„Szlak św. Ottona”. Koncepcja trasy pielgrzymkowej jako forma upamiętnienia misji chrystianizacyjnej św. Ottona z Bambergu na Pomorzu (1124-1128)

• Authors: Marcin Szczodry

Title variants

EN

“Via Ottoniana - Saint Otto’s Route”. The concept of a pilgrims’ way as a form of commemorating the Christianization mission of Saint Otto of Bamberg in Pomerania (1124-1128)

Abstracts

EN

The area of Pomerania was Christianized 900 years ago as a result of the missionary activity of Saint Otto of Bamberg. Otto undertook two missionary expeditions, in 1124 and 1128. The road that Bishop Otto traveled became the inspiration for the present inhabitants of these areas to undertake research and work on setting out Saint Otto’s Route. This article aims to examine whether the itinerary designed in this way fulfils the formal requirements to be classified as a pilgrimage route. Using the analytical method, the state of historical research is first presented, based on which it has become possible to reconstruct the route taken by Saint Otto in Pomerania in the 12th century. It then presents the criteria that, in the light of Church documents must be met to recognize the route marked as a pilgrim itinerary. The following part of the study shows places where the memory of the Apostle of Pomerania is cultivated today, and which can be stages of the pilgrimage itinerary. In the light of the analyses carried out, it was shown that the “Saint Otto’s Route” can be classified as a pilgrimage route, becoming part of pastoral activities that will bring closer the present inhabitants of these areas to the person of the Apostle of Pomerania and his heritage, inspiring them to deepen their Christian identity.

PL

Teren Pomorza został schrystianizowany 900 lat temu w wyniku działalności misyjnej św. Ottona z Bambergu, który w tym celu podjął dwie wyprawy: w 1124 i 1128 r. Droga, którą przemierzył biskup Otton stała się dla współczesnych mieszkańców tych terenów inspiracją do podjęcia badań i prac nad wytyczeniem „Szlaku św. Ottona”. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, czy tak zaprojektowane itinerarium spełnia formalne przesłanki, aby móc je sklasyfikować jako szlak pielgrzymkowy. Posługując się metodą analityczną przedstawiono najpierw stan badań historycznych, na podstawie których możliwe stało się zrekonstruowanie drogi, którą w XII wieku przebył św. Otton na Pomorzu. Następnie przedstawiono kryteria, które w świetle dokumentów Kościoła muszą być spełnione, aby uznać wytyczoną trasę za szlak pielgrzymi. W dalszej części pracy ukazano miejsca, w których współcześnie pielęgnuje się pamięć o Apostole Pomorza i które mogą stanowić etapy itinerarium pielgrzymkowego. W świetle przeprowadzonych analiz wykazano, iż „Szlak św. Ottona” może zostać sklasyfikowany jako trasa pielgrzymkowa, wpisując się w działania duszpasterskie, które przybliżą współczesnym mieszkańcom tych ziem postać i dziedzictwo Apostoła Pomorza, inspirując ich do pogłębienia swojej tożsamości chrześcijańskiej.

Keywords

EN

St. Otto of Bamberg; mission; Pomerania; Christianity; pilgrimage route

PL

św. Otton z Bambergu; misja; Pomorze; chrześcijaństwo; szlak pielgrzymkowy

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Polonia Sacra
• Year: 2023
• Volume: 27
• Issue: 4
• Pages: 209-225

