„Nienawiści karmi nas pucharem”. Rozpad Jugosławii w latach 90. XX w. w imaginacjach geopolitycznych polskiej muzyki popularnej

• Authors: Jarosław Macała

Title variants

EN

„Hatred feeds us with a goblet”: the break-up of Yugoslavia in the 1990s in geopolitical imaginations of the Polish popular music

Abstracts

PL

Artykuł skupia się na interferencjach polskiej muzyki popularnej oraz geopolityki po 1989 r. Bazę źródłową tekstu stanowiły wybrane piosenki z różnych nurtów polskiej muzyki popularnej. Podstawową metodą badawczą była krytyczna analiza dyskursu tekstów piosenek. Podstawowa dla polskich wyobrażeń geopolitycznych była hierarchiczna oś Wschód–Zachód, co odnoszono także do Bałkanów i Jugosławii. Muzyczny obraz Jugosławii z lat 90. XX w. odstręczał obcością, której dowodziły krwawe wojny i zbrodnie w Bośni oraz w Kosowie. W imię wyższości wartości świata zachodniego oraz interesów geopolitycznych muzycy apelowali do państw zachodnich o interwencje zbrojne w byłej Jugosławii. Przy tym wzmacniali kierunek na okcydentalizację Polski jako warunek jej bezpieczeństwa i rozwoju za cenę podporządkowania się dominacji Zachodu w świecie i w Europie.

EN

The article focuses on the interference of Polish popular music and geopolitics after 1989. Songs selected from various trends of the Polish popular music made the source material of the text. The basic study method involved critical discourse analysis of the lyrics. The hierarchical East-West axis, which was also applied to the Balkans and Yugoslavia, was fundamental to Polish geopolitical perceptions. The musical image of Yugoslavia from the 1990s seemed repulsive with its strangeness and “Easternness”, which were proven by bloody wars and crimes in Bosnia and Kosovo. In the name of superiority of the Western world and geopolitical interests, musicians appealed to Western countries for military interventions in the former Yugoslavia. At the same time, they strengthened the direction towards the occidentalization of Poland as a condition for its security and development at the price of submission to the dominance of the West in the world and in Europe.

Keywords

EN

geopolitical imaginations; Polish pop music; Yugoslavia; Bosnia and Herzegovina; Kosovo

PL

wyobrażenia geopolityczne; polska muzyka popularna; Jugosławia; Bośnia i Hercegowina; Kosowo

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
• Year: 2022
• Volume: 73
• Pages: 130-144

