Rodzina jako wartość podstawowa w świadomości młodzieży szkolnej

• Authors: Janusz Mariański

Title variants

EN

Family as a Basic Value in the Consciousness of School Youth

Abstracts

PL

W niniejszym artykule zwrócimy uwagę na trzy kwestie: na rodzinę jako wartość podstawową i priorytetową wśród wartości codziennych oraz na plany młodzieży zawarcia związku małżeńskiego. Przeprowadzone analizy socjologiczne opierają się na wynikach sondaży opinii publicznej i rezultatach badań socjologicznych zrealizowanych w pierwszej i drugiej dekadzie XXI wieku. Rodzina i szczęśliwe życie rodzinne znajdowały się w XX wieku i w pierwszej dekadzie XXI wieku na pierwszym miejscu wśród celów życiowych Polaków, należała do najwyżej cenionych wartości. W procesie przyspieszonej transformacji społeczeństwa polskiego sukces czy kariera zawodowa stają się poniekąd osobliwą wartością życiową młodych Polaków, do pewnego stopnia konkurujących z wartością rodziny. Wśród młodzieży szkolnej około 60% badanych jest zdecydowanych w przyszłości zawrzeć formalny związek małżeński. Przeprowadzone analizy socjologiczne opierają się na wynikach sondaży opinii publicznej i rezultatach badań socjologicznych, zrealizowanych w pierwszej i drugiej dekadzie XXI wieku.

EN

In this article, we will delve into two key aspects: the family as a fundamental and prioritized value within everyday values and the aspirations of young people regarding marriage. The sociological analysis is grounded in the outcomes of public opinion surveys and research conducted in the first and second decades of the 21st century. Throughout the 20th century and the initial decade of the 21st century, family and contented family life consistently held the top spot among the life goals of Poles, standing out as one of the most cherished values. However, in the course of the accelerated transformation of Polish society, success or a thriving professional career is emerging as a distinct life value for young Poles, competing to some extent with the significance attributed to family. Notably, around 60% of respondents among school youth express a commitment to formal marriage in their future plans.

Keywords

PL

młodzież szkolna; rodzina jako wartość podstawowa; rodzina w hierarchii wartości codziennych; plany życiowe młodzieży; sekularyzacja moralności

EN

school youth; family as a basic value; family in the hierarchy of everyday values; life plans of young people; secularization of morality

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Copernicus Political and Legal Studies
• Year: 2023
• Volume: 2
• Issue: 2
• Pages: 80-102