Dates

published

2023

Contributors

author

Marcin Szczodry

• Uniwersytet Szczeciński

• https://orcid.org/0000000179654266

References

• Adamczyk J., Kanoniczna figura pielgrzyma w korelacji z duszpasterstwem poprzez sanktuarium, Sandomierz 2011.
• Biskup Otton z Bambergu i jego świat, red. M. Rębkowski, S. Rosik, Wrocław 2018.
• Chélini J., Branthomme H., Les chemins de Dieu. Histoire des pèlerinages chrétiens des origines à nos jours, Paris 1982.
• Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983), pars II, s. 1–317; tekst polski: Kodeks prawa kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
• Collins-Kreiner N., Researching Pilgrimage: Continuity and Transformations, „Annals of Tourism Research” 37 (2010) nr 2, s. 440–456.
• Congregazione per il Culto Divino e la Disciplina dei Sacramenti, Direttorio su pietà popolare e liturgia. Principi e orientamenti, https://www.vatican.va/roman_curia/ congregations/ccdds/documents/rc_con_ccdds_doc_20020513_vers-direttorio_it.html (30.12.2022).
• Jackowski A., Pielgrzymki = turystyka pielgrzymkowa = turystyka religijna? Rozważania terminologiczne, „Turyzm” 8 (1998) z. 1, s. 5–20.
• Jan Paweł II, Akt Europejski Santiago de Compostela, https://www.szlakjakuba.com/akt-europejski-santiago-de-compostela/ (10.01.2023).
• Jan Paweł II, List Ojca Świętego Jana Pawła II o pielgrzymowaniu do miejsc związanych z historią zbawienia, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/o_ pielgrzymowaniu_29061999 (10.01.2023).
• Lec Z., Życie i działalność biskupa-misjonarza, w: Św. Otton z Bambergu - Ewangelizator Pomorza. Jego kult do czasów współczesnych, red. G. Wejman, Szczecin 2004, s. 11–32.
• Manikowska H., Jerozolima - Rzym - Compostela. Wielkie pielgrzymowanie u schyłku średniowiecza, Wrocław 2008.
• Mróz F., Poles travelling to Compostela in time and space, „Journal of Cultural Geography” 38 (2021) nr 2, s. 206–234.
• Rajewski B., Szlakiem św. Ottona z Bambergu, „Niedziela szczecińsko-kamieńska” 27 (2004), s. 1–2.
• Rębkowski M., Chrystianizacja Pomorza Zachodniego. Studium archeologiczne, Szczecin 2007.
• Rosik S., Conversio gentis Pomeranorum. Studium świadectwa o wydarzeniu (XII wiek), Wrocław 2010.
• Rosik S., Orbis Romanus - Christianitas - Pomerania. Pomorze w „świecie” Ottona z Bambergu: pamięć współczesnych i początki tradycji Apostoła Pomorza (rekonesans), w: Biskup Otton z Bambergu i jego świat, red. M. Rębkowski, S. Rosik, Wrocław 2018, s. 13–51.
• Rymar E., Święta Studnia, czyli misyjne dzieło patrona Pyrzyc św. Ottona biskupa bamberskiego i pamięć o nim poprzez wieki, Pyrzyce 2006.
• Szulist W., Święty Otton z Bambergu, w: Polscy święci, t. 5, red. J. R. Bar, Warszawa 1985, s. 11–27.
• Tourism, Religion and Spiritual Journeys, eds. D. Timothy, D. H. Olsen, London–New York 2006.
• Wejman G., Biskup Otton z Bambergu w przestrzeni pomorskiego Kościoła, Szczecin 2021.
• Wejman G., Kult św. Ottona na Pomorzu, w: Św. Otton z Bambergu - Ewangelizator Pomorza. Jego kult do czasów współczesnych, red. G. Wejman, Szczecin 2004, s. 33–77.
• Wejman G., Misyjny szlak Apostoła Pomorza, „Roczniki Historii Kościoła” 56 (2009) nr 1, s. 77–100.
• Wejman G., Od Ottona z Bambergu do Erazma von Manteuffla, w: 50 lat Kościoła koszalińsko-kołobrzeskiego, red. T. Ceynowa, Radom–Koszalin 2022, s. 29–41.
• Wejman G., Szlakiem św. Ottona z Bambergu, „Niedziela szczecińsko-kamieńska” 42 (2014), s. 1–3.

Identifiers

DOI

10.15633/ps.27410

Biblioteka Nauki

29430931