„Trójca Święta” Rublowa jako ikonograficzny katechizm prawosławia

• Authors: Krzysztof Gryz

Title variants

EN

“Holy Trinity” Rublev as an iconographic catechism of Orthodoxy

Abstracts

EN

The content of the article is an iconographic and theological analysis of the icon of the Holy Trinity, written by Andriej Rublev. According to the Catechism of the Orthodox Church, there is a close analogy between the representation of the Holy Trinity in the icon and the truths of faith expressed in the Creed. Following this lead, the article analyzes the individual elements of the icon, such as the representation of the figures of angels that correspond to the individual persons of the Holy Trinity, the attitudes they take towards each other, as well as the objects that accompany them. In all these elements, one can read the iconographic representation of the basic truths of the Christian faith in relation to the mystery of God, His saving work in the history of the world, as well as in relation to the relationship of man with God, who, entering these mysteries through contemplation, opens up to the gift deification.

PL

Treścią artykułu jest analiza ikonograficzno-teologiczna ikony Trójcy Świętej, napisanej przez Andrzeja Rublowa. Według Katechizmu Kościoła prawosławnego istnieje ścisła analogia w przedstawieniu Trójcy Świętej na ikonie a prawdami wiary wyrażonymi w Credo. Idąc tym tropem, w artykule zanalizowano poszczególne elementy ikony, takie jak: przedstawienie postaci aniołów, które odpowiadają poszczególnym osobom Trójcy Świętej; postawy, jakie zajmują wzajemnie wobec siebie; a także przedmioty, które im towarzyszom. We wszystkich tych elementach można odczytać ikonograficzne przedstawienie podstawowych prawdy wiary chrześcijańskiej w odniesieniu do tajemnicy Boga, Jego dzieła zbawczego w historii świata, a także w odniesieniu do relacji człowieka z Bogiem, który wchodząc w owe tajemnice poprzez kontemplację, otwiera się na dar przebóstwienia.

Keywords

PL

katechizm prawosławny; Rublow; teologia ikony; teologia prawosławna; Trójca Święta

EN

Orthodox catechism; Orthodox theology; icon theology; Rublev; Holy Trinity

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Analecta Cracoviensia
• Year: 2023
• Volume: 55
• Pages: 193-210

Dates

published

2023

Contributors

author

Krzysztof Gryz

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

• https://orcid.org/0000000173119780

References

• Bóg żywy. Katechizm Kościoła prawosławnego, tłum. A. Kuryś, M. Romanek, H. Paprocki, J. Rozkrut, Kraków 2001.
• Bunge G., Trójca Rublowa, tłum. K. Małys, Kraków 2003.
• Demina N., Troica Andreja Rubleva, Moskwa 1963.
• Evdokimov P., Prawosławie, tłum. J. Klinger, Warszawa 2003.
• Evdokimov P., Sztuka ikony. Teologia piękna, tłum. M. Żurowska, Warszawa 1999.
• Gryz K., Antropologia przebóstwienia. Obraz człowieka w teologii prawosławnej, Kraków 2009.
• Klinger J., O istocie prawosławia, Warszawa 1983.
• Lazariew W., Andriej Rublow, Moskwa 1960.
• Lossky V., La théologie négative dans la doctrine de Denys l’Aréopagite, „Revue des sciences philosophiques et théologiques” 28 (1939), s. 204–221.
• Onash K., Ikonen, Berlin 1961.
• Sanctus Germanus Constantinopolitanus, Rerum ecclesiasticarum contemplatio, w: S. P. N. Germani […] opera omnia, t. 1, ed. J.-P. Migne, Parisiis 1865, kol. 385–453 (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca 98).
• Smykowska M., Ikona. Mały słownik, Warszawa 2002.
• Spitzing G., Lexikon byzantinisch-christlicher Symbole, München 1988.
• Standaert B., Ikona Trójcy Andrieja Rublowa, tłum. K. M. Bielawscy, Bydgoszcz 2002.
• Uspienski L., Łosski W., Der Sinn der Ikonen, Olten 1952.
• Ware K., Człowiek jako ikona Trójcy Świętej, tłum. W. Misijuk, Białystok 1993.
• Znosko A., Kanony Kościoła prawosławnego w przekładzie polskim, Warszawa 1978.

Identifiers

DOI

10.15633/acr.5507

Biblioteka Nauki

30150798