Dates

published

2023

Contributors

author

Janusz Mariański

• Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Lublinie

• https://orcid.org/0000000206208000

References

• Adamczyk, T. (2022). Rodzina, osoby znaczące, czas wolny, sens życia. W: W. Szymczak, T. Adamczyk (red.). Młodzież w kontekstach współczesnych. Rodzina. Czas. Szkoła. Kościół i katecheza (17–32). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Adamczyk, T. (2023). Młodzież. W: Kościół w Polsce 2023. Raport (31–44). Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna. Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej.
• Baniak, J. (2022). Religijność i moralność młodzieży polskiej w latach 1956-2018 na tle przemian cywilizacyjnych i społecznych. Poznań: Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM.
• Barabasz, A. (2010). Relacje pomiędzy wiarą a codziennością. Analiza socjologiczna badań własnych. W: Wojciech Muszyński (red.). Rodzina w świecie wartości. Religia, praca, czas wolny (89–100). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Bąk, U. (2016). Wartości życia rodzinnego i małżeńskiego młodzieży maturalnej Sandomierza. Konteksty Społeczne, 2, ss. 41–49.
• Biernat, T. (2002). Światopogląd młodego pokolenia a środowisko życia codziennego. W: Andrzej Radziewicz- -Winnicki (red.). Edukacja a życie codzienne, t. 1 (144– 156). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Biernat, T., Sobierajski, P. (2007). Młodzież wobec małżeństwa i rodziny. Raport z badań. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Boguszewski, R. (2012). Religijność i moralność w społeczeństwie polskim: zależność czy autonomia? Studium socjologiczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Boguszewski, R. (2013). Rodzina ‒ jej współczesne znaczenie i rozumienie. W: M. Grabowska (red.). Rodzina i jej przemiany, Opinie i Diagnozy, nr 26 (15–30). Warszawa: CBOS.
• Boguszewski, R. (2014). (Nie)religijna moralność katolików w Polsce. Zeszyty Naukowe KUL, 1, ss. 123–139.
• Boguszewski, R. (2019). Rodzina – jej znaczenie i rozumienie. Komunikat z badań CBOS, 22.
• Boguszewski, R. (2019). Rodzina ‒ jej znaczenie i rozumienie. W: M. Bożewicz (red.). Współczesna polska rodzina. Opinie i Diagnozy, nr 44 (9–19). Warszawa: CBOS.
• Boguszewski, R. (2022). Aspiracje, dążenia i plany życiowe młodzieży. W: M. Grabowska, M. Gwiazda (red.). Młodzież 2021 (67–93). Warszawa: CBOS.
• Bożewicz, M. (2019). Preferowane i realizowane modele życia rodzinnego. Komunikat z badań CBOS, 46.
• Budzyńska, E. (2012). Między prawem a levem: rodzinne dylematy Polaków. W: J. Baniak (red.). Między nakazem a wyborem. Moralne dylematy małżeństw i rodzin w Polsce (85–103). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Budzyńska, E. (2021). Rodzina ‒ pomiędzy tradycją, religią a ideologią. Szkic socjologiczny. W: A. Górny, J. Kijonka, Z. Zagała (red.). Pejzaże kultury, religii, regionu i rodziny. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Świątkiewiczowi (528–547). Katowice: STUDIO NOA & Ireneusz Olsza.
• Chodkowski, Z. (2014). Wartości małżeńskie w opinii studentów studiów pedagogicznych. W: T. Sakowicz, K. Gąsior (red.). Wartości w rodzinie i społeczeństwie (208–219). Kielce: Oficyna Wydawnicza „STON 2”.
• Chrost, S. (2018). Planowana rodzina w opinii młodzieży. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis, 2, ss. 296–326.
• Czapiński, J. (2015). Indywidualna jakość i styl życia. W: J. Czapiński, T. Panek (red.). Diagnoza Społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków. Raport (272–331). Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego.
• Czeszejko, M. (2008). Współczesne wartości a plany małżeńsko-rodzinne młodzieży. W: W. Muszyński, E. Sikora (red.). Miłość, wierność i uczciwość na rozstajach współczesności. Kształty rodziny współczesnej (110–124). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Długosz, P. (2014). Wybrane aspekty przemian podkarpackiej młodzieży. W: P. Długosz, H. Kotarski, W. Jedynak (red.). Czy stracone pokolenie? Młodzież i jej dylematy na początku XXI wieku (41–81). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Długosz, P. (2017). Strategie życiowe młodzieży na pograniczu polsko-ukraińskim. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Dubis, M. (2013). Świat wartości i plany życiowe licealistów. Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji.