Dates

published

2022

Contributors

author

Jarosław Macała

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• AXEL (1993). Adriatyk ‘93. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,axel__zespol_pop_rockowy_,adriatyk__93.html.
• Bartosiewicz, E. (1994). Zabij swój strach. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,edyta_bartosiewicz,zabij_swoj_strach.html.
• Bielizna (1990). Miłość w Jugosławii. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,bielizna,milosc_w_jugoslawii.html.
• Big Cyc (1993). Kobiety z Sarajeva. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka-,big_cyc,kobiety_z_sarajeva.html.
• Budka Suflera (1998). Demony wojny. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka-,budka_suflera,demony_wojny.html.
• Čolović, I. (2001). Polityka symboli. Eseje o antropologii politycznej. Kraków: Universitas.
• Dezerter. (1993). Jugosławia. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,dezerter,jugoslawia.html
• Dittmer, J., Bos, D. (2019). Popular Culture, Geopolitics, and Identity. Wyd. 2. Lanham: Rowman&Littlefield.
• Dodds, K. (2005). Global Geopolitics. A Critical Introduction. Harlow: Pearson Education Limited.
• Flint, C. (2008). Wstęp do geopolityki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Gavriş, A. (2020). Geopolitical music to the students’ minds. Pobrane z: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/03098265.2020.1852199. DOI: https://doi.org/10.1080/03098265.2020.1852199.
• Geppert, E. (1994). Piosenka o Bośni. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,edyta_geppert,piosenka_o_bosni.html
• Homo Twist (1996). Sarajevo. Pobrane z: http://www.tekstowo.pl/piosenka,homo_twist,sarajevo.html.
• Horolets, A. (2006). Obrazy Europy w polskim dyskursie publicznym. Kraków: Universitas.
• Ich Troje (1999). Jugosławia. Pobrane z:. https://www.tekstowo.pl/piosenka,ich_troje-,jugoslawia.html.
• IRA (1994). Wojna. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,ira,wojna.html
• Kaplan, R. D. (2012). The Revenge of Geography. New York: Random House.
• Kasprzycki, R. (2009). Kosovo II. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,robert_kasprzycki,kosovo_ii.html.
• Kolanović, M. (2018). The convenient fiction of geopolitics. Rethinking ‘America’ in the geopolitical imagination of Yugoslav culture. W: R. A. Saunders, V. Strukov (red.). Popular Geopolitics. Plotting an Evolving Interdiscipline (s. 129–151). London-New York: Routledge.
• Księżyk, R. (2020). Dzika rzecz. Polska muzyka i transformacja 1989-1993. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• KSU (1993a). Nad trupem Jugosławii. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,ksu,nad_trupem_jugoslawi.html.
• KSU (1993b). Wojna w imię. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,ksu,wojna_w_imie.html
• Lombard (1983). Adriatyk ocean gorący. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,lombard,adriatyk___ocean_goracy.html.
• Macała, J. (2020). Tylko ziemia się nie zmienia. Wyobrażenia geopolityczne w polskiej muzyce popularnej po 1989 roku. Poznań: Wydawnictwo FNCE.
• Madej, M. (2017). Interwencja w Bośni i Hercegowinie – Zachód w służbie ONZ. W: M. Madej (red.). Wojny Zachodu. Interwencje zbrojne państw zachodnich po zimnej wojnie (s. 51–79). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Ó Tuathail, G. (1996). Critical Geopolitics. The Politics of Writing Global Space. London: Routledge.
• Piekarczyk, M. (2014). Zwierzenia kontestatora. Kraków:Sine Qua Non.
• Pod Budą (1994). Pastorałka bezwizowa. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,pod_buda,pastoralka_bezwizowa.html.
• Potulski, J. (2010). Wprowadzenie do geopolityki. Gdańsk:Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Proletaryat (1999). Żołnierze Demokracji. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,proletaryat,zolnierze_demokracji.html.
• Róże Europy (1994). Jedenaste Przykazanie. Pobrane z: https://www.tekstowo.pl/drukuj,roze_europy,jedenaste_przykazanie.html.
• Sipowicz, K. (2011). Kora, Kora. A planety szaleją. Warszawa: Wydawnictwo Agora.
• Staszczyk, M., Księżyk, R. (2019). King. Autobiografia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Street, J. (2013). The Sound of Geopolitics: Popular Music and Political Rights. Popular Communication. The International Journal of Media and Culture, 11(1), 47–57. DOI: https://doi.org/10.1080/15405702.2013.748316.
• Strukov, V. (2018). Towards a new paradigm of resistance. Theorising of popular geopolitics as an interdiscipline. W: R. A. Saunders, V. Strukov (red.). Popular Geopolitics. Plotting an Evolving Interdiscipline (s. 63–82). London-New York: Routledge.
• Todorova, M. (2008). Bałkany wyobrażone. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Tymański, T. (2013). AD/HD. Autobiografia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Waldenberg, M. (2003). Rozbicie Jugosławii: od separacji Słowenii do wojny kosowskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Wojciechowski, S. (2002). Integracja i dezintegracja Jugosławii na przełomie XX i XXI wieku. Poznań: Wydawnictwo Naukowe INPD UAM.
• Zięba, R. (2012). Główne kierunki polskiej polityki zagranicznej po zimnej wojnie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf.

Identifiers

DOI

10.15804/athena.2022.73.08

Biblioteka Nauki

2138043