Utopia anielska jako wzorzec społeczności ziemskiej w myśli Pseudo-Dionizego i Tomasza z Akwinu

• Authors: Marcin Tomasiewicz

Title variants

EN

Angelic utopia as a model for earthly society in the thought of Pseudo-Dionysius and Thomas Aquinas

Abstracts

EN

The article deals with the issue regarding the influence of Pseudo-Dionysius the Areopagite and Thomas Aquinas’ science about the angels on the socio-political philosophy in the Middle Ages. The key concept in Pseudo-Dionysius’ angelology is “hierarchy”. This concept of hierarchy is based on the assumptions of Neoplatonic metaphysics, hence Pseudo-Dionysius presents angelic beings in the enneadic order. The hierarchy presented in this way influenced the understanding and justification of the social order in the middle ages, and the legitimacy of the structure of political power. Finally, according to these authors, the main goal of the angelic community is the unity of creation in God. Thus, the ideal earthly political order must also pursue eschatological goals.

PL

Artykuł porusza zagadnienie wpływu nauki o aniołach Pseudo-Dionizego Areopagity i Tomasza z Akwinu na filozofię społeczno-polityczną w średniowieczu. Kluczowym pojęciem, którym posługuje się angelologia Pseudo-Dionizego jest „hierarchia”. Koncepcja hierarchii jest osadzona na założeniach metafizyki neoplatońskiej, stąd też Pseudo-Dionizy przedstawia byty anielskie w porządku enneadycznym. Tak przedstawiona hierarchia wywarła wpływ na rozumienie i uzasadnienie porządku społecznego w wiekach średnich oraz na legitymizację struktury władzy politycznej. Wreszcie, wedle wymienionych autorów głównym celem społeczności anielskiej jest jedność stworzenia w Bogu. Tym samym również idealny porządek polityczny ziemski musi realizować cele eschatologiczne.

Keywords

PL

aniołowie; państwo; Tomasz z Akwinu; PseudoDionizy Areopagita; utopia

EN

angels; state; Thomas Aquinas; Pseudo-Dionysius Areopagite; utopia

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Logos i Ethos
• Year: 2022
• Volume: 59
• Issue: 1
• Pages: 133-148

Dates

published

2022

Contributors

author

Marcin Tomasiewicz

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

• https://orcid.org/0000000328039364

References

• Gilson E., Tomizm, tłum. J. Rybałt, Warszawa 1960.
• Hankey W. J., Dionysian Hierarchy in Thomas Aquinas: Tradition and Transformations, w: P. Van Deun, Denys l’Aréopatite et sa postérité en orient et en occident, éd. Y. de Andia, Paris 1997, s. 405–438.
• Huizinga J., Jesień średniowiecza, tłum. H. Barycz, Warszawa 1992.
• Le Goff J., Długie średniowiecze, tłum. M. Żurowska, Warszawa 2007.
• Lewis C. S., Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej, tłum. W. Ostrowski, Warszawa 1986.
• Longosz S., Opiekuńcza funkcja aniołów w nauce Ojców Kościoła (zarys problemu), w: Księga o aniołach, red. H. Oleschko, Kraków 2002, s. 151–206.
• Manikowski M., Dionizy Areopagita – jego filozofia i teologia, Kraków 2006.
• Manikowski M., Warunki doświadczenia mistycznego według Pseudo-Dionizego Areopagity. Ujęcie filozoficzne, „Filozofia Chrześcijańska” 15 (2018), s. 9–29.
• Pseudo-Dionizy, Hierarchia kościelna, w: Pisma teologiczne, tłum. M. Dzielska, Kraków 2005, s. 139–217.
• Pseudo-Dionizy, Hierarchia niebiańska, w: Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, tłum. M. Dzielska, Kraków 2005, s. 71–138.
• Rorem P., Pseudo-Dionysius. A commentary on the Texts and an Introduction to Their Influence, New York–Oxford 1993.
• Stępień T., Doktor anielski o aniołach, Warszawa 2020.
• Stępień T., Hierarchia niebiańska jako wzór idealnej społeczności, „Warszawskie Studia Teologiczne” 27 (2014) nr 1, s. 161–170.
• Stępień T., Przedmowa, w: Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, tłum. M. Dzielska, Kraków 2005, s. 7–70.
• Stępień T., Pseudo-Dionizy Areopagita. Chrześcijanin i platonik, Warszawa 2006.
• Taubes J., Dialektyka i analogia, w: Apokalipsa i polityka. Eseje mesjańskie, tłum. P. Nowak, Warszawa 2013, s. 221–232.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 8, tłum. P. Bełch, London 1981.

Identifiers

DOI

10.15633/lie.59107

Biblioteka Nauki

28762655