Effectiveness of Institutional Monetary Instruments at the Disposal of the Polish Central Bank (NBP). Experiences of the NBP's Two Years of Struggle Against Inflation

• Authors: Wojciech Misiński

Title variants

PL

Skuteczność instytucjonalnych instrumentów monetarnych będących w dyspozycji Narodowego Banku Polskiego (NBP). Doświadczenia dwóch lat walki NBP z inflacją

Abstracts

PL

Cel: Celem artykułu jest próba odpowiedzi na trzy pytania badawcze: Czy osiągnięcie tak wysokiego (szczytowego i skumulowanego) poziomu inflacji w Polsce było nieuniknione? Czy spadek poziomu inflacji w Polsce do poziomu średniej Unii Europejskiej można uznać za realny i trwały sukces działań NBP? Czy w walce z inflacją NBP wykorzystał wszystkie dostępne mu instytucjonalne instrumenty polityki pieniężnej? Metodyka: W procesie prezentacji, analizy i oceny instytucjonalnych instrumentów pieniężnych przyjęto następujące założenia metodologiczne: Po pierwsze jako metodologiczny wymóg badawczy przyjąłem zalecenie (metodę analizy) Kennetha J. Arrowa, zgodnie z którym analiza przepływu pieniądza dostarcza więcej informacji niż jakakolwiek inna analiza. Po drugie oceniałem wyłącznie skuteczność instrumentów polityki pieniężnej zgodnie z założeniem metodologicznym, według którego prawdziwość twierdzeń (stosowanych instrumentów polityki pieniężnej) ma sens tylko w kontekście przyjętych założeń (przyczyn inflacji), których fałszywość a priori przesądza o fałszywości teorii lub modeli (skuteczności walki z inflacją). Wyniki: W artykule dokonano analitycznej i syntetycznej oceny skuteczności instytucjonalnych instrumentów polityki pieniężnej stosowanych przez NBP. Implikacje i rekomendacje: Przeprowadzona analiza stanowi podstawę do przedstawienia rekomendowanych zmian w strategii walki z inflacją w przyszłości. Oryginalność/wartość: Artykuł jest autorską analizą i oceną poziomu (nie)skuteczności wykorzystania przez NBP będących w jego dyspozycji instrumentów monetarnych.

EN

Aim: The aim of the article is to attempt to answer three research questions: Was it inevitable that inflation would reach such a high (peak and cumulative) level in Poland? Can the fall in the level of inflation in Poland to the level of the European Union average be considered a real and sustainable success of NBP actions? In the struggle with inflation, did the NBP use all the institutional monetary instruments at its disposal? Methodology: The following methodological assumptions were adopted in the process of presentation, analysis and assessment of institutional monetary instruments. Firstly, as a methodological research requirement, I adopted the recommendation (method of analysis) of Kenneth J. Arrow, according to which analysis of the flow of money provides more information than any other analysis. Secondly, I assessed only the effectiveness of monetary policy instruments in accordance with the methodological assumption, according to which the veracity of statements (the applied monetary instruments) only makes sense in the context of the adopted assumptions (the causes of inflation), whose a priori falsehood determines the falsehood of theories or models (the effectiveness of combatting inflation). Results: The article conducts an analytical and synthetic assessment of the effectiveness of institutional monetary instruments used by the NBP. Implications and recommendations: The analysis provides the basis for presenting recommended changes to the strategy for combatting inflation in the future. Originality/Value: Author's critical analysis of the eefctiveness instruments in the fight against inflation.

Keywords

EN

inflation; New Institutional Economics; monetary instruments; Narodowy Bank Polski

PL

inflacja; nowa ekonomia instytucjonalna; instrumenty monetarne; Narodowy Bank Polski

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Journal: Ekonomia XXI Wieku
• Year: 2024
• Issue: 1
• Pages: 41-55

Dates

published

2024

Contributors

author

Wojciech Misiński

• Wroclaw University of Economics and Business, Department of Economics and Enterprise Organization

