual Review of Environment and Resources, 33, 167–185. DOI: 10.1146/annurev.environ.3 3.021407.093240.
• Sołtys, J., Dorocki, S. (2016). Wskaźnik przedsiębiorczości w jednostkach terytorialnych Polski – zróżnicowanie w czasie i przestrzeni. Przedsiębiorczość – Edukacja, 12, 18–35. DOI: 10.24917/3134.
• Sroka, W. (2016). Rolnictwo miejskie jako wyzwanie zrównoważonego rozwoju obszarów metropolitalnych w Polsce – aspekty ekonomiczno-społeczne, środowiskowe i planistyczne. Projekt NCN: 2016/21/D/HS4/00264.
• Sroka, W., Dacko, M. (2010). Ocena czynników rozwoju przodujących gospodarstw rolniczych z wykorzystaniem metody drzew regresyjnych typu C&RT. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2, 100–112.
• Sroka, W., Dudek, M., Wojewodzic, T., Król, K. (2019). Generational Changes in Agriculture: The Influence of Farm Characteristics and Socio-Economic Factors. Agriculture (Switzerland), 9(12), nr 264, 1–27. DOI: 10.3390/agriculture9120264.
• Wałachowski, K., Król, S. (2019). Uciekające metropolie. Ranking 100 polskich miast. Klub Jagielloński, Raport 9/2019, Kraków. Pobrane z: https://klubjagiellonski.pl/wp¬-content/uploads/2019/12/uciekajace-metropolie.pdf (2020.01.25).
• Wasilewski, A. (red.). (2011). Instrumenty polityki regionalnej i strukturalnej wspierające rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Program Wieloletni 2011–2014. Warszawa: IERiGŻ.
• Wyzwania w zakresie aktywizacji zawodowej osób młodych. Analiza stanu obecnego i rekomendacje usprawnień. Raport KPMG, luty 2017. Pobrane z: https://assets.kpmg/ content/dam/kpmg/pl/pdf/2017/02/pl-Raport-KPMG-Wyzwania-w-zakresie-aktywi¬zacji-zawodowej-osob-mlodych.pdf (2020.01.25).

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2020.4.18