Wiara praktyczna i jej funkcje. Szkic filozoficzny

• Authors: Andrzej Niemczuk

Title variants

EN

Practical faith and its functions. A philosophical sketch

Abstracts

EN

This article contains a sketch of the concept of practical faith and a presentation of two important functions that this concept can perform in practical philosophy. The idea of practical faith is a synthesis based on the interpretation of three concepts of faith: moral faith from Kant’s philosophy, religious faith, on which the so-called „third stage” of life in Kierkegaard’s thought is based, and philosophical faith presented in Jaspers’ philosophy. The author presents these functions of practical faith, due to which it transcends the sphere of descriptive knowledge. For practical philosophy these functions are of major importance because they are the source of subject acceptance of the first principles of this philosophy, i.e. the thesis of human freedom and the thesis of the existence of the sphere of value (different than the sphere of facts and objects). If a philosophy of value were logically based on practical faith, it would be free from the charge of the naturalistic error in axiology.

PL

Artykuł zawiera szkic koncepcji wiary praktycznej i prezentację dwóch ważnych funkcji, jakie koncepcja ta może pełnić w filozofii praktycznej. Idea wiary praktycznej jest syntezą opartą na interpretacji trzech koncepcji wiary: wiary moralnej z filozofii Kanta, wiary religijnej, na której oparte jest tzw. „trzecie stadium” życia w myśli Kierkegaarda oraz wiary filozoficznej przedstawionej w filozofii Jaspersa. Autor eksponuje te funkcje wiary praktycznej, dzięki którym transcenduje ona sferę wiedzy deskryptywnej. Dla filozofii praktycznej funkcje te mają ważne znaczenie, gdyż są podmiotowym źródłem akceptacji pierwszych zasad tej filozofii, czyli twierdzenia o wolności człowieka oraz twierdzenia o istnieniu sfery wartości (innej niż sfera faktów i bytów). Jeśli filozofia wartości byłaby logicznie oparta na wierze praktycznej, to byłaby wolna od zarzutu błędu naturalistycznego w aksjologii.

Keywords

PL

wiara praktyczna; wiara moralna; wiara filozoficzna; wolność; błąd naturalistyczny; Kant; Kierkegaard; Jaspers

EN

practical faith; moral faith; philosophical faith; freedom; naturalistic error; Kant; Kierkegaard; Jaspers

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Tarnowskie Studia Teologiczne
• Year: 2021
• Volume: 40
• Issue: 1
• Pages: 91-114

Dates

published

2021

Contributors

author

Andrzej Niemczuk

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000288864254

References

• Copleston F., Historia filozofii, tłum. J. Marzęcki, t. 4, Warszawa 1995.
• Janeczek S., Integralność poznania ludzkiego w ujęciu Błażeja Pascala. Z dziejów filozofii zdrowego rozsądku, „Studia Philosophiae Christianae” 51 (2015) nr 4, s. 5–73.
• Jaspers K., Rozum i egzystencja. Nietzsche a chrześcijaństwo, tłum. C. Piecuch, Warszawa 1991.
• Jaspers K., Wiara filozoficzna, tłum. zbiorowe, Toruń 1995.
• Jaspers K., Wiara filozoficzna wobec objawienia, tłum. G. Sowiński, Kraków 1999.
• Kant I., Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1986.
• Kant I., Religia w obrębie samego rozumu, tłum. A. Bobko, Kraków 1993.
• Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Warszawa 1984.
• Kierkegaard S., Albo-albo, tłum. J. Iwaszkiewicz, t. 1, Warszawa 1982.
• Kierkegaard S., Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, tłum. J. Iwaszkiewicz, Warszawa 1969.
• Kierkegaard S., Powtórzenie, tłum. B. Świderski, Warszawa 1992.
• Niemczuk A., Błąd teoretyzmu w aksjologii, w: A. Niemczuk, Filozofia praktyczna. Studia i szkice, Lublin 2016, s. 13–45.
• Niemczuk A., Wolność egzystencjalna: Kant i Kierkegaard, Lublin 1995.
• Paci E., Fenomenologia doświadczenia estetycznego, etycznego i religijnego u Kierkegaarda, w: E. Paci, Związki i znaczenia. Eseje wybrane, tłum. S. Kasprzysiak, Warszawa 1980, s. 433–546.
• Pascal B., Myśli, tłum. T. Żeleński-Boy, Warszawa 1972.
• Rudziński R., Człowiek w obliczu nieskończoności. Metafizyka i egzystencja w filozofii Karla Jaspersa, Warszawa 1980.
• Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 15: Wiara i nadzieja, tłum. P. Bełch, London 1966.
• Tarnowski K., Gabriela Marcela filozofia wiary, „Analecta Cracoviensia” 21–22 (1989–1990), s. 99–114.
• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 2, Warszawa 1978.
• Tillich P., Dynamika wiary, tłum. A. Szostkiewicz, Poznań 1987.

Identifiers

DOI

10.15633/tst.40105

Biblioteka Nauki

28761787