• https://orcid.org/0000000346999676

References

• Analizy.pl (n.d.). Struktura oszczędności gospodarstw domowych. Analizy.pl. https://www.analizy.pl/raporty/31631/struktura-oszczednosci-gospodarstw-domowych-wrzesien-2022#:~:text=Struktura%20oszcz%C4%99dno%C5%9Bci%20 gospodarstw%20domowych%20%28wrzesie%C5%84%202022%29%20W%20trzecim,o%20ponad%2050%20mld%20 z%C5%82%2C%20czyli%20ok.%203%25
• Bankier.pl (2023a). Handlowy rozbił bank. Zyski ponad dwa razy większe. Retrieved 2023, May 11, from https://www.bankier. pl/wiadomosc/Zysk-netto-Banku-Handlowego-w-I-kw-23-wyniosl-603-8-mln-zl-powyzej-konsensusu-8537959.html
• Bankier.pl (2023b) Tyle Polska wydaje poza budżetem. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Polska-poza-budzetem-wydaje-wiecej-niz-Niemcy-8506205.html
• Ciekaweliczby.pl (2023, April 13). Jak zmieniał się poziom inwestycji w Polsce? https://ciekaweliczby.pl/inwestycje _2022/#:~:text=Inwestycje%20w%20Polsce%20jako%20procent%20PKB%20%28nak%C5%82ady%20brutto,Polsce%20 by%C5%82%20na%20zbli%C5%BConym%20poziomie%20co%20%C5%9Brednia%20europejska
• Federal Reserve System (2023, March 3). Monetary Policy Report. Federal Reserve System. https://www.federalreserve.gov/ monetarypolicy/files/20230303_mprfullreport.pdf
• Getzen, T. E. (2000). Ekonomika zdrowia. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Grabia, T. (2022). Reakcje Narodowego Banku Polskiego na zmiany stóp inflacji i wzrostu gospodarczego w czasie pandemii COVID-19. Folia Oeconomica, 3(360), 18-37. https://doi.org/10.18778/0208-6018.360.02
• Kolany, K. (2023, April 19). Europa Środkowa pozostaje inflacyjnym epicentrum. Bankier.pl. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Inflacja-w-Unii-Europejskiej-marzec-2023-8525546.html
• Kolany, K. (2024, April 17). Polska w inflacyjnym peletonie. Rumunia nowym liderem. Bankier.pl. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Inflacja-w-Unii-Europejskiej-w-marcu-2024-Polska-w-srodku-stawki-8730212.html
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. - (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483)
• Lynxbroker.pl (n.d.). Stopy procentowe banków centralnych. Lynxbroker.pl. https://www.lynxbroker.pl/inwestowanie/gielda/ informacje-gieldowe/stopy-procentowe-bankow-centralnych/
• Misiński, W. (2021. Instytucjonalna Teoria Przedsiębiorstw(a). Paradygmat (?) czy Wstęp (?) do Instytucjonalnej (?)Teorii (?) Przedsiębiorstw(a) (?). Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
• Narodowy Bank Polski (n.d.). Raporty o inflacji. Narodowy Bank Polski. https://nbp.pl/polityka-pieniezna/dokumenty-rpp/raporty-o-inflacji/
• Regulation (EU) No 575/2013 of the European Parliament and of the Council of 26 June 2013 on prudential requirements for credit institutions and investment firms and amending Regulation (EU) No 648/2012 Text with EEA relevance
• Sedláček, T., & Orrell, D. (2012). Zmierzch Homo Economicus. Studio Emka.
• Szczęśniak, P. (2013). Status prawny Narodowego Banku Polskiego w świetle przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Wybrane zagadnienia. Studenckie Zeszyty Naukowe, 16(23), 117-131. https://journals.umcs.pl/szn/article/view/1404
• Taleb, N. N. (2014). Czarny Łabędź. O skutkach nieprzewidywalnych zdarzeń. Kurhaus.
• Taylor, J. B. (1993). Discretion Versus Policy Rules in Practice. Carnegie-Rochester Series on Public Policy, 39, 195-214. https:// doi.org/10.1016/0167-2231(93)90009-L
• Taylor, J. B. (1999). The Robustness and Efficiency of Monetary Policy Rules as Guidelines for Interest Rate Setting by the European Central Bank. Journal of Monetary Economics, 43(3), 655-679. https://doi.org/10.1016/S0304-3932(99)00008-2
• Taylor, J. B. (2000). Alternative Views of the Monetary Transmission Mechanism: What Difference Do They Make for Monetary Policy. Oxford Review of Economic Policy, 16(4), 60-73. https://doi.org/10.1093/oxrep/16.4.60
• Taylor, J. B. (2007). Explanatory Power of Monetary Policy Rules. Business Economics, 42(4), 8-15. https://doi. org/10.2145/20070401
• Trading Economics. (n.d. a) Stopa procentowa – lista krajów. Trading Economics. https://pl.tradingeconomics.com/country-list/interest-rate
• Trading Economics. (n.d. b). Bazowy wskaźnik cen konsumpcyjnych - lista krajów. Trading Economics. https://pl.tradingeconomics.com/country-list/core-consumer-prices
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. 1997 nr 140, poz. 938).
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. 1997 nr 140, poz. 939).
• Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. 2006 nr. 157 poz. 1119, Tekst jednolity Dz.U. 2023 r. poz. 753).

Identifiers

DOI

10.15611/e21.2024.06

Biblioteka Nauki

57551847