• Dubis, M. (2015). Rodzina w świadomości współczesnej młodzieży. W: K. Serwatka, A. Śniegulska (red.). Oblicza współczesnej rodziny (67–76). Sanok: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku.
• Duch-Krzysztofek, D. (2012). Przemiany rodziny ‒ teoria i rzeczywistość. W: A. Firkowska-Mankiewicz, T. Kanash, E. Tarkowska (red.). Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod (248–272). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Dyczewski, B. (2022). Społeczna diagnoza uczniów 2021. Lustro. Ewaluacja badania. Poznań: Stowarzyszenie Producentów i Dziennikarzy Radiowych.
• Dyczewski, L. (2022). Rodzina grupą kulturotwórczą. W: S. Janeczek, A. Starościc (red.). Filozofia społeczna, cz. 3 (Realia społeczno-gospodarcze) (363–379). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Fedyszak-Radziejewska, B. (2012). Niezmiennie rodzina, dzieci i praca ‒ wartości Polaków po 5 latach. W: Wartości Polaków a dziedzictwo Jana Pawła II ‒ 2007–2012 (4–13). Warszawa: Centrum Myśli Jana Pawła II.
• Feliksiak, M. (2017). Sens życia – wczoraj i dziś. Komunikat z badań CBOS, 41.
• Frankowski, E.M. (2006). Religijność katolików diecezji sandomierskiej. Studium socjologiczne. Sandomierz-Stalowa Wola: Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej w Stalowej Woli.
• Frączek, A. (2017). Rodzina i wartości chrześcijańskie jako elementy tożsamości kulturowej. Cywilizacja i Polityka, 15, ss. 165–180.
• Frączek, Z. (2011). Pokoleniowe przemiany społecznej świadomości rodziny. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Gębuś, D. (2006). Rodzina. Tak, ale jaka? Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Giddens, A., Sutton, P.W. (2014). Socjologia. Kluczowe pojęcia, tł. O. Siara, P. Tomanek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Giza-Poleszczuk, A. (2002). Rodzina i system społeczny. W: M. Marody (red.). Wymiary życia społecznego w Polsce na przełomie XX i XXI wieku (272–301). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
• Gizicka, D. (2005). Małżeństwo i rodzina w hierarchii wartości życiowych młodzieży. Roczniki Nauk Społecznych, 1, ss. 185–200.
• Goworko-Składanek, B. (2019). Środowisko rodzinne młodzieży białostockich szkół. W: J. Mantur (red.). Styl życia młodzieży Białegostoku. Raport (191–213). Białystok: Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku.
• Górny, A. (2010). Religia i rodzina jako fundamenty świata wartości współczesnej młodzieży śląskiej. W: M. Sroczyńska, J. Paczkowski (red.). Młodzi w społeczeństwie zmiany. Studia polsko-ukraińskie (269–286). Kielce: Wyższa Szkoła Umiejętności.
• Guzik, A. (2003). Wartość rodziny w planach życiowych młodzieży. W: K. Slany, A. Małek, I. Szczepaniak-Wiecha (red.). Systemy wartości a procesy demograficzne (117–122). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Ignatczyk, W. (2000). Małżeństwo jako wartość w okresie przemian społeczno-gospodarczych kraju w świetle postaw młodzieży w wieku matrymonialnym w województwie poznańskim. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2, ss. 113–137.
• Izdebska, J. (2016). Rodzina. W: K. Chałas, A. Maj (red.). Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (957–965). Radom: POLWEN Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.
• Janos, A. (2020). Mój Bóg. Obraz Boga u współczesnej młodzieży. Studium katechetyczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Jas, K. (2023). Rodzina jako przestrzeń kształtowania się tożsamości w opinii studentów pedagogiki. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Lublin-Polonia. Sectio J, 2, ss. 29–39.
• Jasińska-Kania, A. (2014). Przemiany wartości Polaków. Instytut Idei, 5, s. 52–58.
• Jasińska-Kania, A. (2006). Marody Mirosława, Polacy w procesie przemian norm i wartości społeczeństw Europy. W: Polska w zjednoczonej Europie. Substrat ludzki i kapitał społeczny. Materiały z Konferencji Komitetu „Polska w Zjednoczonej Europie” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz Fundacji Rektorów Polskich (12–16). Warszawa.
• Jędrzejko, M.Z. (2015). „Zawirowany” świat ponowoczesności. W poszukiwaniu etiologii zaburzeń, dysfunkcji, zachowań kompulsywnych, ryzykownych i dewiacji. Warszawa: Milanówek Oficyna Wydawnicza ASPRA ‒ JR, Centrum Profilaktyki Społecznej.
