Instytucja prezydenta w koncepcjach wysuwanych w Polsce w latach osiemdziesiątych

• Authors: Krzysztof Łabędź

Title variants

EN

The institution of the president in the concepts put forward in Poland in the 1980s

Abstracts

EN

The text attempts to answer what concepts of the office of president were presented in the 1980s as part of the ongoing discussion on the direction of reforming the state, and what were their similarities and differences between them. For this purpose, the concept was classified according to three criteria: the powers of the president, the type of political system in which the creation of this office was envisaged, and according to the functions it was supposed to perform. Taking into account the first criterion, a strong presidency can be distinguished (such concepts prevailed) and a weak presidency; from the point of view of the second, the position of the president in the existing system, in the transitional system and in the future (democratic) system; according to this division the text was constructed. The second classification is superimposed on the division according to the functions expected from this office – legitimation of the system, guardian of the system, a more or less important part of the democratic system. The analysis of documents, the comparative method, elements of the historical method were used.

PL

W tekście podjęto próbę odpowiedzi, jakie koncepcje urzędu prezydenta przedstawiano w latach osiemdziesiątych w ramach toczącej się dyskusji dotyczącej kierunku reformowania państwa, oraz jakie były ich podobieństwa i różnice między nimi. W tym celu dokonano klasyfikacji koncepcji według trzech kryteriów: kompetencji prezydenta, rodzaju systemu politycznego, w którym przewidywano utworzenie tego urzędu oraz według funkcji, które miał realizować. Uwzględniając pierwsze kryterium można wyróżnić prezydenturę silną (takie koncepcje przeważały) i słabą, z punktu widzenia drugiego umiejscowienie prezydenta w istniejącym systemie, systemie przejściowym oraz w systemie przyszłym (demokratycznym); według tego podziału tekst został skonstruowany. Na drugą klasyfikację nakłada się podział według funkcji, których realizacji oczekiwano od tego urzędu – legitymizacji systemu, strażnika ustroju, mniej lub bardziej istotnej części systemu demokratycznego. Wykorzystano analizę dokumentów, metodę porównawczą, elementy metody historycznej.

Keywords

EN

concepts of the presidency in Poland; political system; powers of the president; functions of the president

PL

koncepcje prezydentury w Polsce; ustrój; kompetencje prezydenta; funkcje prezydenta

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Polityka i Społeczeństwo
• Year: 2023
• Volume: 22
• Issue: 2
• Pages: 118-131

Dates

published

2023

Contributors

author

Krzysztof Łabędź

• Akademia Ignatianum w Krakowie

• https://orcid.org/0000000322553338

Identifiers

DOI

10.15584/polispol.2023.2.8

Biblioteka Nauki

22446552