System kaucyjny jako narzędzie logistyki zwrotnej w gospodarce o obiegu zamkniętym

• Authors: Monika Ziółko , Natalia Ziółkowska

Title variants

EN

Deposit System as a Reverse Logistics Tool in a Circular Economy

Abstracts

EN

The aim of the article is to highlight the growing importance of reverse logistics in the era of highly developed consumerism, and to draw attention to the aspect concerning the reuse of packaging in terms of the functioning of the deposit system. The research carried out within the framework of the article was aimed at gaining information on the habits and level of knowledge of consumers regarding the deposit system of returnable glass bottles in Poland, as well as identifying possible shortcomings present in it. The research part of the article was based on a social survey conducted by a diagnostic survey method. The survey showed no correlation between the age of respondents and their choice of beverages in returnable glass bottles. No significant correlations were also observed for the frequency of returnable bottle donation and such variables as place of residence or respondents’ declared earnings. Respondents’ responses to the introduction of bottle machines strongly supported the measure, and considered it to improve the operation of the deposit system and encourage participation in it. The article is an original study showing the importance of the deposit-refund system in waste management in the context of the implementation of the assumptions of the circular economy.

PL

Celem artykułu jest podkreślenie wzrastającego znaczenia logistyki zwrotnej w dobie mocno rozwiniętego konsumpcjonizmu oraz zwrócenie uwagi na ponowne wykorzystanie opakowań w aspekcie funkcjonowania systemu kaucyjnego. Badanie zrealizowane w ramach artykułu miało na celu zdobycie informacji na temat nawyków i poziomu wiedzy konsumentów w zakresie systemu kaucyjnego szklanych butelek zwrotnych w Polsce, a także zidentyfikowanie obecnych w nim ewentualnych mankamentów. Część badawcza artykułu została oparta na badaniach społecznych przeprowadzonych metodą sondażu diagnostycznego. Badanie nie wykazało korelacji między wiekiem respondentów a wybieraniem przez nich napojów w szklanych butelkach zwrotnych. Nie zaobserwowano również istotnych korelacji w przypadku częstotliwości oddawania butelek zwrotnych i takich zmiennych, jak miejsce zamieszkania czy deklarowane przez badanego zarobki. Odpowiedzi ankietowanych na temat wprowadzenia butelkomatów zdecydowanie popierały to działanie, a także uznawały je za usprawniające działanie systemu kaucyjnego oraz zachęcające do uczestnictwa w nim. Artykuł stanowi oryginalne opracowanie ukazujące znaczenie systemu kaucyjnego w zarządzaniu gospodarką odpadami w kontekście realizacji założeń gospodarki o obiegu zamkniętym.

Keywords

PL

butelkomat; logistyka zwrotna; system kaucyjny; opakowanie zwrotne; gospodarka cyrkularna

EN

bottling machine; reverse logistics; deposit-refund system; returnable packaging; circular economy

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Journal: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Year: 2024
• Volume: 68
• Issue: 1
• Pages: 161-173