• Jędrzejko, M., Moczuk, E. (2022). Szwedzik Adam, Razem? Tak. Ślub? Niekoniecznie. Ostrowiec Świętokrzyski: Wydawnictwo Wyższa Szkoła Bankowości i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim.
• Kacprowicz, G., Bulkowski, K. (2019). Rodzina jako podstawowy cel działań jednostkowych. W: M. Marody (red.). Społeczeństwo na zakręcie. Zmiany postaw i wartości Polaków w latach 1990–2018 (121–129). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
• Kaźmierska, K. (2018). Młodzież archidiecezji łódzkiej. Szkic do portretu, Archidiecezjalne. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
• Kądziela, A. (2023). Polityczny portret młodych Polaków. Warszawa: Konrad-Adenauer-Stiftung e.V. Biuro Fundacji w Polsce.
• Klimski, W. (2013). Niereligijne i religijne sposoby myślenia o małżeństwie i rodzicielstwie. W: S.H. Zaręba (red.). Bunt i ucieczka w wielkim mieście. Światopogląd i style życia młodych warszawiaków (85–102). Warszawa: KONTRAST.
• Kocik, L. (2006). Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Edukacyjne ‒ Oficyna Wydawnicza AFM.
• Komorowska-Pudło, M. (2013). Seksualność młodzieży przełomu XX i XXI wieku. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Korczyński, T.M. (2010). Postawy osób religijnych i niereligijnych wobec rodziny jako wartości. Prezentacja wyników ogólnopolskiego badania zrealizowanego wśród studentów. W: W. Muszyński (red.). Rodzina, praca i czas wolny (101–111). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kotulska, K. (2005). Orientacje małżeńskie i rodzinne młodzieży na postawie badań uczniów szkół średnich. W: K. Gąsior, T. Sakowicz (red.). Pedagogika społeczna w służbie rodzinie (aspekt pomocowy, kulturowy, wychowawczy), t. 1 (331–336). Kielce: Świętokrzyskie Centrum Profilaktyki i Edukacji.
• Kwak, A. (2014). Refleksje nad współczesną rodziną ‒ kontrowersje, pytania, wartości. W: A. Jabłoński, M. Szyszka, D. Gizicka (red.). Współczesna rodzina polska. Przemiany, zagrożenia i wyzwania (17–31). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Kwak, A. (2022). Rodzina z perspektywy zmian w ponowoczesności. W: S. Janeczek, A. Starościc (red.). Filozofia społeczna, cz. III (Realia społeczno-gospodarcze) (311–334). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Lewicka, M. (2014). Wybory życiowe studentów. Małżeństwo ‒ rodzina ‒ formy alternatywne. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Lewicka, M. (2015). Świat wartości młodzieży akademickiej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Łuczak, M. (2018). Urząd w czasach twittera. Pastoralno-teologiczne studium nauczania abp. Józefa Kupnego. Kielce: Wydawnictwo JEDNOŚĆ.
• Marczewski, M. (2016). Alternatywne formy życia małżeńskiego i rodzinnego. W: M. Marczewski, R. Gawrych, D. Opozda, T. Sakowicz, A. Solak (red.). Pedagogika rodziny. Podejście systemowe, t. 1 (Familiologia) (659– 675). Gdańsk: Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna w Gdańsku.
• Mariański, M. (2003). Między sekularyzacją i ewangelizacją. Wartości prorodzinne w świadomości młodzieży szkół średnich. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Mariański, J. (2009). Dylematy moralne młodzieży polskiej. W: D. Walczak-Duraj (red.). Wartości i postawy młodzieży polskiej, t. 1 (11–28). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Mariański, J. (2012). Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży maturalnej ‒ stabilność i zmiana. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Mariański, J. (2012). Wartości życia codziennego a sens życia. W: J. Szymczyk (red.). Segmenty aktywności społecznej a wartości. Idee i praktyka (39–60). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Mariański, J. (2018). Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988–1998–2005–2017 (raport z ogólnopolskich badań socjologicznych). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Mariański, J. (2021). Indywidualizacja religijna i moralna jako megatrend. Studium socjologiczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Mariański, J. (2022). Wartości moralne w świadomości maturzystów puławskich. Raport z badań socjologicznych zrealizowanych w latach 1994–2021. Lublin: Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie.
• Mariański, J. (2023). Religijność młodzieży polskiej w procesie przemian w XXI wieku (analizy socjologiczne). Lublin: Akademia Nauk Społecznych i Medycznych w Lublinie.
• Mariański, J. (2023). Wartości codzienne młodzieży szkolnej ze wsi, z małych i wielkich miast. W: M. Zemło (red.). Małe miasta. Blaski i cienie (141–178). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Mariański, J., Zaręba S.H. (2021). Rodzina jako wartość w czasie pandemii. Roczniki Nauk Społecznych, 2, ss. 5–21.
• Matyjas, B. (2015). Małżeństwo i rodzina ‒ ich znaczenie i wartość w opiniach młodzieży szkół ponadgimnazjalnych. W: A. Rynio, K. Braun, M. Jeziorański, I. Szewczak (red.). Obudzić (nie)odkryty potencjał małżeństwa i rodziny (91–101). Lublin: Wydawnictwo EPISTEME.
• Mąkosa, P. (2019). Edukacja religijna polskich emigrantów w Wielkiej Brytanii. Stan aktualny i perspektywy rozwoju. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Gizicka, D., Michalski, M.A., Szwarc, K. (red.). (2023). Młode Polki, Młodzi Polacy i ich plany rodzinne… Co młode pokolenie myśli o małżeństwie, rodzinie i rodzicielstwie? Raport. Poznań: Instytut Wiedzy o Rodzinie i Społeczeństwie.
• Niemirowski, T. (2012). Rozwój świadomości religijnej u młodzieży. Badania empiryczne osób w wieku od 12 do 24 lat. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne.
• Nowak, B.M., Banasiak, A., Górnicka, B., Zajęcka, B. (2019). Zagrożenia życia rodzinnego w ocenie badanej młodzieży. W: R. Bera, S.M. Kwiatkowski (red.). Młodzież wobec współczesnych zagrożeń w życiu społecznym. Wyzwania dla pedagogiki bezpieczeństwa (410–467). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Pactwa, B. (2011). Plany życiowe oraz aspiracje edukacyjne i zawodowe uczniów szkół ponadgimnazjalnych na obszarze Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. Tychy: Wyższa Szkoła Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka w Tychach.
• Palak, M. (2014). Wartości i cele życiowe pokolenia Y. Analiza na przykładzie mieszkańców Rzeszowa. W: P. Długosz, H. Kotarski, W. Jedynak (red.). Czy stracone pokolenie? Młodzież i jej dylematy na początku XXI wieku (121–133). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Piechota, B.A. (2020). W poszukiwaniu własnego świata wartości życiowych. W: J.M. Łukasik, K. Jagielska, S. Kowal (red.). W poszukiwaniu dróg. Refleksje na kanwie relacji mistrz – uczeń (169–178). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Prüfer, P. (2014). Religia wspólnotowości a religijność zindywidualizowana – antagonizm czy komplementarne uzupełnienie? W: D. Walczak-Duraj, J. Mariański (red.). Ład aksjonormatywny w okresie kryzysu (117–131). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Prusik, A. (2014). Rodzina i jej alternatywne formy w poglądach młodych Polaków. Olsztyn: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie.
• Prymak, T. (2023). Środowisko rodzinne młodzieży białostockich szkół (procesy wychowania i socjalizacji w białostockich rodzinach). W: J. Mantur (red.). Styl życia młodzieży Białegostoku. Raport (204–233). Białystok: Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku.
• Przybysz, A. (2008). Preferowany model rodziny w opinii studentów krakowskich uczelni. W: B. Muchacka (red.). Rodzina w kontekście współczesnych problemów wychowania (105–115). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.
• Pyżalski, J., Zdrodowska, A., Tomczyk, Ł., Abramczuk, K. (2019). Polskie badanie EU Kids Online 2018. Najważniejsze wyniki i wnioski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Rawicka, I. (2020). Współczesna młodzież, jej poglądy i wyznawane wartości. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 1, ss. 135–154.
• Remiszewska, Z. (2017). Młodzież akademicka i jej świat wartości. Komunikat z badań. W: A. Kamińska, P. Oleśniewicz (red.). Edukacja jutra. Wartości – Wychowanie – Kształcenie (27–39). Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
• Rewera, M. (2012). Rodzina w systemie wartości młodzieży polskiej (na podstawie wybranych wyników badań z lat 1995–2010). W: B. Więckiewicz, M. Klimek (red.). Współczesna rodzina w dobie przemian społeczno-kulturowych (89–115). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Rola, M. (2016). Wartości moralne w świadomości maturzystów lubelskich. Studium socjologiczne. Lublin: Drukarnia Standruk.
• Romanowicz, W. (2013). Świadomość religijna i moralna młodzieży prawosławnej. Biała Podlaska: Państwowa Wyższa Szkoła im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej.