Dates

published

2024

Contributors

author

Monika Ziółko

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

• https://orcid.org/0000000332293509

author

Natalia Ziółkowska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

• https://orcid.org/0009000474046762

References

• Bondaruk, J., Kruczek, M. i Zawartka, P. (2017). Koncepcyjne ujęcie modeli biznesowych w gospodarce o obiegu zamkniętym. W: J. Kulczycka i K. Głuc (red.), W kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym Perspektywa przemysłu (s. 9-17). Wydawnictwo IGSMiE PAN.
• Boulding, K. (1966). The Economics of the Coming Spaceship Earth. W H. Jarrett (Ed.), Environmental Quality in a Growing Economy. Johns Hopkins University.
• Czaja, S. (2017). Prekursorski wkład Kennetha E. Bouldinga w powstanie ekonomii zrównoważonego rozwoju. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (491), 75-85.
• Deloitte. (2017). Analiza możliwości wprowadzenia systemu kaucyjnego dla opakowań w Polsce. Deloitte.
• Drozd, K. i Skorupińska, A. (2022). Powszechny system kaucyjny w Polsce – krok po kroku. BIO Informator, 20-24.
• Ellen MacArthur Foundation. (2015). Towards a Circular Economy: Business Rationale for an Accelerated Transition. Ellen MacArthur Foundation. https://www.ellenmacarthurfoundation.org/towards-a-circular-economy-business-rationale-for-an-accelerated-transition
• Hislop, H. i Hill, J. (2011). Reinventing the Wheel: A Circular Economy for Resource Security. Green Alliance. https://green-alliance.org.uk/publication/reinventing-the-wheel-a-circular-economy-for-resource-security/
• Hordyńska, M. (2021). Kooperacja przedsiębiorstw jako podstawa logistyki powtórnego zagospodarowania odpadów. Gospodarka Materiałowa i Logistyka, 2-7.
• Janczewski, J. (2016). Logistyka zwrotna w łańcuchu dostaw. Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie, 2(23), 77-88.
• Jastrzębska, E. (2017). Gospodarka o obiegu zamkniętym – nowa idea czy stare podejście? Dobre praktyki społecznie odpowiedzialnych przedsiębiorstw. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (491), 220-234
• Jaworski, T. J. i Grochowska, S. (2017). Circular Economy – the Criteria for Achieving and the Prospect of Implementation in Poland. Archives of Waste Management and Environmental Protection, 19(4), 13-22.
• Kachniewska, M. (2018). Gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ) w opinii małych i średnich przedsiębiorstw hotelarskich. Folia Turistica, (48), 185-208.
• Kirchherr, J., Reike, D. i Hekkert, M. (2017). Conceptualizing the Circular Economy: An Analysis of 114 Definitions. Resources, Conservation and Recycling, 127, 221-232. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2017.09.005
• Kulczycka, J. (2019). Gospodarka o obiegu zamkniętym w polityce i badaniach naukowych. Wydawnictwo IGSMiE PAN.
• Lorek, A. (2018). Znaczenie postaw i zachowań konsumentów w kształtowaniu gospodarki obiegu zamkniętego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (533), 141-148.
• Michalak, D., Rosiek, K. i Szyja, P. (2020). Gospodarka niskoemisyjna – gospodarka cyrkularna – zielona gospodarka. Uwarunkowania i wzajemne powiązania. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Ministerstwo Klimatu i Środowiska. (2021). Sprawozdanie z realizacji krajowego planu gospodarki odpadami 2022. Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
• NIK. (2020). Działania na rzecz ograniczenia powstawania odpadów z tworzyw sztucznych i ich skutecznego zagospodarowania w Polsce. Informacja o wynikach kontroli NIK, Nr ewid. 159/2020/P/19/079/LKR. https://www.nik.gov.pl/plik/id,23272,vp,25980.pdf
• Pearce, D. i Turner, R. (1990). Economics of Natural Resources and the Environment. Johns Hopkins University.
• Pichlak, M. (2018). Gospodarka o obiegu zamkniętym model koncepcyjny. Ekonomista, (3), 335-346.
• Polskie Stowarzyszenie Zero Waste. (2022a). Gospodarka odpadami opakowaniowymi po napojach w Polsce: teraz i w niedalekiej przyszłości. Systemy kaucyjne w wybranych krajach europejskich. Polskie Stowarzyszenie Zero Waste. https://kaucyjny.pl/wp-content/uploads/2022/02/Raport_Gospodarka-odpadami-10.10.21_poziom_ver.1.docx.pdf
• Polskie Stowarzyszenie Zero Waste. (2022b). System kaucyjny w Polsce. Kaucja Wraca. https://kaucyjny.pl/system-kaucyjny-w-polsce/
• Rudewicz, J. (2020). Rola systemów depozytowo-zwrotnych (kaucyjnych) w organizacji recyklingu odpadów komunalnych w państwach Europy. Wykorzystanie automatów RVM (butelkomatów). Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 34(2), 50-70.
• Sadowski, A. (2015). Restrukturyzacja logistyki i zarządzania łańcuchami dostaw w obliczu wyzwań gospodarki cyrkulacyjnej. Studia Ekonomiczne, (249), 185-192.
• Stahel, W. (2010). The Performance Economy. Palgrave Macmillan.
• Stahel, W. i Reday, G. (1976). The Potential for Substituting Manpower for Energy. Report to the Commission of the European Communities. Battelle, Geneva Research Centre.
• Zarębska, J. (2017). Gospodarka o obiegu zamkniętym drogą do zrównoważonego rozwoju. Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji, 6(7), 286-295.

Identifiers

DOI

10.15611/pn.2024.1.15

Biblioteka Nauki

28825332