• Romanowicz, W. (2014). Podstawowe wartości młodzieży prawosławnej. Rozprawy Społeczne, 2, ss. 22–28.
• Romanowicz, W. (2017). Stosunek maturzystów Południowego Podlasia do religii, moralności i ekumenizmu. Biała Podlaska: Wydawnictwo Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej.
• Romanowicz, W. (2020). Polskie pogranicze środkowo-wschodnie: narodowo-wyznaniowe czy cywilizacyjne? Biała Podlaska: Wydawnictwo Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej.
• Skoczylas, K. (2011). Wartości młodych katolików regionu konińskiego. Studium katechetyczno-pastoralne na przykładzie wybranych szkół ponadpodstawowych regionu konińskiego. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Skoczylas, K. (2016). Wartości religijno-moralne młodzieży ponadgimnazjalnej Kujaw Wschodnich. Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników.
• Slany, K. (2009). Globalne czynniki przemiany rodziny we współczesnym świecie. W: A. Maksymowicz (red.). Moralne dylematy Polaków w ponowoczesności. Wybrane problemy (151–164). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Slany, K. (2011). Rodzina w refleksji feministyczno-genderowej. W: K. Slany, J. Struzik, K. Wojnicka (red.). Gender w społeczeństwie polskim (225–248). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Smyła, J. (2020). Wokół wartości współczesnej młodzieży. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 2, ss. 51–61.
• Sowa-Behtane, E. (2015). Młodzież ponowoczesna. Kraków: Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
• Sroczyńska, M.A. (2013). Rytuały w młodzieżowym świecie. Studium socjologiczne. Kraków: Wydawnictwo FALL.
• Sroczyńska, M. (2021). Rodzina i religia jako „struktury graniczne” w ponowoczesnym świecie (rozważania socjologa). W: O.A. Kotowska-Wójcik, M. Luty-Michalak, J. Wróblewska-Skrzek, B.H. Olszewski (red.). Gaudium et spes – powinność współczesnego człowieka. Księga dedykowana Profesorowi Andrzejowi Ochockiemu (241–254). Poznań: Wydawnictwo Rys.
• Štefaňak, O. (2013). Wartości moralne maturzystów słowackich na przykładzie diecezji spiskiej. Lublin: Wydawnictwo Norbertinum.
• Štefaňak, O. (2019). Religiozita mládeže v procese premien, Univerzita Konštantina Filozofa v Nitre. Nitra.
• Štefaňak, O. (2020). Wartości prorodzinne w świadomości młodzieży słowackiej w procesie przemian (2006–2011– 2016). Zeszyty Naukowe KUL, 1, ss. 23–45.
• Such-Pyrgiel, M. (2019). Człowiek w dobie cyfrowej transformacji. Studium socjologiczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Szauer, R. (2019). Między potrzebą doznań a trwałością postaw. Religijność i moralność uczniów szkół średnich i studentów uczelni wyższych w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Studium socjologiczne. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.
• Szczepański, J. (1963). Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Szczygielski, D. (2017). Postawy młodzieży wobec alternatywnych form życia małżeńsko-rodzinnego. Na podstawie badań socjologicznych w katolickich liceach ogólnokształcących w Szczecinie. Zeszyty Naukowe KUL, 2, ss. 321–337.
• Szczygielski, D. (2020). Etos małżeńsko-rodzinny w warunkach polskiego społeczeństwa konsumpcyjnego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Szwejka, Ł., Więckiewicz, B., Nowakowski, P.T. (2021). Między wspólnotą a wyobcowaniem. Człowiek w kontekście współczesnych przeobrażeń społeczeństwa i rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Szymczak, W. (2013). Partycypacja osób zaangażowanych społecznie. Struktura, funkcje, modele. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Szymczyk, J. (2011). Przemiany wartości i więzi we współczesnym społeczeństwie polskim. W: P. Kawalec, A. Błachut (red.). Odpowiedzialność społeczna w innowacyjnej gospodarce (299–319). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Szymczyk, J. (2015). Przemiany wartości Polaków. Wybrane aspekty i tendencje. W: W. Jedynak, J. Kinal (red.). Społeczne i etyczne aspekty rozwoju społecznego (7–34). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Śledzianowski, J. (2014). Małżeństwo i rodzina podstawową wartością dla młodego pokolenia Polaków. W: T. Sakowicz, K. Gąsior (red.). Wartości w rodzinie i społeczeństwie (163–179). Kielce: Oficyna Wydawnicza STON 2.
• Świątkiewicz, W. (2013). Między rodziną a życiem publicznym ‒ ciągłość i zmiana orientacji na wartości w polskim społeczeństwie. W: L. Adamczuk, E. Firlit, W. Zdaniewicz (red.). Postawy społeczno-religijne Polaków 1991–2012 (185–206). Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC.
• Świątkiewicz, W. (2016). Wartości rodzinne i religijne we współczesnej kulturze polskiej. W: G. Skąpska, M.S. Szczepański, Ż. Stasieniuk (red.). Co po kryzysie? (95–119). Warszawa: Polskie Towarzystwo Socjologiczne.
• Świątkiewicz-Mośny, M. (2015). Konstruowanie nowych tożsamości w warunkach globalizacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Święs, K. (2014). Obraz współczesnej młodzieży w Polsce. Warszawskie Studia Pastoralne, 2, ss. 33–54.
• Tabkowski, S.J. (2010). Portret nowosądeckich maturzystów AD 2010. Szkic socjologiczny. Nowy Sącz: Prezydent Miasta Nowego Sącza i Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Nowym Sączu.
• Tyszka, Z., Wachowiak, A. (1997). Podstawowe pojęcia i zagadnienia socjologii rodziny. Poznań: Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu.
• Więckiewicz, B. (2016). Religia i jej znaczenie w obrazie przyszłego małżeństwa i rodziny w opinii studentów wybranych uczelni. W: S.H. Zaręba, I. Borowik (red.). Tradycja i innowacja w polu refleksji socjologii religii (395– 415). Warszawa: KONTRAST.
• Wojciechowska, M. (2020). Młodzież i jej wartości. W: J.M. Łukasik, K. Jagielska, S. Kowal (red.). W poszukiwaniu dróg. Refleksje na kanwie relacji mistrz-uczeń (73–101). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Wysocka, E. (2007). Religijność jako wyznacznik kształtowania się wyobrażeń i planów młodzieży dotyczących własnej rodziny. W: J. Baniak (red.). Kościół instytucjonalny a rodzina. Problem relacji i więzi wzajemnych (227–244). Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Teologiczny ‒ Redakcja Wydawnictw.
• Zagórski, K. (red.). (2008). Jak nam się żyje?, Część II. Opinie i Diagnozy nr 9. Warszawa: CBOS.
• Zaręba, S.H., Choczyński, M. (2014). Od klasycznej do współczesnej myśli socjologicznej. Skrypt dla doktorantów. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
• Zbyrad, T. (2020). Małżeństwo i rodzina w procesie przemian sekularyzacyjnych. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Zemło, M. (2012). Wiedza w preferencjach i doświadczeniach uczniów szkół ponadpodstawowych. W: J. Szymczyk (red.). Segmenty aktywności społecznej a wartości. Idee i praktyka (191–209). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Zemło, M. (2016). Wartości i normy uczniów szkół ponadpodstawowych białostockich placówek. W: J. Mantur (red.). Styl życia młodzieży Białegostoku. Raport (69– 108). Białystok: Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku.
• Zemło, M. (2017). Moralność małżeńsko-rodzinna w opinii uczniów szkół ponadpodstawowych. Zeszyty Naukowe WSNS, 1, ss. 9–31.
• Zemło, M. (2018). Wartości w ocenie uczniów szkół ponadpodstawowych. Analiza modalnościowo-eksplikacyjna. Kwartalnik Edukacyjny, 1, ss. 40–64.
• Zemło, M. (2019). System wartości młodzieży szkolnej miasta Białegostoku w ostatnich dwóch dekadach. W: B. Cieślińska (red.). Oblicza dużego miasta. Instytucje ‒ organizacje ‒ procesy (107–124). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Zemło, M. (2019). Wartości w ocenie uczniów białostockich szkół. W: J. Mantur (red.). Styl życia młodzieży Białegostoku. Raport (11–36). Białystok: Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku.
• Zemło, M. (2021). Religijność uczniów szkół białostockich a stosunek do wybranych wartości, norm i zachowań. Zeszyty Naukowe KUL, 1–2, ss. 185–211.
• Zemło, M. (2023). Miejsce zamieszkania uczniów szkół białostockich a ich preferencje aksjonormatywne (wybrane aspekty). W: M. Zemło (red.). Małe miasta. Blaski i cienie (179–204). Białystok: Uniwersytet w Białymstoku.
• Zemło, M. (2023). Wartości w preferencjach młodzieży białostockiej. W: J. Mantur (red.). Styl życia młodzieży Białegostoku. Raport (16–27). Białystok: Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku.
• Zielińska, M. (2020). Gotowi na dorosłość? Projekty życiowe i zasoby społeczne pokolenia 2.0. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Żurek, A. (2020). Religijność polskich rodzin a proces modernizacji rodziny. Przegląd Religioznawczy, 1, ss. 83–96.

Identifiers

DOI

10.15804/CPLS.2023207

Biblioteka Nauki

28407963